ท่องเที่ยวตามรอยศาสตร์พระราชา

         ตลอดระยะเวลา 70 ปี ที่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงครองราชย์ ทรงสร้างประโยชน์สุขแก่มหาชนชาวสยามอย่างหาที่สุดมิได้ พระองค์ทรงปฏิบัติพระราชภารกิจเพื่อประชาชนคนไทยให้อยู่ดี กินดี ในทุกแขนงด้วยศาสตร์วิชาที่ลึกซึ้ง และแก้ปัญหาแบบถึงราก การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย มีความมุ่งมั่นในการที่จะสืบสานพระราชปณิธาน โดยการเผยแพร่แนวคิดด้านการพัฒนามนุษย์ รวมถึงแนวคิดในการพัฒนาเศรษฐกิจ “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” ผ่านโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ที่กระจายอยู่ในทุกภาคของประเทศไทย ให้คนไทยและชาวต่างชาติได้เรียนรู้ผ่านการเดินทาง และเก็บรับประโยชน์จากศาสตร์พระราชานำไปปรับใช้ในชีวิต จึงได้จัดทำโครงการ “วี เลิฟ โลคอล” แคมเปญส่งเสริมท่องเที่ยวชุมชนสำหรับกลุ่มตลาดองค์กร นำเสนอ 10 คอลเลกชั่นชุมชนท่องเที่ยวเพื่อตอบโจทย์ความต้องการที่หลากหลายของตลาดนักท่องเที่ยวกลุ่มองค์กร ทั้งในและต่างประเทศ โดย 1 ใน 10 คอลเลกชั่นจาก 50 ชุมชนนั้นก็มี “ชุมชนท่องเที่ยวตามรอยศาสตร์พระราชา” รวมอยู่ด้วย

วิถีชาวบ้านที่นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสที่บ้านหนองส่าน

        ประตูสู่การทำความเข้าใจ ความอุดมสมบูรณ์ในแบบฉบับของแผ่นดินอีสาน “บ้านหนองส่าน อ.ภูพาน จ.สกลนคร”  มีความเรียบง่ายและดั้งเดิม มีการจัดการการท่องเที่ยวโดยคนรุ่นใหม่ในชุมชน เข้ามาทำหน้าที่เชื่อมโยงองค์ความรู้ของปู่ย่าตายายให้สามารถเข้าถึงได้อย่างมีสีสัน และกลมกลืนไปกับคนร่วมสมัย โดยการท่องเที่ยวชุมชนบ้านหนองส่าน จะพาคุณสัมผัสกิจกรรรมในหมู่บ้านที่มิได้ปรุงแต่ง อันเป็นการสะท้อนความเป็นจริงของการท่องเที่ยวในชุมชน

ร่วมเรียนรู้วิถีการย้อมคราม

         นอกจากนี้ ที่บ้านหนองส่าน ยังมีองค์ความรู้ในการผลิตผ้าคราม การทำครามเปียก และก่อหม้อย้อมคราม จึงมีผืนผ้าฝ้ายทอลวดลายแบบพื้นบ้านอยู่มากมาย ต่อมาได้นำมาต่อยอดด้วยการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่มีรูปแบบร่วมสมัย เป็นกระเป๋าสะพายใบเล็ก เย็บผสมกับหนัง เสื้อคลุมแบบญี่ปุ่น ฯลฯ นักท่องเที่ยวหากไปเยือนไม่เพียงร่วมเก็บใบคราม เรียนรู้การหมักจนได้ครามเปียก การย้อมผ้า แต่ยังได้เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ทันสมัย ประหนึ่งเลือกซื้อหาจากอีเวนต์งานคราฟต์ที่ไหนสักแห่งใจกลางกรุง

สะพานไม้เคี่ยมทอดตัวยาวสุดลูกหูลูกตาที่หนองใหญ่ 

          ล่องมาที่ประตูสู่ปักษ์ใต้ “ชุมชนรอบโครงการพัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ ต.บางลึก อ.เมือง จ.ชุมพร” สำหรับชุมชนรอบโครงการพัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ เบื้องหลังบึงน้ำกว้างสุดสายตา มิใช่เพียงทิวทัศน์ที่งดงาม หรือความรู้เกี่ยวกับ “แก้มลิง” อันสมบูรณ์แบบ หากแต่คืนวันเมื่อ 20 ปีก่อน ชาวชุมพรจดจำได้ไม่ลืมถึงความไม่ย่อท้อของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ทรงงานจนช่วยเหลือชาวชุมพรจนนาทีสุดท้าย ก่อนพายุใหญ่จะมาถึง นี่คือ ความประทับใจที่ผมอยากให้ทุกคนได้มีส่วนร่วมรับรู้ และสัมผัสจากความรู้สึกของคนในชุมชน ไฮไลท์ของชุมชน คือ ทิวทัศน์บึงน้ำกว้าง และสะพานไม้เคี่ยมที่ทอดยาวกลางน้ำ 1 กม. แปลงปลูกข้าวเหลืองปะทิว และศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง นิทรรศการเรื่องราวของในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงติดตามการขุดคลองระบายน้ำหลากจนนาทีสุดท้าย ก่อนพายุลินดาจะขึ้นฝั่ง ช่วยเมืองชุมพรให้รอดพ้นจากหายนะ และเราทุกคนได้กลับมาระลึกถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 บนถนนราชประชาร่วมใจที่สร้างด้วยเงินส่วนพระองค์ ระหว่างการเร่งมือ ขุดคลองหัววัง-พนังตักป้องกันน้ำหลาก หากทุกคนมีโอกาสเดินทางมาที่ชุมชนนี้สักครั้ง เชื่อว่า ทุกคนจะหลงรักที่นี่ และอยากกลับมาที่นี่บ่อยๆ แน่นอน

