เกาหลีใต้ปรับตัวครั้งใหญ่ รับกฎหมายล้างบางสินบน

          บรรดาเจ้าหน้าที่สาธารณะ ที่ถูกให้ความหมายอย่างกว้างในเกาหลีใต้ ได้แก่ ข้าราชการ นักการเมือง สื่อมวลชน ตลอดจนเจ้าหน้าที่สถาบันการศึกษาเอกชน  กำลังเตรียมปรับตัวขนานใหญ่ ก่อนกฎหมายต่อต้านการทุจริตสุดเข้มข้นจะมีผลบังคับใช้ 28 กันยายนนี้ เพราะเมื่อถึงเวลานั้น การรับเลี้ยงอาหารที่มีราคาเกิน 3 หมื่นวอน (1,000 บาท)  ของขวัญมูลค่ากว่า 5 หมื่นวอน (ราว 1,500 บาท) บัตรของขวัญหรือบัตรสมนาคุณเป็นเงินตั้งแต่ 1 แสนวอน (ราว 3,000 บาท) จะถือว่าเข้าข่ายทุจริต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษปรับ 30 ล้านวอน หรือจำคุกสูงสุด 3 ปี ! 

          กฎหมายว่าด้วยการทุจริตและเรียกรับอย่างไม่เหมาะสม แต่โดยมากเรียก กฎหมายคิม ยอง-รัน ตามชื่อของผู้ริเริ่ม ซึ่งเป็นอดีตประธานคณะกรรมการสิทธิพลเรือนและต่อต้านการทุจริต ส่อเค้าจะเปลี่ยนโฉมวัฒนธรรมของเกาหลี ที่แต่ไหนแต่ไรมา ถือว่า การตอบแทนน้ำใจและการมอบของขวัญ เป็นคนละส่วนกับธุรกิจ

 

     

          ฝ่ายสนับสนุนหวังว่า การปฏิรูปคราวนี้จะช่วยสะสางด้านมืดที่คาราคาซังมานานในสังคมเกาหลีใต้ในช่วงพัฒนาเศรษฐกิจและประชาธิปไตยอย่างรวดเร็ว
          องค์กรเพื่อความโปร่งใสระหว่างประเทศ จัดเกาหลีใต้ อยู่อันดับ 37 ใน 168 ประเทศ และอยู่อันดับ 27 ขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (โออีซีดี) ในดัชนีการทุจริตเมื่อปีที่แล้ว ขณะสถาบันวิจัยฮุนได ระบุในรายงานที่ทำให้กับคณะกรรมการสิทธิพลเรือนและต่อต้านการทุจริตว่า หากดัชนีโปร่งใสของเกาหลีใต้ขยับขึ้นมาถึงระดับเฉลี่ยของโออีซีดีแล้ว ผลิตภัณฑ์มวลรวมต่อหัวประชากรอาจเพิ่มขึ้นอีกเฉลี่ย 138.5 ดอลลาร์ต่อปี และดึงอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจต่อปีได้อีก 0.65%

          แต่กฎหมายฉบับเดียวกัน อาจส่งผลกระทบแผ่กว้าง ตั้งแต่เกษตรกรผู้เลี้ยงวัว ชาวสวน และชาวประมง เรื่อยไปจนถึงธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก เพราะช่วงเวลาทองแต่ละปี อาทิ เทศกาลชูซ็อก หรือขอบคุณพระเจ้า และเทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นเทศกาลของขวัญที่ผู้คนจะซื้อและรับของมีราคาอย่างกระเช้าที่ประกอบด้วยเนื้อวัว ผลไม้และปลาคุณภาพสูง เพื่อแสดงความขอบคุณและเคารพ

          หนึ่งในประเด็นที่วิจารณ์กันอย่างมากคือ การตั้งเพดานราคาของขวัญที่กฎหมายระบุว่าเข้าข่ายสินบน ไม่ได้สะท้อนราคาผู้บริโภคและค่าครองชีพในโลกความเป็นจริง และอาจสะเทือนถึงการใช้จ่ายในประเทศที่ซบเซาอยู่แล้วก็เป็นได้ 

          ผลสำรวจบริษัทใหญ่ 61 แห่งในเกาหลีใต้ พบว่าเกือบ 58% เชื่อว่ากฎหมายอาจมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจในระดับหนึ่ง ขณะที่ 34% คาดว่ามีผลน้อยมากถึงไม่มีเลย ขณะที่มีบริษัทเกือบ 32% คาดว่างบรายจ่ายด้านของขวัญและค่าสันทนาการ จะลดลง 10% และคาดว่าค่าอาหารจัดเลี้ยงอย่างสมเหตุสมผลจะอยู่ที่ 5 หมื่นวอน

 

     ( ภาพ AFP ) 

 

