'พะเยา-ลำปาง' ทำบุญ-สร้างเจดีย์ตุง 'วันพญาวัน'

 

               วันนี้ (15 เม.ย.61) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า บรรยากาศในวันพญาวัน ของชาวภาคเหนือใน จ.พะเยา ประชาชนต่างแต่งกายด้วยชุดไทยล้านนา ชักชวนลูกหลาน ญาติพี่น้อง เข้าวัดกันมาก่อกองเจดีย์ทราย ที่จะใช้ปักตุงหรือธง เพื่อให้กลายเป็นเจดีย์ตุง อันเป็นประเพณีแต่ครั้งโบราณของชาวไทยล้านนา

             

 

 

               การก่อเจดีย์ทราย หรือ เจดีย์ตุง ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ หรือ ปี๋ใหม่เมือง เป็นฮีต หรือ ประเพณีอย่างหนึ่ง ที่ชาวไทยล้านนาได้ยึดถือและปฏิบัติสืบต่อๆ กันมาแต่ครั้งโบราณ โดยมีความเชื่อว่า ใครที่นำของวัดหรือของพระไปจากวัด ถ้ามีชีวิตอยู่ก็ไม่เจริญ ถ้าเสียชีวิตก็จะกลายเป็นเปรตเฝ้าวัด

 

 

               เมื่อเราไปทำบุญที่วัด จะมีทรายส่วนที่ติดกับเท้าหรือรองเท้าของเราออกไปจากวัด จึงมีประเพณีก่อกองทรายขึ้น เพื่อนำทรายเหล่านั้นคืนให้กับทางวัด ส่วนตุงหรือธงที่ปักบนทรายนั้น ต่างข้าวตอกดอกไม้เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา และทางด้านคติชนถือว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งโชคและชัยชนะ และเชื่อว่าถ้าเสียชีวิตไปแล้วและไปสู่ภพที่ไม่ดี เราสามารถจับชายตุง แล้วดึงตัวเองขึ้นจากภาพภูมิที่ไม่ดี สู่ภพภูมิที่ดีได้ จึงได้ถือปฏิบัติกันต่อๆ มาจนปัจจุบัน                   

 

 

               ส่วนที่ จ.ลำปาง ประชาชนแห่ทำบุญ “วันพญาวัน” อุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษญาติพี่น้องที่ล่วงลับ เจ้ากรรมนายเวร โดย ผู้สื่อข่าวรายงานบรรยากาศ เทศกาลสงกรานต์ปี๋ใหม่เมือง วันที่ 15 เมษายน ซึ่งทางภาคเหนือเรียกว่า “วันพญาวัน” เป็นวันสำคัญสำหรับทางล้านนา ทุกครอบครัวจะเตรียมกับข้าว ขนม อาหาร ผลไม้ ไปวัดเพื่อตานขันข้าว ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษญาติพี่น้องที่ล่วงลับไป รวมถึงเจ้ากรรมนายเวร

 

 

               นอกจากนี้ทุกครองครัวก็เอาไม้ค้ำสะหรี ตุงต่างๆ มาค้ำที่ต้นโพธิ์ ส่วนตุงกระดาษ ซึ่งมีตัวนักษัตริย์ 12 ราศรี ตัดจากกระดาษสีต่างๆ มาผูกติดกับกิ่งไม้ มีหลายรูปแบบสีสันสวยงามแล้วนำไปปักที่กองทราย หลังจากตานขันข้างเสร็จทุกคนก็จะใส่ขันแก้วทั้งสามขอพร (บูชาพระรัตนตรัย) ในวิหาร จะมีดอกไม้ ธูปเทียน ขมิ้นส้มป่อย กัณฑ์เทศน์ ซึ่งถือว่าเป็นวัฒนธรรมทางล้านนาไม่เหมือนภาคอื่นๆ และตลอดทั้งวันทางวัดจะมีพิธีสืบชะตาหลวง สวดพุทธมนต์ สะเดาะเคราะห์เพื่อเป็นสิิริมงคลแก่ตัวเองและครอบครัว

 

 

               สำหรับประเพณีที่สำคัญซึ่งมักจะปฏิบัติสืบทอดกนมานานคือการรดน้ำดำหัว เป็นวัฒนธรรมประเพณีไทยที่ปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน ซึ่งจะนำของเช่น เสื้อผ้า ของใช้ พวงมาลัยดอกมะลิ พร้อมเงิน มาไหว้ เพื่อขอพร ขออโหสิกรรม แสดงความเคารพ และความกตัญญูต่อบิดามารดา ผู้ใหญ่ และผู้มีพระคุณ ด้วยความเชื่อที่ว่า เป็นการขอขมาลาโทษ พร้อมทั้งรับคำอวยพรเพื่อเป็นสิริมงคลในชีวิต