ข่าว

สังคมแนวดิ่ง

เกาะติดข่าวสาร >> คมชัดลึก ออนไลน์
logoline

สังคมแนวดิ่ง : วันเว้นวัน จันทร์ พุธ ศุกร์ กับ ประภัสสร เสวิกุล

                มีผู้ตั้งข้อสังเกตว่า สังคมไทยทุกวันนี้เป็นสังคมแนวดิ่ง ซึ่งเปลี่ยนไปจากเดิมที่เป็นสังคมในแนวราบ - คำว่าสังคมแนวดิ่ง - สังคมแนวราบนั้น มีที่มาจากที่อยู่อาศัย สัมพันธภาพของคนในสังคมและคตินิยมของผู้คน

                สังคมไทยในอดีตนั้น เป็นสังคมเกษตรกรรมที่ใช้พื้นที่ราบในการเพาะปลูก และอยู่รวมกันเป็นหมูบ้าน ซึ่งแต่ละบ้านมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกัน มีงานมีการอะไรก็ช่วยเหลือกัน ดูแลเอื้อเฟื้อกันเสมือนญาติ สภาพของสังคมดังกล่าวเห็นได้จากธรรมเนียมประเพณีต่างๆ เช่น การลงแขก การเกี่ยวข้าว การตำข้าว และงานบุญงานประเพณีต่างๆ ที่แต่ละบ้านก็จะช่วยเหลือกันตามกำลัง

                อย่างไรก็ตาม สภาพของสังคมในแนวราบ นับวันก็จะหดหายไปเรื่อยๆ เพราะคนในท้องถิ่นละทิ้งบ้านเกิดเข้ามาศึกษาเล่าเรียนและทำมาหากินในเมืองใหญ่ ขณะเดียวกันพื้นที่เกษตรกรรมก็ถูกกว้านซื้อเพื่อสร้างโรงงานอุตสาหกรรม หมู่บ้านจัดสรร หรือศูนย์การค้า ชาวนาชาวไร่ส่วนหนึ่งจำต้องเปลี่ยนอาชีพไปทำงานอย่างอื่น หรือใช้ชีวิตอย่างเงียบเหงาในที่ดินแปลงเล็กๆ ที่เหลืออยู่

                สังคมไทยในปัจจุบันเป็นสังคมในแนวดิ่ง เนื่องจากในเมืองใหญ่ๆ จะมีคนเข้ามาทำงานและพักอาศัยเป็นจำนวนมาก หากแต่พื้นที่ในตัวเมืองมีจำกัด ดังนั้นจึงมีการสร้างอาคารสูงๆ เป็นอาคารสำนักงาน อาคารพาณิชย์ และคอนโดมิเนียมขนาดใหญ่ ซึ่งเวลานี้ถนนแทบทุกสายที่รถไฟฟ้ามีโครงการจะแล่นผ่าน ก็จะมีการสร้างอาคารเหล่านี้ขึ้นมารองรับ ผู้คนจึงใช้ชีวิตในแนวดิ่งอยู่ตามตึกต่างๆ มีพื้นที่ทำงานอันจำกัด ไม่กว้างขวางเหมือนในท้องไร่ท้องนาสมัยก่อน พักอาศัยในห้องชุดเล็กๆ ที่ไม่มีบริเวณหรือใกล้ชิดกับธรรมชาติเช่นชนบท และมีชีวิตอย่างโดดเดี่ยว ไม่มีญาติพี่น้องเพื่อนฝูงที่อยู่ใกล้ชิดกัน โลกส่วนหนึ่งกลายเป็นเพียงโลกเสมือนจริง และความสัมพันธ์ของคนในคอนโดมิเนียมก็ห่างเหิน ความสัมพันธ์ในที่ทำงานก็ฉาบฉวย ในเวลาเดียวกัน แต่ละคนก็มีความคิดในแนวดิ่งที่จะขึ้นไปอยู่ในตำแหน่งที่สูงๆ และเหนือกว่าคนอื่น มากกว่าจะคิดในแนวราบที่จะอยู่กันฉันเพื่อนอย่างเสมอภาค

                สังคมในแนวราบเป็นสังคมของการอยู่ร่วมกัน สังคมของการแบ่งปัน และสังคมแห่งความเป็นพี่เป็นน้อง ที่มีมิตรจิตมิตรใจ แตกต่างจากสังคมในแนวดิ่งที่เป็นสังคมของการต่างคนต่างอยู่ แก่งแย่งแข่งขัน และสังคมที่อ้างว้างโดดเดี่ยว ทั้งนี้สภาพของสังคมย่อมมีผลต่อพฤติกรรม และมโนทัศน์ ของคนในสังคม ซึ่งคงปฏิเสธไม่ได้ว่าคนในสังคมแนวดิ่งส่วนหนึ่งมีความเห็นแก่ตัว เห็นแก่ได้ ดูดาย เฉยเมย และธุระไม่ใช่ มากกว่าคนในสังคมแนวราบ คนในสังคมแนวดิ่งบางส่วนมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าว ไร้มารยาท ไม่คำนึงถึงจิตใจของผู้อื่น

                การทำงานในอาคารที่ทันสมัยสวยงาม พักอาศัยในคอนโดหรูหรานั้น ไม่ได้พัฒนาจิตใจของคนให้งดงามตามไปด้วยได้ ถ้าเขาเหล่านั้นยังมีจิตในแนวดิ่ง มิใช่ในแนวราบ

                ท้ายคอลัมน์วันนี้ ขอส่งข่าวถึงแฟนๆ นักอ่านว่า วันอังคารที่ 13 พฤษภาคม นี้ เวลา 14.00-16.00 น. ผมจะสนทนาเรื่องการแต่งนวนิยายของผม กับ ดร.เพชรยุพา บูรณ์สิริจรุงรัฐ ในงาน “อลังการผสานศิลป์กับศิลปินแห่งชาติ” ที่ศูนย์การค้าซีคอน บางแค ชั้น 3 ขอเรียนเชิญไปพบปะและร่วมพูดคุยกันได้ครับ ภายในงานมีสำนักพิมพ์ไปออกร้านจำหน่ายหนังสือในราคาพิเศษด้วยครับ
 

logoline
แท็กที่เกี่ยวข้อง

ข่าวที่น่าสนใจ