เรื่องควรรู้ “สมอ.” ประกาศคุมคุณภาพ 8 สินค้าราคาถูก

 สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.)  ประกาศเอาจริง จับ! ปรับ! ผู้ขายสินค้าร้านราคาถูก ทั่วประเทศ แถมยึด สินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน
            กับประเด็นนี้ สร้างความตระหนกไม่น้อยสำหรับ “เถ้าแก่รุ่นเล็ก” ที่ต้องการสร้างเนื้อ สร้างตัว จากการขายผลิตภัณฑ์อุปโภค ราคาย่อมเยาว์ และหาซื้อง่ายตามตลาดข้างถนน
                แต่อย่าเพิ่งตกใจ! ไม่ใช่สินค้าทุกชิ้นที่วางจำหน่าย เพราะ “สมอ.” จะเอาใช้มาตรการบังคับตาม “พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.)มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม” จำนวน  8 รายการ ได้แก่ 1.ผงซักฟอก 2.ไม้ขีดไฟ 3.ไฟเช็คแบบใช้ก๊าซ 4.ฟิล์มยืดห่อหุ้มอาหาร 5.แอลกอฮอล์แข็งสำหรับใช้เป็นเชื้อเพลิง 6.ของเล่นเด็ก 7. หัวนมยางสำหรับเด็กไว้ดูดเล่น และ 8.สีเทียน
                หากรับซื้อสินค้าจากโรงงานที่ไม่มี “มอก. หรือ มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม” เจ้าของร้านค้าขายของถูก จะต้องถูกตรวจสอบจากเจ้าหน้าที่ และเสี่ยงถูกปรับ จับ อัตราที่กฎหมายกำหนด คือ ปรับ 5,000 – 50,000 บาท และ จำคุก 1 เดือน  แต่ขณะนี้ ทาง “สมอ.” ยังมีมาตรการผ่อนปรน คือ หากเจ้าหน้าที่สุ่มตรวจ แล้ว เจอ! สินค้าควบคุม 8รายการที่ไม่มี มอก. จะถูกยึดทันที
                ต่อประเด็นที่เกิดขึ้น  “พิสิฐ รังสฤษฎ์วุฒิกุล เลขาธิการ สมอ.” ชี้แจงว่า สมอ. ไม่ต้องการทำลายธุรกิจขนาดเล็กของ ประชาชน หรือผู้ประกอบการ แต่ต้องควบคุมคุณภาพสินค้าให้ได้มาตรฐาน ตามที่มีประชาชนร้องเรียนผ่านหน่วยงานของ สมอ. เท่านั้น เนื่องจากตระหนักถึงอันตรายขอสินค้าที่ไม่ถูกควบคุมคุณภาพ  โดยเฉพาะ เด็กเล็ก!
            “สินค้าสำหรับเด็กเล็ก อย่าง ของเล่น หัวนมยางดูดเล่น หรือสีเทียน หากไม่มีมาตรฐานจะพบการปนเปื้อนของโลหะหนัก หากปล่อยให้ลูกของคุณไปหยิบจับ ไปเล่น แล้วหยิบจับอาหารเข้าปากต่อ อาจส่งผลอันตรายต่อสมอง กลายเป็นเด็กสมองพิการ ซึ่งประเด็นนี้ ผมใส่ใจต่อบุตรหลานของพวกคุณ รวมถึงสินค้าควบคุมอื่นๆ เช่น ผงซักฟอก นั้นต้องการเพื่อให้รักษาสิ่งแวดล้อม”
            อย่างไรก็ดี ตามประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม ที่ออกตามกฎหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม  ปัจจุบันมีกติกาเพื่อควบคุมสินค้าที่ต้องได้มาตรฐาน ทั้งสิ้น  110 รายการ  แต่สำหรับร้านขายสินค้าราคาถูก ทั้งราคา 10 บาท 20 บาท หรือ 60 บาทนั้น จะถูกควบคุมเพียง 8 รายการเท่านั้น
                ตามกติกาที่กฎหมายที่ต้องควบคุมความปลอดภัยสำหรับผู้ซื้อของ ตามที่กฎกระทรวงประกาศให้เป็นมาตรฐานปลอดภัย อาทิ หัวยางดูดเล่น ของเด็ก นั้น ถูกควบคุมต่อเกี่ยวกับสารปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์ ที่ต้องไม่เกินกำหนด เช่น ปริมาณตะกั่ว ไม่เกิน 10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม, ปริมาณแคดเมียมไม่เนื้อยาง ไม่เกิน 10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม, ปริมาณสารหนู ต้องไม่เกิน 25 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม เป็นต้น, ฟิล์มยืดหุ้มห่ออาหาร มีคุณลักษณะมาตรฐาน คือ ต้องยืดหยุ่นเล็กน้อย และเกาะติดกันเอง, ไม่มีสารอันตรายปนเปื้อน เช่น ได-2-เอทิลเฮกซิลทาเลค เป็นต้น
                แต่สำหรับผู้ประกอบการค้าต้องจำ หรือ ผู้บริโภคต้องตรวจสอบ ให้มีความมั่นใจในความปลอดภัเบื้องต้น คือ สังเกตุเครื่องหมาย มอก.” บนผลิตภัณฑ์ ว่ามีหรือไม่