         หลังกฎหมายที่เฝ้ารอกันมานานผ่านความเห็นชอบเมื่อมีนาคม 2558 ส.ส.บางส่วน รวมถึงประธานาธิบดีพัค คึน ฮเย ของเกาหลีใต้ มีความคิดที่จะแก้ไขปรับปรุงเพราะกังวลว่า ขึงตึงเกินไป แต่สถานการณ์พลิกผันทันทีเมื่อศาลรัฐธรรมนูญ ตีความเข้าข้างกฎหมายนี้เมื่อเดือนที่แล้ว ว่าไม่ขัดรัฐธรรมนูญ กรณีที่รวมสื่อและเจ้าหน้าที่โรงเรียนเอกชนเข้ามาเป็น "เจ้าหน้าที่สาธารณะ" ภายใต้กฎหมายใหม่ 

          องค์กรเพื่อความโปร่งใสเกาหลี ระบุว่า การหยิบยกความจำเป็นต้องแก้ไขกฎหมายขึ้นมาเป็นระยะ เพราะห่วงผลกระทบทางลบต่อเศรษฐกิจ มีแต่จะบั่นทอนวัตถุประสงค์ของกฎหมาย ถึงเวลาแล้วที่ควรบังคับใช้ตามเนื้อความไปก่อน หากจำเป็นต้องแก้ไข ค่อยมาถกเถียงและหาฉันทามติในสังคมในภายหลัง 

    
         อย่างไรก็ดี ยังไม่ทันกฎหมายมีผลก็เห็นสัญญาณการเปลี่ยนแปลงแล้วทั่วประเทศ รัฐบาลกลาง ทางการท้องถิ่น และสมาคมอุตสาหกรรม ทะยอยจัดบรรยายให้ความรู้พนักงานถึงขอบข่ายกฎหมายใหม่และมาตรการรับมือ อาทิ สมาคมผู้จัดจำหน่ายและนำเข้ายานยนต์เกาหลีมีกำหนดจัดประชุมสัมมนาในเดือนนี้ เนื่องจากกฎหมายจะนำความเปลี่ยนแปลงอย่างเลี่ยงไม่ได้ในสายงานบริการลูกค้า อย่างในอดีต เวลาเปิดตัวรถรุ่นใหม่และงานทดลองขับ มักพานักข่าวทัวร์ต่างจังหวัด 2 วัน และคัดสรรโรงแรม 5 ดาว รองรับ ต่อไปอาจทำไม่ได้

         ร้านอาหารน้อยใหญ่ก็ปรับตัวเช่นกัน ด้วยการเลือกสรรเมนูใหม่ หรือเปลี่ยนชนิดอาหาร ทำราคาให้อยู่ในเลยเพดาน 
          บรรยากาศต้อนรับกฎหมายสกัดสินบนแบบเข้มข้น เห็นได้ชัดในย่านอินซา-ดง และควังฮามุน ในกรุงโซล ย่านร้านอาหารเกาหลีดั้งเดิมที่มีเจ้าหน้าที่รัฐบาลและส.ส.แวะเวียนไปใช้บริการบ่อยๆ แม้แต่ร้านดังที่เคยต้อนรับบุคคลสำคัญอย่างอดีตประธานาธิบดีอี มยอง บัค และนายบัน คี มุน เลขาธิการสหประชาชาติ ยังปรับราคาชุดอาหารเย็นลงมา ส่วนร้านทั่วไปก็พยายามนำเสนอเมนูหลากหลายแบบราคาปลอดภัยทั้งสองฝ่ายที่ 2.9 หมื่นวอน

          เจ้าของร้านอาหารเกาหลีรายหนึ่ง กล่าวว่า ต้องปรับราคาใหม่เพราะกลัวว่าลูกค้าประจำจะหนีหาย เนื่องจากอาหารชุดที่ร้านส่วนใหญ่ ราคาเกินเกณฑ์มาเล็กน้อย และต่อไปจะหันไปเน้นอาหารจานเดียว และลดเครื่องดื่มลง

          ความสับสนและโต้เถียงกันเรื่องการตีความกฎหมายจะยังไม่จบง่ายๆ แต่ฝ่ายสนับสนุนเชื่อว่าประโยชน์ระยะยาว จะมากกว่าผลลบทางเศรษฐกิจที่กลัวกันอยู่ เจ้าหน้าที่คณะกรรมการสิทธิพลเรือน ยอมรับว่าแรกๆ อาจจะต้องวุ่นวายกันหน่อย สำหรับพวกข้าราชการและนักการเมืองไม่น่ามีปัญหา เพราะทำงานภายใต้กรอบระเบียบมากมายอยู่แล้ว ครูโรงเรียนเอกชนอาจต้องระวังมากขึ้นกว่าระเบียบเดิม แต่สื่อมวลชนอาจไม่คุ้นชินเลยกับกฎลักษณะนี้