'สนามบินลับ'กับสงครามเย็น

              อ่านข่าวหอการค้า 3 จังหวัด (ยโสธร-อำนาจเจริญ-มุกดาหาร) สนับสนุนแนวคิดคณะกรรมาธิการการเงิน การคลัง การธนาคาร และสถาบันการเงิน สภาผู้แทนราษฎร ที่จะผลักดันโครงการพัฒนาสนามบินเก่า ในพื้นที่บ้านโคกสำราญ อ.เลิงนกทา จ.ยโสธร เป็นสนามบินพาณิชย์ เพื่อรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ก็พอจะรำลึกชาติได้บ้าง
 
              เข้าใจว่า ทางจังหวัดยโสธรพยายามปั้นโครงการ "สนามบินเลิงนกทา" กว่า 10 ปีมาแล้ว พื้นที่บริเวณดังกล่าว มีเนื้อที่กว่า 1,000 ไร่ ซึ่งปัจจุบันอยู่ในการดูแลของกรมบินพาณิชย์ และได้ถูกปล่อยให้รกร้างใช้งานไม่ได้มาเป็นระยะเวลานาน
 
              เมื่อ 28 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา อบต.โคกสำราญ อ.เลิงนกทา จ.ยโสธร ได้จัดงาน "วิถีอีสาน เปิดตำนานสนามบิน" อย่างครึกครื้น ด้วยหวังจุดประกายให้ส่วนกลางได้เห็นความสำคัญของสนามบินเก่าอีกครั้ง
 
              ตอนที่ ต.โคกสำราญ ได้รับการจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลโคกสำราญ เมื่อปี 2540 ก็ได้นำสนามบินเก่ามาเป็นสัญลักษณ์ของ อบต.โคกสำราญ คู่กับทุ่งนาเขียวขจี
 
              จริงๆ แล้ว คนแถวถิ่นนั้น รู้จักสนามบินเก่าในชื่อ "สนามบินโคกตลาด" ซึ่งอยู่ไม่ห่างจากถนนชยางกูร (อุบลฯ-มุกดาหาร) มากนัก คนมหาดไทยมาเปลี่ยนชื่อบ้านโคกตลาดเป็น "บ้านโคกสำราญ" ในยุคหมู่บ้านพัฒนาเพื่อความมั่นคง
 
              ตามประวัติของทางการ สนามบินเลิงนกทา สร้างโดยทหารสหรัฐ ร่วมกับพันธมิตรอังกฤษ, ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ในสมัยสงครามเวียดนาม เริ่มก่อสร้างในเดือนพฤศจิกายน 2506 ใช้เวลา 3 ปี จึงดำเนินการแล้วเสร็จ เดิมชื่อสนาม Crown Airfield รันเวย์เป็นพื้นคอนกรีตยาว 1,530 เมตร มีหัวท้ายเป็นแอสฟัลต์ด้านละ 150 เมตร  ความกว้างของรันเวย์ 40 เมตร  
 
              ว่ากันว่า สมัยสงครามเวียดนาม สหรัฐได้สร้างสนามบินสำรองเอาไว้หลายแห่ง ทั้งในไทยและลาว เพื่อให้เครื่องบินที่ถูกยิงขัดข้อง ได้ลงจอดในสนามบินที่ใกล้ที่สุด และใช้ประโยชน์ในการลำเลียงยุทธภัณฑ์สงคราม
 
              ไม่ไกลจากสนามบินโคกตลาด ก็มีการสร้างฐานเรดาร์ขึ้นบนยอดภูหมู ซึ่งวันนี้แปรสภาพเป็น "วนอุทยานภูหมู" อยู่ในพื้นที่ อ.นิคมคำสร้อย จ.มุกดาหาร
 
              50 กว่าปีที่แล้ว ในพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัด (ยโสธร-อำนาจเจริญ-มุกดาหาร) เป็นพื้นที่สีแดง มีการเคลื่อนไหวของพลพรรคทหารปลดแอกฯ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากลาว (แนวลาวอิสระ) เวียดนาม และจีน
 
              ช่วงปี 2500-2508 สมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ได้มาขยายงานมวลชน โดยยึดเอาหมู่บ้านสองข้างทางสายชยางกูร นับจากบ้านนาไร่ใหญ่ เขตอำนาจเจริญ ขึ้นไปทางเขตเลิงนกทา โดยใช้เงื่อนไขความยากจน และการเข้ามาสร้างสนามบินลับที่บ้านโคกตลาด เป็นเนื้อหาในการปลุกระดมชาวนาอีสานให้เห็นถึงการเข้ามารุกรานของจักรพรรดินิยมอเมริกา
 
              สนามบินลับ และฐานเรดาร์บนภูหมู เป็นรูปธรรมที่นักเคลื่อนไหวใต้ดินหยิบยกขึ้นมาอธิบายถึงสภาพความเป็น "กึ่งเมืองขึ้น" (เมืองขึ้นของสหรัฐ) ตามทฤษฎีของชาว พคท.สมัยโน้น
 
              ปลายปี 2508 สมาชิก พคท.ในแถวถิ่นอำนาจเจริญ-เลิงนกทา จึงประกาศจัดตั้งกองกำลังติดอาวุธหน่วยแรก โดยใช้ชื่อ "พลพรรคประชาชนไทยต่อต้านอเมริกา" (พล.ปตอ.) ซึ่งสี่ปีต่อมา ได้มีการเปลี่ยนชื่อ พล.ปตอ. เป็นกองทัพปลดแอกประชาชนฯ หรือ "ทปท."
 
              นี่คือประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่ยังไม่มีใครบันทึกไว้ นอกจากความภาคภูมิใจของ อบต.โคกสำราญ ที่มีสนามบินเก่าอยู่ในตำบล
 
              สรุปว่า สนามบินโคกตลาด เป็นมรดกสงครามเย็น ที่ภาคเอกชนหมายมั่นจะปลุกชีพให้เป็นสนามบินพาณิชย์ และนักธุรกิจหัวเมืองชายโขงวาดหวังว่า "สนามบินเลิงนกทา จะกลายเป็นสนามบินนานาชาติ เพื่อเปิดประตูสู่ประเทศเพื่อนบ้าน"

..........

(หมายเหตุ : 'สนามบินลับ'กับสงครามเย็น : มนุษย์สองหน้า  โดยแคน สาริกา)