ส่องเลือกตั้งเนเธอร์แลนด์ สนามสอบแรกกระแสขวาจัด

 

                    เนเธอร์แลนด์ แดนกังหัน รองเท้าไม้และทุ่งทิวลิป จะเป็นสปอตไลต์การเมืองยุโรปในสัปดาห์นี้ ในฐานะปฐมบทของซีรีส์เลือกตั้งตลอดปีที่จะชี้อนาคตความเหนียวแน่นของสหภาพยุโรปและกระแสการเมืองแนวประชานิยม หลังจากชาวสหราชอาณาจักรหักปากกาเซียนลงประชามติเลือกเบร็กซิท ออกจากสหภาพยุโรปกลางปีก่อน และกระแสเบื่อการเมืองแบบเดิมส่งมหาเศรษฐี โดนัลด์ ทรัมป์ ชนะเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐช่วงปลายปี ทำให้สถาบันอำนาจเดิมในยุโรปหายใจไม่ทั่วท้องว่าต่อไป จะมี เฟรกซิต เน็กซิต  หรือการลงประชามติออกจากอียูของฝรั่งเศสหรือเนเธอร์แลนด์ ลำดับต่อไปหรือไม่หากพรรคขวาจัดในทั้งสองประเทศทำผลงานได้ดีในศึกเลือกตั้ง

                    โดยหลังจากการหย่อนบัตรในเนเธอร์แลนด์พุธที่ 15 มีนาคมนี้แล้ว จะเป็นคิวเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศสในเดือนเมษายน และพฤษภาคม(หากมีรอบสอง) ตามด้วยการเลือกตั้งทั่วไปในเยอรมนีเดือนกันยายน 

 

  (นายกรัฐมนตรีมาร์ค รุตต์ เซลฟี่กับผู้สนับสนุน ภาพ AFP ) 

 

ใครบ้างลงสมัคร

                 ศึกเลือกตั้งครั้งนี้ ภาพใหญ่เป็นการขับเคี่ยวสูสีชนิดหายใจรดต้นคอระหว่าง เกียร์ท์ วิลเดอร์ส หัวหน้าพรรคเสรีภาพ (พีวีวี) ที่สื่อขนานนามว่า "ดัทช์ ทรัมป์" กับพรรคประชาชนเพื่อเสรีภาพและประชาธิปไตย (วีวีดี) ของ นายกรัฐมนตรีมาร์ค รุตต์ ซึ่งลงชิงเก้าอี้เป็นสมัยที่ 3 แต่ในความเป็นจริง มีพรรคการเมืองถึง 28 พรรค มากที่สุดนับจากสงครามโลกครั้งที่สอง ที่ส่งผู้สมัครชิง 150 ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎร

                    พรรคที่กวาดได้ 76 ที่นั่งจึงจะครองเสียงส่วนใหญ่ และด้วยระบบผู้แทนแบบสัดส่วน ทำให้พรรคเล็กๆ มีสิทธิได้ที่นั่งเช่นกัน และอาจมีบทบาทไม่น้อยในการรวบรวมเสียงตั้งรัฐบาลใหม่  ผลหยั่งเสียงส่วนใหญ่ให้วิลเดอร์สมีคะแนนนำ แต่พรรคเล็ก เช่นพรรคโกรน ลิงค์ส หรือ กรีนเลฟต์ ซึ่งเป็นพรรคแนวซ้าย ก็กำลังมาแรง อาจแบ่งเสียงโหวตไปจากพรรคการเมืองกระแสหลัก

 