                ส่วนหนึ่งที่ ต้องขอให้ “เจ้าของกิจการร้านขายสินค้าราคาถูก” ตรวจสอบสินค้าตั้งแต่การสั่งซื้อ จนถึงวางจำหน่ายในร้านค้านั้น “เลขาธิการ สมอ.” เพื่อให้เกิดมาตรฐานร่วมกัน เพราะลำพังเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานที่ออกสุ่มตรวจร้านค้าของถูกแม้จะสุ่มตรวจทุกเดือน แต่ยังได้รับการร้องเรียนจากประชาชน  
            “ดังนั้นเมื่อผู้ประกอบร้านค้า ทราบข่าวเรื่องสินค้าควบคุมแล้ว เพื่อไม่ให้ถูกดำเนินคดี ควรนำออกจากร้านและห้ามวางจำหน่ายต่อไปนับตั้งแต่วันนี้ ส่วนผู้ที่ซื้อสินค้าที่ไร้มาตรฐานมาสต๊อกไว้ โดยความไม่รู้นั้น ไม่สามารถนำเป็นข้อชี้แจงกับเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานหาตรวจพบได้ เพราะประชาชนต้องรู้กฎหมาย ส่วนสินค้าอื่นๆ ที่ไม่ได้ประกาศเป็น 8 สินค้าควบคุม  สามารถวางจำหน่ายในร้านค้าได้ต่อไป”
                ประเด็นที่เกิดขึ้น ถูกตั้งคำถามอย่างมาก ว่า “สมอ.” ต้องการกำจัดผู้ค้ารายเล็ก ซึ่งเป็น ปลายเหตุของการแก้ปัญหาสินค้าไม่ได้มาตรฐาน ขณะที่ต้นเหตุ อย่าง โรงงานอุตสาหกรรมผู้ผลิตสินค้า หรือผู้นำเข้าสินค้ารายใหญ่นั้น ปราศจากการกำกับและตรวจสอบมาตรฐาน
                “เลขาธิการ สมอ.” ยอมรับในอุปสรรค ที่หน่วยงานไร้ข้อมูล แถมไม่มีอำนาจมากพอจะเข้าไปดำเนินการได้ เพราะการควบคุมมาตรฐานผลิตภัณฑ์จากต้นน้ำนั้น เป็นหน้าที่ของ ตำรวจ ที่ต้องตรวจสอบเป็นปราการด่านแรก
                “สมอ. เตรียมมาตรการเชิงรุกต่อไป เพื่อให้เจ้าของร้านค้า ซื้อสินค้าอย่างมีความรับผิดชอบ และเลือกสรรสินค้าที่มีคุณภาพวางจำหน่าย คือ  สมอ. เตรียมข้อมูลชื่อผูนำเข้า รวมถึงโรงงานที่ผลิตสินค้าที่ได้มาตรฐาน ไว้ให้กับผู้ประกอบการที่ร้องขอ  เพื่อให้การสั่งซื้อสินค้าครั้งต่อไปเป็นไปตามกติกาที่ถูกควบคุมเพื่อมาตรฐานคุณภาพสินค้าโภคภัณฑ์  และ เจ้าของร้านไม่มีความผิดจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์” เลขาธิการ สมอ. ระบุ
                อย่างไรก็ดี ต้องยอมรับว่า “ธุรกิจขายสินค้าราคาถูก” กำลังเติบโตเป็นอย่างมาก ภายใต้ภาวะเศรษฐกิจที่พองตัว และ อัตราการผู้ตกงาน และ ว่างงานสูง เพราะลงทุนไม่สูงมาก และมีปัจจัยความคุ้มทุน ดังนั้นข้อสังเกตต่อประเด็นการควบคุม สินค้าราคาถูก อย่าง ร้าน 20 บาท หรือ ร้าน60  บาท ที่เป็นประเด็นนั้น เพราะต้องการล้มระบบธุรกิจรายย่อย สนับสนุนทุนใหญ่หรือไม่
                โดย “พิสิฐ” ยืนยันอย่างชัดเจน ว่า ไม่มีใบสั่งจากทุนใหญ่ ที่ตัดขาธุรกิจรายเล็ก เนื่องจากสินค้าที่จำหน่ายนั้น ไม่ทับเส้นของการค้าขาย และที่ผ่านมาแม้จะมีเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานสุ่มตรวจ แต่ยังไม่พบรายงานการจับกุมแม้แต่รายเดียว  ดังนั้นหากผู้ประกอบการให้ความร่วมมือตรวจสอบสินค้าควบคุม 8 รายการให้เป็นไปตามมาตรฐานบังคับ และเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มีความปลอดภัย ยืนยันว่าจะไม่ถูกดำเนินคดีแน่นอน
                คำตอบนี้ ได้รับคำยืนยันเพิ่มเติม จาก “ วันชัย พนมชัย รองเลขาธิการ สมอ.”  ด้วยว่า ในร้านค้า 20 บาท มีสินค้าวางจำหน่าย 400-500 รายการ ดังนั้นการควบคุมสินค้า 8 รายการนั้น เชื่อว่าจะไม่ทำให้ธุรกิจค้าของถูก ล้มระเน ระนาด  เพราะสินค้าอื่นๆ ยังวางขายได้เหมือนปกติ
                สำหรับผู้ประกอบร้านค้าขายของถูก ที่ต้องการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ที่ สมอ. ควบคุม ให้เป็นไปมาตรฐานนั้น สามารถดูรายละเอียดและข้อมูลเพิ่มเติมที่ เว็ปไซต์ www.tisi.go.th