ส่องฮาเร็ม‘ลิงจมูกยาว’

         ลิงจมูกยาว หรือลิงจมูกงวง (ชื่อวิทยาศาสตร์ Nasalis larvatus) เป็นลิงที่จัดอยู่ในประเภทสัตว์ยุคเก่า โดยในอียิปต์ นับถือลิงชนิดนี้ในฐานะที่เป็นสัตว์มีเอกลักษณ์ และเชื่อว่าเป็นสัตว์ที่พิเศษสำหรับพระเจ้า เกาะบอร์เนียวเป็นถิ่นที่อยู่ดั้งเดิมของบรรดาลิงจมูกยาว โดยพวกมันจะอาศัยอยู่ในบริเวณพื่้นที่ป่าระดับต่ำ และโดยรอบป่าพรุ พบเห็นได้ทั่วไปในอุทยานแห่งชาติดาเนา เซนตารัม และได้รับการคุ้มครองอย่างดี เพื่อให้อยู่รอดจากบรรดาผู้ลักลอบล่าสัตว์

         ด้วยความที่มีจมูกยาว ทำให้ลิงชนิดนี้แตกต่างจากลิงทั่ว ๆ ไป และใครที่ได้เห็นนครั้งแรก จะไม่คิดว่าเป็นลิง จนกว่าจะได้เข้าไปมองในระยะใกล้ ๆ ตัวผู้มีขนาดจมูกที่ใหญ่กว่าตัวเมีย เพราะเชื่อว่าเอาไว้ดึงดูดตัวเมีย ซึ่งบางตัว อาจมีจมูกยาวถึง 33 เซนติเมตรเลยก็ได้ น้ำหนักตัวผู้อาจมากถึง 25.4 กิโลกรัม ขณะที่ตัวเมียอยู่ที่ราว 9 กิโลกรัม ทำให้ลิงจมูกยาวมีความแตกต่างจากลิงชนิดอื่นอย่างมาก โดยเฉพาะขนาดลำตัว

         ลิงจมูกยาวมีลำตัวสีออกน้ำตาลแดง ขณะที่แขนขามีสีเทา อีกทั้งลิงเหล่านี้มีหน้าท้องที่ใหญ่มากอีกด้วย เสียงร้องของลิงจมูกยาวดังกึกก้องมาก ซึ่งมาจากจมูกที่มีขนาดใหญ่ส่งผลให้เสียงมีความกังวาลกว่าลิงทั่ว ๆ ไป พวกมันจะอยู่รวมเป็นกลุ่มระหว่าง 10-30 ตัว

          อย่างไรก็ตาม มันจะไม่อาศัยในกลุ่ม ๆ เดียวไปตลอด แต่จะย้ายไปอยู่กลุ่มอื่นอยู่บ่อย ๆ ลิงจมูกยาวว่ายน้ำได้ดีแม้ในน้ำลึก จึงทำให้มันว่ายน้ำข้ามเกาะหนึ่ง ไปยังอีกเกาะหนึ่งได้สบาย ๆ เพื่อมองหาแหล่งที่เล่นน้ำเย็น ๆ และวิ่งเล่นอย่างสนุกสนาน บางครั้งอาจเห็นพวกมันเดินตามทางเดินในป่า หรือเดินเรียงแถวเดี่ยว ๆ ก็มี

            ลิงชนิดนี้ ยังมีวัฒนธรรมในการสร้างฮาเร็มของตัวเอง ทำให้ตัวผู้ 1 ตัว มีตัวเมียหลายตัวเพื่อสร้างสังคมและผสมพันธุ์ อีกทั้งยังเป็นการให้บรรดาตัวเมียช่วยกันเลี้ยงลูกด้วย ตัวเมียจะเป็นฝ่ายที่เริ่มการผสมพันธุ์ก่อน และสามารถทำได้ในเวลาใดของปีก็ได้ เมื่อผสมพันธุ์แล้ว ตัวเมียจะตั้งท้องเป็นเวลา 160 วันก่อนที่จะคลอดลูกน้อยออกมา ส่วนลูกลิงแรกเกิดจะมีใบหน้าสีฟ้า และจะเปลี่ยนเป็นสีชมพูระเรื่อเมื่อเวลาผ่านไป

           ในขณะที่ตัวผู้จะแยกออกจากกลุ่มเมื่อมันมีอายุราว 1 ปีครึ่ง ส่วนตัวเมียอาจดำรงชีวิตอยู่ต่อไปหากมันต้องการ ลิงจมูกยาวมีช่วงชีวิตในป่าที่สั้นอยู่ที่ประมาณ 13 ปี หากอยู่ในที่กักขังอาจอายุยืนถึง 30 ปีเลยทีเดียว ลิงจมูกยาวไม่ได้กินในปริมาณมากกว่าลิงสายพันธุ์อื่น เนื่องจากรูปร่างของมันกำหนดขอบเขตของกระเพาะอาหาร ส่วนอาหารที่มันกินมักจะเป็นหน่อของพืชป่าชายเลน และใบไม้ บางครั้งก็กินแมลงตัวเล็ก ๆ ด้วย