อาสนวิหารแม่พระปฏิสนธินิรมล จ.จันทบุรี

ขนมไข่ป้าไต๊ ของกินโบราณคู่เมืองจันท์

          กลับมาที่หัวเมืองฝั่งตะวันออกของประเทศกันบ้าง “ชุมชนริมน้ำจันทบูร อ.เมือง จ.จันทบุรี” เมื่อมาเยือนชุมชนริมน้ำจันทบูร ไม่เพียงเพลิดเพลินกับของกินพื้นบ้านอันหลากหลาย ในบรรยากาศแปลกใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน ของการอวดของดีประจำย่าน เป็นแหล่งของกินโบราณ ทั้งขนมไข่ป้าไต๊ ไอศกรีมตราจรวด ร้านกาแฟเก่า ก๋วยเตี๋ยวกั้ง ข้าวทะเลพริกกะเกลือเจ๊อี๊ด ฯลฯ หากยังมีเรื่องราวของใครต่อใครที่เคยอยู่ที่นี่ เช่น ตึกแบบปีนังของพระยาวิชยาธิบดี ข้าหลวงเมืองจันทบูร สมัยรัชกาลที่ 5 บ้านหลวงราชไมตรี ที่กลายมาเป็นพิพิธภัณฑ์ชุมชนเล็กๆ และโรงแรมขนาดกะทัดรัด เรือนแถวไม้โบราณ ประดับฉลุของหลวงประกอบนิติสาร ฯลฯ และยังเชื่อมโยงผ่านสะพานเล็กๆ ข้ามแม่น้ำไปสู่อีกฝั่งของโบสถ์คริสต์แบบกอธิคของอาสนวิหารแม่พระปฏิสนธินิรมล ประตูที่ปิดตายค่อยๆ แง้มบานใหม่ พร้อมๆ กับชีวิตชีวาที่มาพร้อมผู้คนมากมาย ริมลำน้ำจันทบูร อาจทำให้คุณเข้าใจว่าเหตุใด ในหลวงรัชกาลที่ 9 ของเรา จึงทรงให้ความสำคัญกับความรู้ และการเข้าถึงความรู้

“อ่างเก็บน้ำห้วยลาน” จุดเริ่มต้นความอุดมสมบูรณ์แห่งชุมชนบ้านปง-ห้วยลาน

          และถ้าหากมีโอกาสได้ขึ้นไปแอ่วเหนือ ยังมีอีกหลายชุมชนที่ดำเนินชีวิตตามศาสตร์พระราชา อย่าง “ชุมชนบ้านปง-ห้วยลาน ต.ออนใต้ อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่” แวดล้อมด้วยบรรยากาศร่มรื่น สายน้ำใสสะอาด มีวิถีชีวิตเรียบง่าย ข้าวนึ่งในห่อปลูกเอง หน่อไม้รวกตัดหาได้จากท้ายบ้าน เห็ดหล่มในป่าแพะ ไข่ไก่เลี้ยงเอง กินเคียงกับผักพื้นบ้านของอุ๊ยสมที่ปลูกแบบอินทรีย์ กลายเป็นชีวิตที่แทบไม่มีรายจ่ายรั่วไหล หากยังได้ความอิ่มหนำที่คุณภาพดี กินปลอดภัยอีกด้วย เพราะ “อ่างเก็บน้ำห้วยลาน” เกิดขึ้นภายหลังการเสด็จพระราชดำเนินของในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อปี 2530 พร้อมกับสถานีประมง การศึกษาป่าไม้ ทำให้ชาวบ้านมีน้ำกินน้ำใช้เพียงพอ เพราะน้ำคือจุดเริ่มต้นของทุกสิ่ง ห้วยลานยังเชื่อมโยงไปถึงนิเวศท้องถิ่น อันเป็นที่ราบมีต้นลานขึ้นอยู่มากมาย ชาวบ้านนำใบลานมาใช้ประโยชน์ด้วยการสานเป็นกระติ๊บ กระเป๋าสะพายเก๋ๆ ไปจนถึงลัลลาบายปลาตะเพียนประดับบ้าน ซึ่งนักท่องเที่ยวที่ไปเยือนจะได้มีโอกาสไปร่วมเรียนรู้การสานปลาตะเพียนตัวน้อยกลับมาเป็นที่ระลึก นี่คือคุณภาพชีวิตในแบบฉบับของชาวบ้านปง-ห้วยลาน ที่กลายมาเป็นชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง ความเป็นต้นแบบ หมายถึงการทำจริง อยู่จริง เพื่อให้เป็นแรงบันดาลใจต่อไปยังคนอื่นๆ 

ปั่นสองล้อเที่ยวชมวิถีชาวบ้านปง-ห้วยลาน

          ชุมชนในเมืองไทยยังมีอีกหลายชุมชนที่มีความน่าสนใจ และน่าค้นหา ทุกชุมชนมีเอกลักษณ์และความโดดเด่น ที่แตกต่างกันออกไปครับ ผมอยากให้ทุกคนได้เดินทางท่องเที่ยวไปยังชุมชนต่างๆ ให้มากขึ้นครับ เพราะยังมีเรื่องราวดีๆ เรื่องที่เราไม่เคยรู้ ซ่อนตัวอยู่ในชุมชนอีกมากมาย

เรื่อง...การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ภาพ...https://www.welovelocal.travel/