ประเด็นหาเสียง
                    วิกฤติผู้ลี้ภัยครั้งใหญ่สุดหลังสงครามโลกในยุโรป และการก่อเหตุโจมตีของพวกสุดโต่ง เป็นแรงสนับสนุนพรรคต่อต้านอิสลามและผู้อพยพของวิลเดอร์ส จากที่เคยเป็นพรรคนอกสายตา พุ่งทะยานมาอยู่แถวหน้า นโยบายหลักของพรรคนี้ ได้แก่ ปิดชายแดนไม่รับผู้อพยพมุสลิม ปิดมัสยิด ห้ามจำหน่ายคัมภีร์อัลกุรอาน และจัดลงประชามติว่าด้วยการเป็นสมาชิกอียู
                    ขณะที่คู่แข่งแก้เกมด้วยการขยับจุดยืนไปทางขวา ยืนยันในสิ่งที่เรียกว่า ค่านิยมดัทช์ นายกรัฐมนตรีรุตต์ เผยจดหมายเปิดผนึกเมื่อเดือนมกราคมว่าพลเมืองที่มีปูมหลังเป็นผู้อพยพ ขอให้ประพฤติตนปกติ และปรับตัวรับบรรทัดฐานดัทช์ ไม่เช่นนั้นก็ควรออกจากประเทศนี้ไป อย่างไรก็ดี ประเด็นถกเถียงมากที่สุดในศึกเลือกตั้งยังเป็นความวิตกกังวลในเรื่องเดิม เช่น การรักษาพยาบาล บำนาญ และเงื่อนไขการทำงาน

 

 

ระบบเลือกตั้ง
                    ข้อมูลจากเว็บไซต์สภาผู้แทนราษฎรเนเธอร์แลนด์ ระบุว่า ยังไม่เคยมีพรรคการเมืองใดได้รับคะแนนเสียงเกินครึ่ง รัฐบาลทุกชุดนับจากสงครามโลกครั้งที่สอง ล้วนเป็นรัฐบาลผสมสองพรรคหรือมากกว่านั้น คณะกรรมการการเลือกตั้งจะประกาศผลนับคะแนนอย่างเป็นทางการในวันที่ 21 มีนาคม และจะได้สภาชุดใหม่ภายใน 23 มีนาคม จากนั้นจะมีบุคคลที่เรียกกันว่า "informateur” มาทำหน้าที่สำรวจว่าพรรคไหนที่สามารถตั้งรัฐบาลผสมได้ และเป็นประธานการเจรจาระหว่างแกนนำพรรคการเมืองเพื่อร่างนโยบาย การหารือขั้นตอนนี้อาจใช้เวลาหลายสัปดาห์หรือเป็นเดือน สื่อดัทช์รายงานว่าโดยเฉลี่ย รัฐบาลใหม่กว่าจะลงตัว มักใช้เวลา 3 เดือน แต่ในครั้งนี้ น่าจะนานกว่านั้น
                    เมื่อสรุปนโยบายได้แล้ว บุคคลที่เรียกว่า “informateur” จะเริ่มจัดทำรายนามคณะรัฐมนตรี โดยคนที่ทำหน้าที่ยุ่งยากนี้ ต่อมาจะกลายเป็นนายกรัฐมนตรี (ที่น่าสนใจอีกอย่าง การนับบัตรเลือกตั้งครั้งนี้จะใช้คนนับ เพราะกลัวถูกแฮ็ก)

 

( เกียร์ท วิลเดอร์ส ) 

โอกาสได้นายกฯขวาจัด
                    ถึงวิลเดอร์ส มีคะแนนนิยมนำตลอดหลายเดือนที่ผ่านมา แต่ช่วงโค้งสุดท้ายกลับแผ่วไปอยู่ที่สอง ตามหลังนายกรัฐมนตรีมาร์ค รุตต์ นอกจากนี้ การที่ผู้นำพรรคการเมืองส่วนใหญ่ประกาศแล้วว่า จะไม่ร่วมสังฆกรรมกับนักการเมืองคนนี้ หรือไม่ก็ต้องทิ้งนโยบายต้านผู้อพยพและมุสลิมไปก่อน ดังนั้น ต่อให้พรรคพีวีวีของเขากวาดคะแนนเสียงเป็นพรรคใหญ่สุดในสภา ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นรัฐบาลได้ หากไม่ได้คะแนนเสียงเกินครึ่ง(ซึ่งยังไม่เคยมี) กูรูการเมืองระบุว่า พรรควีวีดีของนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันอาจจับมือกับพรรคคริสเตียนเดโมแครต และพรรคดี66 ซึ่งเป็นแนวเสรีนิยม หากรวมกันแล้วน่าจะแตะ 76 เสียงที่ต้องการ

 

ตีพิมพ์หนังสือพิมพ์คมชัดลึก 13 มีนาคม 2560