เนื้อหาร่าง พ.ร.บ. ปิโตรเลียม ที่มีการตั้ง 'บรรษัทน้ำมันแห่งชาติ' ที่กำลังถูกคัดค้านอย่างหนัก จากหลายฝ่าย เป็นอย่างไรมาดูกัน
หมายเหตุ ข้อความใดที่ถูกขีดทิ้ง หมายถึง ข้อความตามร่างแรกที่ถูกตัดทิ้ง
ข้อความใดที่เป็น ตัวหนา หมายถึง ข้อความที่คณะกรรมาธิการฯเพิ่มขึ้นมาในภายหลัง
นอกนั้น เป็นข้อความเดิมตามร่างแรก
********************
กรณีที่สภานิติบัญญัติแห่งชาติ ลงมติรับหลักการ ร่าง พ.ร.บ. ปิโตรเลียม ( ฉบับที่ ..) พ.ศ. ไปเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2559 ตามที่คณะรัฐมนตรีเป็นผู้เสนอร่างดังกล่าว และตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญ จำนวน 21 คน ขึ้นมาพิจารณาร่างฯ โดยมี พล.อ.สกนธ์ สัจจานิตย์ เป็นประธานคณะกรรมาธิการฯ ขณะนี้คณะกรรมาธิการฯ ได้พิจารณาร่าง พ.ร.บ.ปิโตรเลียม เสร็จแล้ว และสภานิติบัญญัติิฯ ได้บรรจุเข้าพิจารณาวาระ 2 และ 3 ในวันที่ 30มีนาคมนี้ นั้น ร่างที่ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมาธิการวิสามัญ มีทั้งสิ้น 11มาตรา ( แต่จะกล่าวถึงเฉพาะมาตราที่คณะกรรมาธิการวิสามัญฯแก้ไข เปลี่ยนแปลง ไปจากร่างเดิมที่ผ่านในวาระแรก) ดังนี้
มาตรา 4 ให้ยกเลิกความในวรรคหนึ่งของมาตรา 23 แห่ง พ.ร.บ. ปิโตรเลียม พ.ศ.2514 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน
"มาตรา 23 ปิโตรเลียมเป็นของรัฐ ผู้ใดสำรวจหรือผลิตปิโตรเลียมในที่ใด ไม่ว่าที่นั้นเป็นของตนเองหรือบุคคลอื่น ต้องได้รับสัมปทาน ได้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิต หรือ ได้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ทั้งนี้ การขอและการได้รับสิทธิเป็นผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตให้เป็นไปตามหมวด3/1 สัญญาแบ่งปันผลผลิต และการได้มาซึ่งผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ให้เป็นไปตามหมวด 3/2สัญญาจ้าง สำรวจและผลิต บริการ
มาตรา 5 ให้เพิ่มความต่อไปนี้เป็นวรรคสี่ของมาตรา 23 แห่ง พ.ร.บ. ปิโตรเลียม พ.ศ.2514
" การกำหนดให้ที่ใดสมควรที่จะดำเนินการสำรวจหรือผลิตปิโตรเลียมตามวรรคหนึ่ง ในรูปแบบของสัมปทาน สัญญาแบ่งปันผลผลิต หรือสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการประกาศกำหนดในราชกิจจานุเบกษาโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี "
เครือข่ายประชาชนปฏิรูปพลังงานไทย คัดค้าน ร่าง พ.ร.บ.ปิโตรเลียม
มาตรา 6 ให้เพิ่มความต่อไปนี้เป็นหมวด 3/1 สัญญาแบ่งปันผลผลิต
หมวด 3/1 สัญญาแบ่งปันผลผลิต
มาตรา 53/3 สัญญาแบ่งปันผลผลิต อย่างน้อยต้องมีข้อกำหนดและเงื่อนไขดังต่อไปนี้ด้วย
( 2) ข้อกำหนดเกี่ยวกับการแบ่งปันผลผลิต ดังต่อไปนี้
(ก) ให้ผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตหักค่าใช้จ่ายสำหรับการประกอบกิจการปิโตรเลียมในแต่ละปีได้เฉพาะรายจ่ายเท่าที่จ่ายจริง โดยเป็นไปตามวิธีการ หลักเกณฑ์ และการปฏิบัติทางบัญชีที่ใช้อยู่เป็นปกติในอุตสาหกรรมปิโตรเลียม และตามแผนงานและงบประมาณที่ได้รับอนุมัติจากอธิบดีตามมาตรา 53/4 แต่ทั้งนี้ต้องไม่เกินร้อยละ 50 ของผลผลิตรวมของปิโตรเลียม
(ข)ค่าใช้จ่ายสำหรับการประกอบกิจการปิโตรเลียม หากเกินร้อยละ 50 ของผลผลิตรวมของปิโตรเลียมในปีใด ให้สามารถนำส่วนที่เกินไปใช้หักในปีต่อๆไปได้ แต่ต้องไม่เกิน อ้ตราตาม ( ก) และไม่เกินจำนวนอายุของสัญญา
(5) ข้อตกลงเกี่ยวกับการขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมที่ผลิตได้ โดยกำหนดให้ผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตมีสิทธิขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมในส่วนที่เป็นของผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตและรัฐมีสิทธิขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมในส่วนที่เป็นของรัฐ ในการนี้รัฐจะมอบหมายให้ผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตเป็นผู้ขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมในส่วนที่เป็นของรัฐแทนก็ได้
