เพลงรักระหว่างรบ"ครูลพ"กับ"สาวสองเมือง"

อีกด้านหนึ่งก็มีชาวลาวและชาวเขมร หลบหนีการปกครองของรัฐบาลคอมมิวนิสต์มาพึ่งพระบรมโพธิสมภารนับหมื่นนับแสนคน ทางสหประชาชาติ จึงเข้ามาจัดตั้ง "ศูนย์อพยพ" ในจังหวัดตามแนวชายแดน ก่อนที่จะคัดเลือกผู้อพยพเหล่านี้เดินสู่ประเทศที่สาม

ผู้อพยพชาวลาวและชาวเขมรได้สร้างความหวาดระแวงให้รัฐบาลเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะพรมแดนด้านตะวันออกมีกองกำลังฝ่ายเขมรสามฝ่าย (เขมรแดง, เขมรเสรี และเขมรสีหนุ) ต่อต้าน "รัฐบาลพนมเปญ" (เขมรเฮง สำริน, ฮุน เซน) มาพึ่งพิงตามแนวชายแดนไทย จึงมีการสู้รบในพื้นที่ดังกล่าวบ่อยครั้ง

เพลงลูกทุ่งยังคงทำหน้าที่บันทึกประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาบ้านเมืองไม่สงบ ผ่านบทเพลงรักระหว่างรบชื่อ "สาวสองเมือง" ผลงานของ ครูลพบุรีรัตน์ ศิลปินแห่งชาติซึ่งได้เล่าถึงแรงบันดาลใจที่แต่งเพลงนี้ว่า

ผมแต่งเพลงนี้เมื่อปี2524 ตอนนั้นมี 2 เพลงที่แต่งพร้อมกัน คือ สยามเมืองยิ้ม (พุ่มพวง ดวงจันทร์ ขับร้อง) กับสาวสองเมือง (สายัณห์ สัญญา ขับร้อง) ในตอนนั้นเขมรกับลาวเขาสับสนทางการเมือง และชวนเราทะเลาะกัน ยิงเรือ นปข.บ้าง ก็เลยเขียนเพลง สยามเมืองยิ้ม สังเกตท่อนที่ว่า ...ข้ามเขตข้ามโขงถิ่นน้ำขุ่นมาพึ่งใบบุญเมืองสยาม...กับท่อนที่ว่า...ถ้าท่านเคารพสิทธิ์ของไทยท่านอยู่ต่อได้อีกนานคุณ สยามใจบุญยังยิ้มเสมอ... ผมแต่งโดยเอาเรื่องจริงมาพูดคนฝั่งโน้นมาอาศัยพระบารมี ร่มโพธิ์ร่มไทร วันดีคืนดีก็แหกค่ายอพยพมาปล้นคนไทย

ก่อนจะมีเพลงสาวสองเมืองก็เคยแต่งเพลง เดี๋ยวตัดเดี๋ยวต่อ ให้ยอดรักสลักใจร้อง พูดถึงเรื่องความสัมพันธ์ของไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน  พอโกรธกันก็เอาทูตคืน

ส่วนเพลงสาวสองเมือง ผมใช้จินตนาการว่าถ้าคนรักกันมีลูกและลูกได้เป็นใหญ่ 2เมืองจะได้ไม่ท้ารบท้าตี เพราะมีพ่อเป็นไทย

ครูวิเชียรคำเจริญ หรือ ลพ บุรีรัตน์ ในวัย 74 ปี ที่ยังมีความทางจำที่ดีเยี่ยม กล่าวถึงเพลงแนวนี้ซึ่งปัจจุบันไม่ค่อยได้เขียนเพราะไม่มีอิสระทางความคิด

เมื่อก่อนนี้มีอิสระทางความคิดเรื่องแต่งเพลงนึกอยากทำอะไรก็ทำได้ แต่เดี๋ยวนี้เขาเลือก ก็เลยแต่งบ้างไม่แต่งบ้าง เลือกมากก็ไม่แต่ง เพราะความคิดต้องอิสระ  เมื่อก่อนนั้นตอนพุ่มพวงดัง เราคิดอะไรเขาเอาหมด ความคิดเป็นอิสระ

ครูลพตอบคำถามเรื่องสุขภาพว่า ตอนนี้อาการดีขึ้น ก่อนหน้านี้เวลาคนมาเช่าลิขสิทธิ์เพลง ยังร้องให้เขาฟังไม่ได้เลย เพราะเสียงหายหมด แต่ตอนนี้ร้องได้ ซึ่งครูลพได้ร้องเพลง สาวสองเมืองให้ฟังในคีย์เสียงที่สูงแบบต้นฉบับเลยทีเดียว

เพลง: สาวสองเมือง
นักร้อง: สายัณห์สัญญา

ประพันธ์: วิเชียรคำเจริญ

เรียบเรียงเสียงประสาน: จิตรกรบัวเนียม

ฝากคำข้ามโขงลอยโค้งจีบสาวเวียงจันทน์

ฝากคำจำนรรจ์ เลยอรัญจีบสาวขะแมร์

ทูตใจตั้งจิตอยากเป็นมิตรกับน้องจะแย่

หนุ่มไทยอยากนอนร่วมแคร่กับโฉมแม่เจ้าสาวสองเมือง

  อยากเป็นคู่ครอง น้องนวลเขมรและลาว

เชื่อมความแตกร้าวดีดั่งคราวเมื่อครั้งฟูเฟื่อง

แม้นมีลูกเต้า กับแม่สาวโฉมงามสองเมือง

จะเป็นโซ่ทองเส้นเขื่อง ฉุดสามเมืองให้ดีกันหนอ

  ลูกโตฉกาจลูกอาจได้เป็นผู้นำ

สายเลือดแห่งเมตตาธรรม คงด่ำใจเหมือนไทยผู้พ่อ

เรื่องราวคงจบ เรื่องชวนรบก็คงไม่ก่อ

เพราะลูกสองเมืองนั่นหนอ ต้องคิดถึงข้อมีพ่อเป็นไทย

ขะแมร์แก้มขาว อีกทั้งแม่สาวลาวเวียง

พี่แอบส่งเสียง ลอยมาเพียงกระซิบขวัญใจ

พี่คิดเช้าเย็นเจ้าจะเห็นจริงด้วยหรือไม่

หากเราแต่งงานกันได้ โลกคงวิไลไปค่อนเอเชีย