เปิดตัวนายช่างหญิงออกแบบพระราเชนทรยานน้อย

        ความวิจิตรงดงามของพระราเชนทรยานน้อยครั้งนี้ "ชุลีวัลย์ วงศ์บุญ" นายช่างศิลปกรรม สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ผู้ออกแบบเขียนแบบ บอกว่าได้ปรับแบบจากพระที่นั่งราเชนทายานแต่มีขนาดเล็กลง สร้างด้วยไม้แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจกทั้งองค์

    ความวิจิตรงดงามของพระเมรุมาศ ตลอดจนริ้วขบวนงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชที่จะปรา กฎแก่สายตาประชาชนชาวไทยในอีกไม่นานนี้ 

     เกิดขึ้นจากการรวบรวมช่างฝีมือในด้านต่างๆ ทั้งประติมากรรม จิตรกรรม ศิลปกรรม และองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้งานในทุกส่วนเกิดความสวยงาม สมพระเกียรติ คืองานประณีตศิลป์ ซึ่ง ระดมทีมช่างฝีมือและผู้เชี่ยวชาญ จากสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร มาร่วมแรงถวายงานรับใช้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

      งานประณีตศิลป์ งานแกะ ฉลุลาย งานปัก ที่รวมอยู่มือของทีมช่างนี้ ดำเนินการคืบหน้าควบคู่ไปกับการก่อสร้างพระเมรุมาศ ที่ท้องสนามหลวง จนถึงเวลานี้ งานโครงสร้างและงานประณีตศิลป์ ภาพรวมก้าวหน้าไปกว่า 60% อาทิ การจัดสร้างฉัตรโลหะกลีบบัว ที่เวลานี้ได้จัดทำโครงสร้างฉัตรกลีบบัว ในแต่ละชั้นจำนวน 11 ชั้น

      ส่วนการบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถ ราชยาน และเครื่องประกอบ พระมหาพิชัยราชรถ กำลังประดับกระจกส่วนท้องไม้เบญจา ส่วนหน้ากระดาน ชั้นเกริน ชั้นที่ 1 ส่วนกระจังราย กาบพรหมศร ลายหน้ากระดานบน (ฐานบุษบก) บัวแวงบุษบก ฐานสิงห์บุษบก และองค์ระฆัง

     อย่างไรก็ดี ในครั้งนี้ได้มีการจัดสร้าง พระราเชนทรยานน้อย ขึ้นมาใหม่ โดยชุลีวัลย์ วงศ์บุญ นายช่างศิลปกรรม สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ผู้ออกแบบเขียนแบบ เล่าว่า พระราเชนทรยานน้อย โดยปรับแบบจากพระที่นั่งราเชนทายานแต่มีขนาดเล็กลง สร้างด้วยไม้แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจกทั้งองค์ มีขนาดกว้าง 100 เซนติเมตร ยาว 548 เซนติเมตร รวมคานหาม สูง 414 เซนติเมตร มีคานห้ามทั้งหมด 4 คาน ใช้คนหาม 56 คน จัดสร้างขึ้นใหม่

      ใช้ในการอัญเชิญพระบรมราชสรีรางคาร ในงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จากพระเมรุมาศท้องสนามหลวง ไปยังพระบรมมหาราชวัง

      พระราเชนทรยานนั้น สร้างด้วยไม้สัก ลวดลายต่างๆ ประกอบด้วย เม็ดน้ำค้าง ปลียอด ลูกแก้ว บัวกลุ่ม เหม บัวคอเสื้อ องค์ระฆัง บลาลี บันแถลง เฟื้องระย้า คันทวย ประจำยามรักอก เสาไม้สิบสอง กาบพรหมสอน กระจังปฏิญาณ บัวท้องไม้เชิงบาตร หน้ากระดาน บัวหงาย ครุฑยุดนาค และฐานสิงห์

      ซึ่งขณะนี้การทำงานคืบหน้าไปกว่า 80% ทั้งการ ขยายลาย จัดทำหุ่นโครงสร้างไม้ในส่วนขององค์บุษบก และอยู่ระหว่างแกะลายในส่วนองค์ประกอบต่าง ๆ ในส่วนคานหาม ทั้ง 4 คาน อยู่ระหว่างการอบไม้ให้ตรง คาดว่าประมาณเดือนมิถุยายน จะเริ่มขั้นตอนปิดทอง ประดับกระจก ทั้งนี้ กระบวนการทำงานทั้งหมดจะต้องแล้วเสร็จภายในเดือนสิงหาคม 2560