(5/1) ข้อตกลงเกี่ยวกับการบริหารจัดการการประกอบกิจการปิโตรเลียมของคู่สัญญา
มาตรา 53/8 ให้นำบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี้ มาใช้บังคับแก่ ผู้ได้สิทธิสำรวจและผลิตปิโตรเลียมซึ่งเป็น ผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิตได้เท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติในหมวดนี้
หมวด 3/2 สัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการ
มาตรา 53/9 ให้รัฐมนตรีโดยคำแนะนำของคณะกรรมการพิจารณากำหนดให้แปลงสำรวจใดสมควรที่จะดำเนินการสำรวจและผลิตปิโตรเลียมในรูปแบบของสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ตามความในหมวดนี้ ทั้งนี้ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดไว้ในประกาศตามมาตรา 23 วรรค 4
การได้มาซึ่งผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง
ให้การทำสัญญาจ้างบริการตามวรรคหนึ่ง กระทำได้ในรูปแบบของสัญญาจ้างสำรวจและผลิต สัญญาจ้างสำรวจ และสัญญาจ้างผลิตซึ่งปิโตรเลียม
เครือข่ายประชาชนปฏิรูปพลังงานไทย นำโดย ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
มาตรา 53/10 ให้รัฐมนตรีโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอำนาจลงนามในสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการกับผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการตามมาตรา 53/9 วรรคสอง
แบบสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการในแต่ละรูปแบบ ให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
มาตรา53/11 สัญญาจ้างสำรวจและผลิตอย่างน้อยต้องมีข้อกำหนดและเงื่อนไขดังต่อไปนี้ด้วย
(1) ผลผลิตปิโตรเลียมทั้งหมดเป็นของรัฐ โดยรัฐมีสิทธิขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมดังกล่าวและรัฐอาจมอบให้ผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิตเป็นผู้ขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมแทนรัฐก็ได้
มาตรา 53/11/1 สัญญาจ้างสำรวจอย่างน้อยต้องมีข้อกำหนดและเงื่อนไขดังต่อไปนี้ด้วย
(1) ให้บรรดาค่าใช้จ่ายทั้งปวงในการประกอบกิจการปิโตรเลียมตกเป็นภาระของผู้รับสัญญาจ้างสำรวจ
(2) รัฐเป็นผู้ให้ความเห็นชอบแผนงานและงบประมาณในการสำรวจ รวมทั้งเป็นผู้ควบคุมดูแลการสำรวจปิโตรเลียม
(3) ค่าจ้าง วิธีการคำนวณ และการจ่ายค่าจ้างสำรวจตามระยะเวลาที่กำหนด
(4)ระยะเวลาของสัญญาจ้างสำรวจปิโตรเลียม และเหตุที่สัญญาจะสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลาดังกล่าว
(5) หลักเกณฑ์และวิธีการสำรวจปิโตรเลียมในแปลงสำรวจที่จะดำเนินการสำรวจตามสัญญาจ้างสำรวจ
( 6) เงื่อนไขหรือมาตรการบังคับให้ปฏิบัติตามสัญญาจ้างสำรวจและการกำหนดค่าปรับในกรณีที่ไม่ปฏิบัติตามสัญญาจ้างสำรวจ
( 7) การรายงานผลการประกอบกิจการปิโตรเลียม
(8) เหตุในการเลิกสัญญาจ้างสำรวจ
มาตรา 53/11 / 2 สัญญาจ้างผลิตอย่างน้อยต้องมีข้อกำหนดและเงื่อนไข ดังต่อไปนี้ด้วย
( 1) ผลผลิตปิโตรเลียมทั้งหมดเป็นของรัฐ โดยรัฐมีสิทธิขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมดังกล่าวและรัฐอาจมอบให้ผู้รับสัญญาจ้างผลิตเป็นผู้ขายหรือจำหน่ายปิโตรเลียมแทนรัฐก็ได้
( 2) ให้บรรดาค่าใช้จ่ายทั้งปวงในการประกอบกิจการปิโตรเลียมตกเป็นภาระของผู้รับสัญญาจ้างผลิต
(3) รัฐเป็นผู้ให้ความเห็นชอบแผนงานและงบประมาณในการผลิต รวมทั้งเป็นผู้ควบคุมดูแลการผลิตปิโตรเลียม
(4) ค่าจ้าง วิธีการคำนวณ และการจ่ายค่าจ้างผลิตปิโตรเลียม ซึ่งจะจ่ายต่อเมื่อมีการผลิตปิโตรเลียมในเชิงพาณิชย์ได้ โดยจะจ่ายเป็นเงินหรือผลผลิตปิโตรเลียมก็ได้
(5) ระยะเวลาของสัญญาจ้างผลิตปิโตรเลียม และเหตุที่สัญญาจะสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลาดังกล่าว
