สัตว์แปลกใต้น้ำ ‘50 ขา’ อายุกว่า 500 ล้านปี

                 เมื่อไม่นานมานี้ นักวิจัยพบสิ่งมีชีวิตอายุ 508 ล้านปี รูปร่างคล้ายกับกุ้งลอบสเตอร์หน้าตาประหลาดที่มีขา 50 ข้าง มี 2 ก้ามและเปลือกคล้ายเต็นท์ค้างแรม ทั้งยังเป็นสัตว์มีปล้องที่มีกราม แถมยังเก่าแก่ที่สุดที่เคยรู้จักมาอีกด้วย

                ทั้งนี้ สัตว์มีปล้องเป็นกลุ่มที่ไม่มีกระดูกสันหลัง ประกอบด้วยแมงมุม แมลง และสัตว์มีเปลือกแข็งต่าง ๆ ซึ่งสัตว์กลุ่มนี้ อาทิ แมลงวัน มด กุ้งน้ำจืด และตะขาบ ยังมีกรามยื่นออกมาสำหรับยึดจับ บดขยี้และตัดอาหาร จนบัดนี้ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัดว่าลักษณะดังกล่าวมีวิวัฒนาการมาตั้งแต่เมื่อไร

              แต่ในปัจจุบัน นักวิจัยกล่าวได้ว่า กรามเริ่มพัฒนาอย่างน้อยที่สุดตั้งแต่ปลายยุคแคมเบรียน ซึ่งเป็นยุคก่อเกิดชีวิตใหม่และหลากหลายเมื่อราว 543-490 ล้านปีนี้เอง

                 เมื่อปี 2555 นักวิจัยค้นพบตัวอย่างซากดึกดำบรรพ์ 21 ชนิดแรกภายในหินตะกอนของอุทยานแห่งชาติคุเทเน รัฐบริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา โดยตั้งชื่อเจ้าฟอสซิลขนาด 10 ซม. นี้ว่า ทูคัมเมีย คาตาเล็ปซิส (Tokummia katalepsis) เพื่อให้เกียรติแก่ ทูคัมม์ ครีก น้ำตกที่ไหลบริเวณทางตอนเหนือของอุทยานมายัง มาร์เบิล แคนยอน จุดที่นักวิจัยพบฟอสซิลสุดทึ่ง ส่วนชื่อชนิด “คาตาเล็ปซิส” มาจากคำภาษากรีกที่แปลว่า “ยึดจับ”

               ฌอน-เบอร์นาร์ด คารอน ภัณฑรักษ์อาวุโสด้านบรรชีวินวิทยาสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ของพิพิธภัณฑ์รอยัลออนแทรีโอ บอกว่า ที.คาตาเล็ปซิส มีรูปร่างหน้าตาแปลกไปจากมาตรฐานในปัจจุบันไม่ต่างจากสัตว์ยุคแคมเบรียนตัวอื่น ๆ ทั้งยังมีขาคล้ายไม้พาย 50 ข้างที่ช่วยในการว่ายน้ำและเดินในทะเลเขตร้อน และกรามคู่อันทรงพลังที่มีรอยหยักคล้ายฟันเลื่อย สำหรับจับสัตว์และเจาะเข้าไปในร่างของเหยื่อเช่น หนอน เป็นต้น นอกจากนี้ มันยังมีเปลือกลักษณะกาบคู่และนัยน์ตาเล็ก ๆ 2 ดวงบริเวณฐานของหนวดอีกด้วย

                 จาคอบ วินเธอร์ นักบรรพชีวินวิทยาจากมหาวิทยาลัยบริสตอลของอังกฤษ ซึ่งไม่เกี่ยวกับการวิจัยครั้งนี้ กล่าว่า การค้นพบดังกล่าวเป็นมุมมองใหม่เกี่ยวกับวิวัฒนาการของสัตว์มีปล้อง ทว่าเขายังแนะว่า เนื่องจากฟอสซิลมีลักษณะแบนราบ การถอดรหัสอาจทำได้อย่างยากลำบาก

                    “การพบกรามเป็นจุดสำคัญเพื่อทำความเข้าใจวิวัฒนาการของสัตว์จำพวกกิ้งกือ สัตว์เปลือกแข็ง และแมลง ผมหวังว่า นักวิจัยรายอื่น ๆ จะตรวจสอบการสังเกตนี้ได้ในอนาคตอันใกล้" วินเธอร์ ระบุ

                อย่างไรก็ตาม ปีเตอร์ แวน รอย นักบรรพชีวินวิทยาอีกรายจากมหาวิทยาลัยเกนต์ของเบลเยียม ที่ไม่เกี่ยวกับงานวิจัยชิ้นนี้เช่นกัน ชี้ว่า การศึกษาและการตีความของงานวิจัย ได้รับการสนับสนุนจากสิ่งที่เขาเห็น โดยฟอสซิลเหล่านี้บ่งถึงวิวัฒนาการขั้นต้นของบรรพบุรุษที่สำคัญของสัตว์ชนิดนี้ ซึ่งจนถึงตอนนี้เป็นที่เข้าใจน้อยมาก พร้อมเน้นย้ำถึงความสำคัญของฟอสซิลที่เก็บรักษาไว้เป็นพิเศษ เพื่อแก้ไขปัญหาข้อสงสัยเกี่ยวกับแผนผังวิวัฒนาการสิ่งมีชีวิตเมื่อหลายล้านปีมาแล้ว

                   การค้นพบดังกล่าวได้รับการเผยแพร่ทางออนไลน์ในวารสารเนเจอร์ เมื่อวันที่ 26 เม.ย.60 ที่ผ่านมา