      ในส่วนของการบูรณะราชรถนั้น นอกจากโครงสร้างต่างๆแล้ว ราชรถแต่ละองค์ยังมีธงงอนประจำราชรถด้วย สมคิด สัมมาวุฒิ นายช่างประณีตศิลป์ สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร เล่าว่า ธงงอนประจำราชรถ ที่ต้องจัดทำขึ้นใหม่มีทั้งสิ้น 6 ผืน ประดับราชรถ ทั้ง 3 องค์ คือ พระมหาพิชัยราชรถ เวชยันตรราชรถ และราชรถน้อยโดยจะเรียกว่า การเย็บผ้าลายทองแผ่ลวด ประกอบเป็นธงสามชาย เป็นธงงอนประจำราชรถ

   ทั้งนี้ เฉพาะธงกลางของพระมหาพิชัยราชรถนั้นมีการออกแบบลายใหม่ ใช้ลายครุฑ เพราะที่ผ่านมาเวลาเห็นพระองค์เสด็จพระราชดำเนินไปที่ใดก็จะมีธงครุฑ ปีะกับที่รถในครั้งนี้จึงมีการออกแบบลายครุฑ ไว้ที่ธงกลางพระมหาพิชัยราชรถด้วย

พัชรินทร์ เฉลิมทิพย์

      สำหรับผ้าม่านที่ใช้กับพระมหาพิชัยราชรถ มีทั้งสิ้น 4 ผืน ในแต่ละผืน ประกอบด้วย 4 ลาย คือลายเทพพนม กรวยเชิง เม็ดเฟือง และลูกฟักก้ามปู ซึ่งเป็นการออกแบบประยุกต์รูปแบบลวดลายเดิม จากลายพุ่มธรรมดา มาเป็นลายพุ่มเทพพนม สื่อถึงทวยเทพมาร่วมส่งเสด็จในหลวงรัชกาลที่ 9 สู่สรวงสรรค์ อย่างไรก็ตาม การทำงานต่างๆคืบหน้าไปกว่า 50%

     “เฉพาะงานส่วนนี้เรามีจิตอาสาที่ผ่านการคัดเลือกมาร่วมงานประมาณ 20 คน ทุกคนมีความตั้งใจ เพราะแต่ละคนไม่ได้เชี่ยวชาญงานประณีตศิลป์ บางคนถนัดแกะสลักผักผลไม้ แต่พอมีฝีมือพอทำงานนี้ โดยก่อนลงมือทำงานจริงกรมศิลปากรได้มีการทดสอบ ฝึกเย็บและปักลายจากกระดาษ หากผ่านจะเข้าสู่กระบวนการทำงานจริงได้ หรือบางคนก็ให้ช่วยงานในส่วนอื่น เช่น ตัดกระจก”สมคิด ระบุ

    ทุกฝีเข็มที่ปักลงผืนผ้าล้วนมาจากความตั้งใจ พัชรินทร์ เฉลิมทิพย์ จิตอาสางานพระเมรุมาศ เล่าว่า เดินทางมาจากจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อสมัครเข้ารับการคัดเลือก และได้ร่วมทำงานเย็บผ้าลายทองแผ่ลวด มาตั้งแต่วันที่ 4 มีนาคมจนถึงตอนนี้ ก็มาช่วยงานทุกวัน เพราะตั้งใจอยากจะมาเป็นส่วนหนึ่งที่ได้ทำงานถวายในหลวง รัชกาลที่ 9 ซึ่งเดิมจบจากวิทยาลัยเพาะช่าง แต่ถนัดงานลงรักปิดทองมากกว่า และก็ทำธุรกิจส่วนตัวทำของที่ระลึกและเปิดร้านขายกาแฟ

       โดยครั้งนี้ก็ปิดร้านและมาพีกกับพี่สาวที่จ.นนทบุรี ซึ่งรู้สึกภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่ง และการทำงานมาก็ได้เจ้าหน้าที่มาแนะนำให้ ซึ่งส่วนตัวทำเสร็จไปแล้ว 2 ชิ้นใช้เวลาชิ้นละ 12 วัน และกำลังเริ่มทำชิ้นที่ 3 ชิ้นนี้คาดว่าจะใช้เวลานานกว่าเพราะต้องละเอียดพิถีพิถันทุกขั้นตอน อย่างไรก็ตาม ตั้งใจจะมาช่วยงานให้ได้มากที่สุด