การออกแบบพอเพียงอย่างสร้างสรรค์

 

           หลักคิด “ปรัชญาพอเพียง” จากในหลวงรัชกาลที่ 9 เป็นสาระสำคัญที่ทรงคุณค่าต่อชีวิต การใช้ชีวิต ตลอดจน เป็นทัศนคติในการดำรงชีวิตที่มีความสมดุลมากที่สุด หลักพอเพียงในความหมายของนักออกแบบ คือ การออกแบบที่ลงตัว ไม่มากไม่น้อยเกินไป พอดีพองามเป็นความงามที่ไม่ยุ่งยากสลับซับซ้อนมากมายนัก เป็นความงามที่มีคุณค่า ดำรงอยู่ได้นานๆ ไม่ล้าสมัยไร้กาลเวลา “timeless” มีประโยชน์ใช้สอยที่ดี ตอบสนองการใช้ชีวิตประจำวัน การออกแบบที่สามารถแก้ปัญหา อุปสรรคการใช้สอยในอดีตให้ดีขึ้น อาจเป็นเรื่องราวเล็กๆ ในชีวิตประจำวันก็ตาม

           การถอดสมการจากปรัชญา “พอเพียง” สู่การปฏิบัติจริง สำหรับการออกแบบ สามารถจำแนกวิเคราะห์ได้หลายกรณี และเป็นประเด็นที่สามารถพัฒนาสู่แนวทางการออกแบบระดับโลกที่มีพลัง และยั่งยืน

 

 

 

ความทันสมัยแห่งความพอเพียงของการออกแบบ

           สาระสำคัญของสิ่งที่ถือว่าทันสมัยมากจากแนวคิด พอเพียง คือ ความพอดีพอเพียงในทุกด้าน ซึ่งในปัจจุบันมีความสำคัญอย่างมากมายต่อการออกแบบหลายแขนง หลักคิดน้อยคือมาก “less is more” ก็เป็นสาระของจุดเริ่มต้นแห่งยุคที่เรียกตัวเองว่า โมเดิร์นหลังยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม แนวคิดนี้ยังคงทันสมัยและเป็นสัญลักษณ์แห่งความสมัยใหม่ของการออกแบบ ทั้งสถาปัตยกรรมและการออกแบบต่างๆ การคำนึงถึงการใช้งานก่อนรูปทรง หรือให้รูปทรงสัมพันธ์กับการใช้สอยเป็นหลัก “form follow function” โดยสาระสำคัญอยู่ที่ การออกแบบจากปัจจัยพื้นฐาน ของการใช้สอยที่มีประสิทธิภาพ การใช้สัจจะวัสดุ ที่ไม่เติมแต่ง สะอาด แต่ด้วยความคิดสร้างสรรค์และไอเดียที่ทำให้เกิดคุณค่าในผลงานออกแบบ

 

 

 

หลักคิดพอเพียงกับการออกแบบที่ลงตัว

           องค์ประกอบศิลปะ ที่ถือว่างดงามลงตัวจะเริ่มต้นจากความพอดีจากสัดส่วนที่ไม่มากไปไม่น้อยไป สมการแห่งความพอเพียง คือ รสนิยม ความแม่นยำในการออกแบบ สัดส่วนการใช้สี รูปทรงพื้นผิว แสง โดยเฉพาะอย่างยิ่งความงามที่ใช้ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติเข้าไปมีส่วนร่วมในการออกแบบ ความลงตัวจำแนกได้หลายประเด็น เช่น ความลงตัวในการใช้สอย การใช้พื้นที่ที่เหมาะสม

 

 

 

หลักคิดพอเพียงกับการออกแบบที่ประหยัดวัสดุคือการออกแบบที่ลงตัวไม่เสียเศษ

           มีขนาดสัดส่วนที่สอดคล้องกับการผลิตในระบบอุตสาหกรรม การคำนึงถึงการใช้วัสดุอย่างรู้คุณค่า เข้าใจธรรมชาติและบุคลิกของวัสดุ ใช้วัสดุอย่างเหมาะสม ไม่เป็นภาระในการดูแลรักษา มีความเข้าใจในความพอดีในองค์ประกอบสัดส่วนของการใช้ ทั้งสีและพื้นผิว ตลอดจนการศึกษาแหล่งผลิต และวัสดุพื้นถิ่นที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับที่ตั้งมากที่สุด เพื่อประหยัดการขนส่ง แต่สิ่งสำคัญคือ ความสามารถในการแปรรูปวัสดุให้สอดคล้องกับการใช้งานและแนวคิดหลักของโครงการด้วยรสนิยมที่ดีด้วย

 

 

 

หลักคิดพอเพียงกับการออกแบบเพื่อการประหยัดพลังงาน

           จุดเริ่มต้นของการประหยัดพลังงานคือ การออกแบบที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม เคารพตัวตนของที่ตั้ง ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น เข้าใจบริบทพื้นที่และดินฟ้าอากาศ การประหยัดพลังงานที่ดีคือการออกแบบอย่างเหมาะสมไม่ขัดแย้งกับที่ตั้งวางทิศทางให้เหมาะสมและใช้เทคโนโลยีอย่างเข้าใจและเหมาะสมที่สุด

           ความพอดีพองามพอเหมาะพอควร เป็นความลงตัวแห่งความพอเพียง เป็นความกลมกล่อม จากความไม่รุงรังไม่ยุ่งเหยิง บ้านเป็นสถานที่แห่งความสมดุลของชีวิต ความอยู่สบาย ที่สมบูรณ์ ยั่งยืน ด้วยความพอเพียงนั่นเอง