( 6) หลักเกณฑ์ และวิธีการผลิตปิโตรเลียมในแปลงสำรวจที่จะดำเนินการผลิตตามสัญญาจ้างผลิต
( 7 ) เงื่อนไขหรือมาตรการบังคับให้ปฏิบัติตามสัญญาจ้างผลิต และการกำหนดค่าปรับในกรณีที่ไม่ปฏิบัติตามสัญญาจ้างผลิต
(8) การรายงานผลการประกอบกิจการปิโตรเลียม
(9)เหตุในการเลิกสัญญาจ้างผลิต
มาตรา 53/12 ภายใต้บังคับมาตรา 53/14 เงินที่ส่วนราชการได้จากการขายหรือจำหน่ายผลผลิตปิโตรเลียมตามสัญญาจ้างสำรวจและผลิตหรือสัญญาจ้างผลิต ให้นำมาจ่ายเป็นค่าภาคหลวงก่อน ส่วนที่เหลือให้นำมาจ่ายเป็นค่าจ้างสำรวจและผลิตปิโตรเลียม ตามสัญญาจ้างสำรวจและผลิตหรือสัญญาจ้างผลิต และค่าใช้จ่ายอื่นๆที่เกี่ยวข้องตามระเบียบที่คณะกรรมการกำหนด โดยไม่ต้องนำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน ทั้งนี้ เมื่อได้จ่ายค่าภาคหลวง ค่าจ้าง และค่าใช้จ่ายดังกล่าวแล้ว หากมีเงินเหลือให้นำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน
มาตรา 53/13 บรรดาสิ่งปลูกสร้าง วัสดุ อุปกรณ์ ทรัพย์สิน และสิ่งอำนวยความสะดวกในการประกอบกิจการปิโตรเลียมที่ผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ มีกรรมสิทธิ์อันเกิดจากการใช้งบประมาณของผู้รับสัญญาสำรวจและผลิตบริการ ตามที่กำหนดในสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการแต่ละรูปแบบ ให้ตกเป็นของรัฐ และผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการสามารถใช้ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายหรือค่าตอบแทน โดยผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการมีหน้าที่รับผิดชอบในการบำรุงรักษา ต่อเติม ซ่อมแซม และเอาประกันภัยสิ่งปลูกสร้าง วัสดุ อุปกรณ์ ทรัพย์สิน และสิ่งอำนวยความสะดวกในการประกอบกิจการปิโตรเลียม เว้นแต่ในกรณีสัญญาจ้างสำรวจและผลิต ที่ผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต ไม่สามารถพบหลุมปิโตรเลียมที่มีสมรรถนะเชิงพาณิชย์และกำหนดพื้นที่ผลิตถูกต้อง จนเป็นเหตุให้สัญญาสิ้นสุดลง ให้บรรดาสิ่งปลูกสร้าง วัสดุ อุปกรณ์ ทรัพย์สิน และสิ่งอำนวยความสะดวกในการประกอบกิจการปิโตรเลียมดังกล่าว ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิตเช่นเดิม
มาตรา 53/14 .ให้ส่วนราชการเป็นผู้เสียค่าภาคหลวงสำหรับปิโตรเลียมที่ผลิตได้ตามสัญญาจ้างสำรวจและผลิตหรือสัญญาจ้างผลิต ในอัตราร้อยละ 10 ทั้งนี้ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และระยะเวลาที่คณะกรรมการกำหนด
มาตรา 53/15 ข้อพิพาทหรือข้อขัดแย้งใดๆซึ่งเกิดจากหรือเกี่ยวเนื่องกับสัญญาจ้างสำรวจและผลิตบริการ ถ้าไม่สามารถตกลงกันได้ ให้ดำเนินการระงับโดยวิธีการเช่นเดียวกันกับการระงับข้อพิพาทที่เกี่ยวกับสัมปทาน
มาตรา 10 บทบัญญัติใดแห่งกฎหมายว่าด้วยการค้าน้ำมันเชื้อเพลิงอ้างถึงผู้ได้รับสัมปทานตามกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม ให้ถือว่าบทบัญญัตินั้น อ้างถึงผู้ที่ได้รับสัมปทาน ผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิต และผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการตามกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม
บทบัญญํติใดแห่งกฎหมายว่าด้วยการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐอ้างถึงการให้สัมปทานตามกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม ให้ถือว่าบทบัญญัตินั้นอ้างถึงการให้สัมปทานการให้สิทธิเป็นผู้รับสัญญาแบ่งปันผลผลิต และการให้เป็นผู้รับสัญญาจ้างสำรวจและผลิต บริการ ตามกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม
***** มาตรา 10/1 . ให้มีการจัดตั้งบรรษัทน้ำมันแห่งชาติเมื่อมีความพร้อม โดยพิจารณาจากผลการศึกษาของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในรายละเอียดของรูปแบบและวิธีการดำเนินการจัดตั้งบรรษัทน้ำมันแห่งชาติ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง