Thailand 4.0 เดินต่อไปยังไงให้ถึง

       ตอนนี้ทิศทางการศึกษาทั่วโลก เป็นการเรียนการสอนที่จะทำอย่างไรให้ผู้เรียนทำงานเป็น มีรายได้  เน้น ใครเก่งอะไร ก็ให้เรียน ทำอย่างนั้น ไม่ได้เน้นสอนให้คนเหมือนกันหมด แต่ก็ต้องยอมรับว่าในระบบการศึกษาไทย เรายังเรียนเหมือนกัน

      “กลับตัวก็ไม่ได้ จะเดินต่อไปก็ไปไม่ถึง” ดูท่าจะเหมาะกับ “ระบบการศึกษาไทย” เมื่อปฏิรูปแล้วปฏิรูปอีก แต่ก็คงจะหยุดพัฒนา ปฏิรูปการศึกษาไม่ได้ ด้วยเหตุที่หากปฏิรูปการศึกษาสำเร็จ เรื่องอื่นๆ ของประเทศ ไม่ว่าจะเศรษฐกิจ สังคม จะดีขึ้นตามลำดับ

    ตามนโยบาย Thailand 4.0 โมเดลขับเคลื่อนประเทศไทยสู่ความมั่งคั่ง มั่นคง และยั่งยืนของรัฐบาล “พล.อ.ประยุทธ์ จันทรโอชา นายกรัฐมนตรี” การศึกษาไทยต้องพัฒนาสู่ Thailand 4.0  กระทรวงศึกษาธิการ 4.0 และมหาวิทยาลัย 4.0 แต่ในทางปฏิบัติก้าวถึง 4.0 จริงหรือ?

        ดร.ตวง อันทะไชย ประธานคณะกรรมาธิการการศึกษาและการกีฬา สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) กล่าวว่า การปฏิรูปการศึกษาต้องใช้ความต่อเนื่องจะทำเพียง 3-4 เดือนสำเร็จคงไม่ใช่ จะต้องเป็นปฏิรูปการเรียนรู้ จากการเรียนการสอนที่ผู้สอนแสดงฝ่ายเดียว หรือ Passive Learning ไปสู่ การเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือกระทำและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่เขาได้กระทำลงไป หรือ Active  Learning ต่อยอดด้วย R&D

      จึงจะเกิด นวัตกรรม (Innovation) ทักษะที่เป็นการทำซ้ำหรือเป็นประจำ (Routine Skill) จะถูกแทนที่ด้วยหุ่นยนต์ และการสร้างทักษะการคิดสร้างสรรค์ หรือการคิดวิเคราะห์ (Creative & Critical Thinking Skills)จะเป็นสิ่งที่ยุคอุตสาหกรรม 4.0 และ 5.0 ต้องการ และเป็นคำตอบของการแข่งขันในศตวรรษที่ 21

    “การปฏิรูปการศึกษาที่ถูกต้องและเกิดขึ้นจริง คือ เรื่องทวิภาคี โรงเรียน มหาวิทยาลัยก็ต้องดำเนินการด้วยตนเอง โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยที่สามารถพัฒนาตัวเอง ให้เน้นสหกิจศึกษาไม่ใช่เน้นปริญญา ผลิตวิจัยธรรมดาไม่ได้แต่ต้องสร้างนวัตกรรม เป็นมหาวิทยาลัยเชี่ยวชาญเฉพาะทาง”

       ประธานกมธ. กล่าวต่อไปว่า การศึกษาต้องทำให้คนไทยในอนาคต เกิดขึ้นให้ได้ตามรธน. แห่งราชอาณาจักรไทย 2560 กำหนดคนไทยในอนาคต ตามมาตรา 54 วรรค 4 การศึกษาทั้งปวงต้องมุ่งพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี มีวินัย ภูมิใจในชาติ สามารถเชี่ยวชาญได้ตามความถนัดของตน และมีความรับผิดชอบต่อครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ การศึกษาก็ไม่จำเป็นต้องพยายามให้คนเหมือนกัน 

       “ต้องปฏิรูป 3เรื่องอย่างเร่งด่วน คือการเรียนรู้ หลักสูตรการเรียนการสอน ปรับวิธีการเรียน การสอน การสอบ และต้องทำR&D ที่ถูกต้องและเกิดขึ้นจริง คือ เรื่องทวิภาคีโรงเรียน มหาวิทยาลัยก็ต้องดำเนินการด้วยตนเอง โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยที่สามารถพัฒนาตัวเอง ให้เน้นสหกิจศึกษาไม่ใช่เน้นปริญญา ผลิตวิจัยธรรมดาไม่ได้แต่ต้องสร้างนวัตกรรม เป็นมหาวิทยาลัยเชี่ยวชาญเฉพาะทางรวมถึงต้องเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการออกแบบหลักสูตรให้นักศึกษา บัณฑิตได้มาตรฐานสถานประกอบการ” ดร.ตวง กล่าว

     ดร.สุพจน์  หารหนองบัว ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  กล่าวว่า การศึกษาไทยอยู่ในอันดับที่ 8 ในกลุ่มประเทศอาเซี่ยน” เป็นหนึ่งในข้อมูลที่ชี้ชัดว่า การศึกษาของประเทศอยู่ในภาวะวิกฤติ ซึ่งหมายถึงคุณภาพของคนวิกฤติ และหมายถึงประเทศอยู่ในภาวะวิกฤติ เพราะคนคือทรัพยากรที่สำคัญที่สุด

       ซึ่งที่ผลออกมาเช่นนี้เพราะ ในการทดสอบวัดคุณภาพการศึกษา เขาวัดกันด้วยการศึกษา 4.0 แต่การเรียนการสอนของประเทศไทยยังเป็นการศึกษา 1.0 ครูเป็นผู้ป้อนความรู้    ในขณะที่การศึกษาของประเทศไทยในปัจจุบันส่วนใหญ่ทำได้แค่เพียง 2.0 ผู้เรียนหาความรู้เองจากสื่อออนไลน์ได้ 

    ส่วน 3.0คิือ ผู้เรียนสร้างความรู้ได้ และ 4.0 ผู้เรียนสร้างนวัตกรรมได้ ครอบคลุมตั้งแต่การนำความรู้จากชั้นเรียนไปแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน ไปช่วยชุมชน ช่วยสังคม รวมไปถึงการนำความรู้ไปสร้างมูลค่าทางธุรกิจได้ 

     การศึกษา 4.0 เป็นรูปแบบที่นักการศึกษาทั้งโลกต่างให้ความสำคัญ โดยหวังว่าผู้เรียนต้องสามารถ “สร้างนวัตกรรมได้” โดยแนวทางของการศึกษา 4.0 คือไม่แยกการศึกษาออกจากชุมชน ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ทั้งในและนอกชั้นเรียน

      โดย การเรียนในชั้นเรียนยังคงเน้นที่การศึกษา 3.0 คือ จัดให้มีการ “แบ่งกลุ่มถกเถียง ลงมือปฏิบัติ และให้สอนผู้อื่นหรือนำเสนอหน้าชั้นเรียน” ซึ่งเป็นกลไกที่จะนำไปสู่การคิดนอกกรอบและการคิดสร้างสรรค์ รวมไปถึงการนำความรู้ไปสร้างมูลค่าทางธุรกิจต่อไป

      ขณะที่ รศ.ดร. สมภพ มานะรังสรรค์ อธิการบดี สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ (PIM) กล่าวว่าระบบการศึกษาเพื่อการผลิตบัณฑิต ทรัพยากรบุคคลของประเทศต้องมีความเก่งใน 5 ด้าน ได้แก่ เก่งงาน เก่งเงิน เก่งเทคโนโลยี เก่งภาษา เก่งคน รวมถึงมี 7 ความสามารถ และ 11 คุณลักษณะเพื่อก้าวสู่ประชาชน 4.0 ไม่ได้เก่งวิชาการ ทฤษฎีอย่างเดียว แต่ต้องปฏิบัติเป็นด้วย ซึ่งบัณฑิตไทยกำลังประสบปัญหาเรียนทฤษฎีมากเกินไป แต่นำไปสู่การปฏิบัติไม่ได้

        ระบบการศึกษาต้องสร้างให้เด็กคิดเป็น แก้ปัญหาได้ ทำงานเป็น เข้าสังคมกับผู้อื่น มนุษย์สัมพันธ์ที่ดี มีทักษะฝีมือ เป็นนักนวัตกรรม มีศีลธรรม จรรยาบรรณในวิชาชีพ และมีวิสัยทัศน์ในระดับสากล หากปฏิรูปการศึกษา ได้อย่างที่ใครหลายๆ คนคาดหวัง “ประชาชน 4.0” คงได้เห็นไม่ช้าก็เร็ว

     ทว่าในความเป็นจริงของสังคมไทย จะเกิดขึ้นได้มากน้อยแค่ไหน ในขณะการเรียนการสอนส่วนใหญ่ เราจะเป็นเพียง 2.0 เสียสวนใหญ่ ถึงเวลาแล้วที่หน่วยงานที่รับผิดชอบจะต้องมาช่วยกันอย่างจริงจังแท้จริงเพื่อช่วยให้สังคมไทยก้าวไปสู่สังคมแห่ง 4.0 อย่างแท้จริง

       0 ทีมข่าวคุณภาพชีวิต [email protected] 0