คอลัมน์ ไขปัญหาแพทย์แผนจีน ชวนบำรุงร่างกายในหน้าหนาว
ตามหลักของแพทย์แผนจีน ฤดูหนาวเป็นฤดูกาลแห่งกาลสะสมกักตุน สำหรับร่างกายคนแล้วจึงเหมาะในการบำรุงร่างกายที่สุด ดังนั้น ในเทศกาลปีใหม่จึงมีของขวัญมีค่ามากมายมอบให้แก่ผู้เป็นที่เคารพนับถือและรักใคร่ ในนั้นคงรวมไปถึงของขวัญที่เสริมสุขภาพด้วย
แต่การดูแลร่างกายให้แข็งแรงนั้น ต้องทำตามหลักความสมดุลในร่างกาย การบำรุงเป็นวิธีหนึ่งในการดูแลร่างกาย แต่ไม่ใช่ทั้งหมด เพราะต้องดูว่าร่างกายเราขาดหรือเกิน เมื่อร่างกายขาดหรือพร่องต้องเพิ่มเติม ต้องบำรุง แต่หากมากเกินไป ต้องเอาออก ความขัดแย้งที่ต้องมี 2 ด้านอยู่ร่วมกันเป็นหลักเกณฑ์ของการดำรงอยู่ ของการพัฒนาของสรรพสิ่งทั้งปวง มีซ้ายต้องมีขวา มีบนต้องมีล่าง มีชายต้องมีหญิง มีกลางวันต้องมีกลางคืน มีเข้าต้องมีออก มีมากต้องมีน้อย เป็นต้นจึงสามารถรักษาความสมดุลในร่างกายได้
ในการใช้ชีวิตประจำวัน คนเราต้องทำงาน ต้องกินต้องดื่ม ต้องพักผ่อน ต้องนอนหลับ สิ่งเหล่านี้แหละเป็นบ่อเกิดให้ร่างกายเราไม่เกินก็ขาดได้ เกินคือมากเกินไป เช่น หยางมากเกินไป ซึ่งคือร้อนเกินไป เมื่อร่างกายร้อนเกินไปจะเกิดอาการร้อนใน ปากเป็นแผล ท้องผูก การดูแลร่างกายต้องใช้อาหารหรือยาที่มีฤทธิ์เย็น เพื่อขับความร้อนออกจากร่างกาย เมื่อร้อนเย็นสมดุลกันแล้ว อาการร้อนใน หรือท้องผูกก็หายไป เท่ากับว่าร่างกายเกิดความสมดุล เป็นต้น
อาหารการกิน สำหรับผู้ที่ต้องกินเลี้ยงเป็นประจำ ทั้งกินทั้งดื่มอย่างเหลือเฟือ เกินความต้องการของร่างกาย สั่งสมเป็นไขมัน เป็นความอ้วน โรคตามมามากมาย ผู้เขียนเคยอ่านข้อเขียนของหมอหลวงในวังหลวงท่านหนึ่ง ท่านดูแลสุขภาพร่างกายจักรพรรดิเฉียนหลง ซึ่ง ตามปกติ พระจักรพรรดิเสวยอาหารดีๆ มากมาย ทุกมื้อ ทุกวัน แต่ออกกำลังกายน้อย เคลื่อนไหวน้อย เดินน้อย ส่วนมากต้องนั่งเกี้ยว จึงเผาผลาญน้อย เมื่อเข้าไปมากแต่เผาผลาญน้อย เกิดการสั่งสมเป็นไขมัน อ้วน เบื่ออาหาร การบำรุงด้วยอาหารมากมายเกินไปอยู่แล้ว หากจะหายาบำรุงชั้นเลิศมาให้อีก เห็นท่าจะทำให้ร่างกายยิ่งเกิดโรคมากกว่า
ท่านจึงใช้วิธี ใช้ยาจีนช่วยระบายอ่อนๆ เพราะเมื่อกินเข้าไปมาก ต้องได้การขับถ่ายต้องออกมากตามไปด้วย ยิ่งหากกินเนื้อสัตว์มาก ผักน้อย ขับถ่ายได้น้อย เกิดพิษที่ก่อโรคขึ้นในร่างกาย จึงต้องใช้วิธีขับระบาย เพื่อช่วยขับพิษ เมื่อมีการุของเก่าที่เป็นกากออก การรับของใหม่จึงได้เต็มที่ การดูดรับได้เต็มที่ด้วย ในกรณีเช่นนี้ การขับออกถือว่าเป็นการบำรุงที่ดีชนิดหนึ่ง พร้อมกันนั้นท่านยังเพิ่มยาจีนตัวที่ช่วยกระจายเลือด ให้เลือดไม่หนืด เสริมความอ่อนนุ่มของเส้นเลือดด้วย ได้ผลดียิ่ง ตำรับนี้ได้สืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
ข่าวที่เกี่ยวข้อง