ร่างกายจะฟ้องอะไรเมื่อขาดฮอร์โมน

     “ฮอร์โมน” มีความสำคัญต่อร่างกาย เหมือนต้นไม้ที่ต้องการปุ๋ยฉันใด ร่างกายเราก็ต้องการฮอร์โมนฉันนั้น  พญ.น้ำทิพย์ พันธ์ทิพทวี แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านชะลอวัย จากแอดไลฟ์ เอนตี้-เอจิ้ง เซ็นเตอร์ ชั้น 2 ไลฟ์เซ็นเตอร์ ได้ให้ความหมายของฮอร์โมนว่า เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเพื่อสื่อสารและทำหน้าที่ร่วมกับอวัยะต่างๆ โดยฮอร์โมนที่เรารู้จักส่วนใหญ่ก็จะเป็นในร่างกายนอกจาก ฮอร์โมนเพศหญิง ฮอร์โมนเพศชาย ที่แสดงให้รู้ว่าเป็นหญิงหรือชาย ยังมี โกรทฮอร์โมน ที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็ก สำหรับผู้ใหญ่จะมีความสำคัญเรื่องชะลอความชรา ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เพิ่มระบบภูมิคุ้มกัน ระบบกล้ามเนื้อและการเผาผลาญ นอกจากนี้ยังมีอีกหลายฮอร์โมนที่มีความสำคัญที่ช่วยทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างเป็นปกติ แต่ฮอร์โมนเหล่านี้ไม่ได้อยู่กับเราไปตลอด เมื่ออายุมากขึ้นฮอร์โมนเหล่านี้ก็จะลดลง ร่างกายเราก็จะเริ่มเสื่อม 

พญ.น้ำทิพย์ พันธ์ทิพทวี

       "ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักฮอร์โมนพื้นฐานและข้อควรรู้ว่าเมื่อขาดฮอร์โมนชนิดนี้จะมีอาการอย่างไร เริ่มจาก ฮอร์โมนไทรอยด์ หรือต่อมไทรอยด์ ทำหน้าที่ควบคุมการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย อุณหภูมิของร่างกาย ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ระดับไขมันในเลือด รวมทั้งอารมณ์และความรู้สึก เมื่อขาดฮอร์โมนตัวนี้จะทำให้น้ำหนักตัวเพิ่ม ท้องผูกบ่อย รู้สึกอ่อนเพลียง่าย ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต จะผลิตดีเอชอีเอ และคอร์ติซอล ดีเอชอีเอเป็นฮอร์โมนต้านความเครียดมีฤทธิ์ในการเพิ่มความแข็งแรงให้แก่ร่างกาย กระตุ้นความรู้สึกทางเพศและชะลอความเสื่อมของร่างกาย ส่วนฮอร์โมนคอร์ติซอล เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายสร้างขึ้นมาต่อสู้กับความเครียดโดยเฉพาะ ซึ่งปกติแล้วร่างกายจะผลิตฮอร์โมนตัวนี้เยอะมากในตอนเช้าเพื่อสร้างพลังงานให้ร่างกาย และยังมีหน้าที่กระตุ้นความดันโลหิตให้สูงขึ้น ทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้น เพื่อให้สามารถฝ่าฟันเรื่องต่างๆ ระหว่างวันได้

เครียด-นอนไม่หลับ ผลจากการขาดฮอร์โมนเมลาโทนิน

     แต่ฮอร์โมนนี้จะถูกลดลงเหลือเพียง 10 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นในช่วงเย็น เมื่อร่างกายเกิดความเครียดสะสมหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ระดับฮอร์โมนดีเอชอีเอและฮอร์โมนคอร์ติคอร์ติซอลจะต่ำลง ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย ไม่สดชื่น ง่วงนอน ขาดความกระตือรือร้น เกิดอาการอ่อนเพลียตลอดทั้งวัน ซึมเศร้า การเผาผลาญในร่างกายลดลง ภูมิต้านทานลดลง ฮอร์โมนเมลาโทนิน จะส่งผลต่อการนอนหลับ ทำให้ร่างกายผ่อนคลาย ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายทำให้ร่างกายสามารถนอนหลับได้ดี โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในความมืดฮอร์โมนนี้จะกระตุ้นออกมาได้ดี เมื่อร่างกายขาดฮอร์โมนตัวนี้จะทำให้นอนหลับยาก นอนหลับไม่ดี หลับไม่ลึก ตื่นไม่สดชื่น" แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านชะลอวัย กล่าว

อาการผมร่วงก็เป็นส่วนหนึ่งที่ร่างกายฟ้องว่าขาดฮอร์โมน

     นอกจากนี้ พญ.น้ำทิพย์ กล่าวอีกว่า ยังมีอีกหลายสาเหตุที่ทำให้ร่างกายขาดฮอร์โมน เช่น อายุที่เพิ่มขึ้น ต่อมใต้สมองจะหลั่งฮอร์โมนต่างๆ เมื่อแรกเกิด และจะเริ่มลดปริมาณลงถึง 40 เปอร์เซ็นต์ ในช่วงอายุ 30 ปีเป็นต้นไป และในทุกๆ 10 ปี ก็จะลดลงอีก 14 เปอร์เซ็นต์ ความผิดปกติทางพันธุกรรม การสัมผัสสารพิษจากสิ่งแวดล้อม หรือแม้แต่การรบกวนระบบวงจรปกติของร่างกาย เช่น อาชีพที่ต้องทำงานเป็นกะทำให้นอนไม่เป็นเวลา การเดินทางไปต่างประเทศบ่อยๆ ความเครียด สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนบางชนิดในปริมาณที่ไม่เหมาะสม 

ฮอร์โมนดีเอชอีเอมีผลต่อความเสื่อมของร่างกาย

    “วิธีดูแลร่างกายให้ฮอร์โมนอยู่ในระดับสมดุล เช่น การนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อยวันละ 7-8 ชม. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงอาหารหวานและรสจัด ออกกำลังกายในปริมาณที่เหมาะสม 3-5 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือในกรณีที่ร่างกายผลิตฮอร์โมนได้มากหรือน้อยเกินไป อาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพที่รุนแรงตามมาได้ แพทย์อาจสั่งยาฮอร์โมน หรือยาชนิดอื่นๆ ให้รับประทาน เพื่อช่วยจัดการภาวะขาดสมดุลของฮอร์โมนเหล่านี้ และปรับระดับฮอร์โมนในร่างกายให้เข้าสู่ภาวะปกติ” พญ.น้ำทิพย์ ย้ำ