นกฮูกในอินโดฯจากนิยาย“แฮร์รี พอตเตอร์”

 

         ในโลกเวทมนตร์ของ “แฮร์รี พอตเตอร์” วรรณกรรมเยาวชนชื่อดังของโลก นกฮูกเป็นสหายผู้มีมนต์ขลังที่ช่วยส่งจดหมาย แต่ในอินโดนีเซีย นกฮูกในธรรมชาติถูกพรากจากรังไปอยู่ในกรง เพื่อนำไปจำหน่ายในตลาดสัตว์เลี้ยงพร้อมกับนกชนิดอื่น ๆ หลายร้อยตัว ซึ่งก่อนที่เจ. เค. โรว์ลิงจะเขียนเรื่องราวของ “เฮ็ดวิก” นกฮูกสีขาวในนิยายดัง ชาวอินโดนีเซียเลี้ยงนกฮูกน้อยมาก

        วินเซนต์ นิจแมน และ แอนน์-ไอโซลา เนคาริส จากกลุ่มวิจัยการค้าสัตว์ป่าอ็อกซ์ฟอร์ดของอังกฤษ เชื่อว่า การที่นกฮูกถูกนำมาขายในตลาดเกลื่อนขนาดนี้ ส่วนหนึ่งมาจากนิยายพ่อมดน้อย และเกรงว่า ความต้องการสัตว์ป่าที่เกิดขึ้นใหม่นี้จะทำลายสิ่งแวดล้อมได้

        การเลี้ยงนกเป็นที่นิยมในอินโดนีเซียมาแต่อดีต ราว 20% ของครัวเรือนในเมืองจะต้องมีสัตว์เหล่านี้ และยังเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมท้องถิ่นอีกด้วย

       ผลการสำรวจประเมินไว้ว่า แต่ละปี ชาวอินโดนีเซียมีนกอยู่ในครอบครอง 2.6 ล้านตัว โดยเฉพาะบนเกาะชวาและบาหลี ที่มีการจำหน่ายนกมากกว่า 16,000 ตัวต่อวัน

       นิจแมน ได้ศึกษาตลาดนกมากว่า 20 ปี โดยก่อนทศวรรษ 2000 เขาพบนกฮูกเพียง 1-2 ตัวตามร้านสัตว์เลี้ยงต่างๆแต่ในปัจจุบัน ทีมงานกลับพบนกฮูกหลายสิบตัว ส่วนใหญ่จะเป็นสายพันธ์ที่อยู่ในตระกูลนกเค้า เนื่องจากมีขนาดตัวเล็กที่สุด และราคาถูกที่สุด

       เมื่อปี 2559 ‘แทรฟฟิก’ องค์กรเฝ้าระวังการค้าสัตว์ป่า พบว่า นกฮูกซุนดาเป็นที่นิยมมากเป็นพิเศษในหมู่ผู้เลี้ยงนก ซึ่งแม้นกชนิดนี้จะยังไม่มีความเสี่ยงสูญพันธุ์ แต่ญาติของนกฮูกซุนดาที่อยู่ในอินโดนีเซียบางชนิด จากทั้งหมดที่มีอยู่ 15 สายพันธุ์ อย่างนกฮูกชวา และนกฮูกเซียอู มีความเสี่ยงที่จะสูญพันธุ์แล้ว

        ในความพยายามที่จะตรวจสอบว่า การค้านกฮูกที่เพิ่มขึ้น สอดคล้องกับความนิยมแฮร์รี พอตเตอร์หรือไม่ นิจแมนและเนคาริส จึงดำเนินการสำรวจประชากรนก 109 ชนิดในตลาด 20 แห่ง ระหว่างปี 2555- 2559 ทั้งยังประเมินรายงานตลาดค้านกย้อนหลังไปนานกว่า 30 ปี ระหว่างปี 2522- ถึง 2553 เพื่อตรวจสอบจำนวนนกฮูกที่จำหน่าย

        จากการวิเคราะห์นกกว่า 400,000 ชนิด ทั้งคู่พบว่า ก่อนที่ภาพยนตร์ “แฮร์รี พอตเตอร์กับศิลาอาถรรพ์” จะฉายเมื่อปี 2544 ตลาดค้านกมีนกฮูกจำหน่ายคิดเป็นสัดส่วนไม่ถึง 0.06% ของจำนวนนกที่ขายอยู่ในตลาด โดยตั้งแต่ปี 2551 ตัวเลขนี้พุ่งขึ้นกว่า 0.43% หรือเพิ่มขึ้นถึง 7 เท่า

         สถิติที่พบ ทำให้นักวิจัยประเมินว่า ในแต่ละปี มีนกฮูกป่าถูกจับมาขายมากถึง 12,000 ตัว ซึ่งนิจแมนมองตัวเลขนี้ว่า เป็นการประเมินที่ต่ำกว่าความเป็นจริง เมื่อพิจารณาจากสิ่งที่นกเหล่านี้ต้องเผชิญ จนทำให้บางตัวตายก่อนถึงบ้านคนซื้อ หรือแม้กระทั่งก่อนถึงตลาด

                                        .........................................................................................