รพ.ศิริราชแห่งแรก!ใช้“หุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติ”

        คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมมือกับศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์(องค์การมหาชน)หรือTCELS สถาบันวิทยาการหุ่นยนต์ภาคสนาม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี(ฟีโบ้)และบริษัท สุพรีม ไฮทีร่า จำกัด พัฒนาระบบหุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติแบบครบวงจร โดยจะมีการติดตั้งและใช้งานที่รพ.ศิริราชเป็นแห่งแรกและจัดเป็นการดำเนินการของคนไทยในการคิดค้นและพัฒนาเพื่อใช้แก้ปัญหาให้คนไทย

        ศ.ดร.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา คณบดีคณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า รพ.ศิริราชให้บริการผูป่วยนอก 8,000-10,000 ครั้งต่อวัน คนไข้แต่ละคนจะรับยามากกว่า 1 ตัวและซับซ้อนมากขึ้น ซึ่งแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น ก็จะมีความเสี่ยงขึ้นด้วย ทั้งนี้รพ.ศิริราชตระหนักในเรื่องความปลอดภัยของผู้ป่วนเสมอ

        จึงไดีมีการร่วมมือกับองค์กรรัฐและเอกชนศึกษาและพัฒนาในการนำหุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติแบบครบวงจรมาใช้ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการตอบโจทย์เกี่ยวกับความปลอดภัยของผู้ป่วยมากขึ้น และเชื่อว่าเมื่อไหร่ที่ระบบนี้สามารถใช้แก้ปัญหาที่รพ.ศิริราชได้ก็จะใช้แก้ที่รพ.อื่นๆได้เช่นเดียวกัน เพราะที่นี่ค่อนข้างซับซ้อนที่สุด ที่สำคัญ การร่วมมือกันครั้งนี้นับเป็นสิ่งที่คนไทยร่วมกันคิด ร่วมกันทำเพื่อแก้ปัญหาและเกิดประโยชน์กับคนไทย

        ผศ.นพ.วิศิษฎ์ วามวาณิชย์ ผู้อำนวยการรพ.ศิริราช กล่าวว่า รพ.ศิริราชมีข้อจำกัดที่คนไข้มากและมีความซับซ้อน จึงมีโอกาสอัตราเกิดความคลาดเคลื่อนได้แม้ไม่ถึงผู้ป่วย เพราะเภสัชกรจะดักจับได้ก่อน โดยแต่ละปีเภสัชกรสามารถดักจับการจ่ายยาที่มีความผิดพลาดได้ 3ต่อ 1,000 ใบสั่งยา

        แต่เป้าหมายคือ 0 ซึ่งการใช้หุ่นยนต์นี้จะเข้ามาตอบสนองข้อจำกัดที่มีอยู่ ทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนน้อย แม้รพ.ศิริราชจะต้องเพิ่มค่าใช้จ่ายมากขึ้น แต่คุ้มค่าเพราะช่วยลดความผิดพลาดและการสูญเสียของผู้ป่วย

        โดยรพ.ศิริราชจะเริ่มนำระบบหุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติครบวงจร 8 ตัวมาใช้ในปลายปี 2560 เริ่มต้นที่ห้องจ่ายยาผู้ป่วยอายุรศาสตร์ เนื่องจากเป็นส่วนที่มีการจ่ายยามากที่สุด 2 ล้านรายการต่อปี และมีความล่าช้าแม้จะมีความพยายามในการปรับปรุงระบบต่างๆใฟ้ดีขึ้นแล้วก็ตาม

        รศ.นพ.เชิดชัย นพมณีจำรัสเลิศ รองผู้อำนวยการรพ.ศิริราช กล่าวว่า เมื่อนำระบบหุ่นยนต์นี้มาใช้ หุ่นยนต์จะจ่ายยาครอบคลุมยา 85 % ที่เป็นยากล่องหรือยาแผงซึ่งคนไข้ช้บ่อย ผิดพลาดไม่ได้และมีราคาแพง อีก 15%จะจ่ายยาโดยมือคน โดยการใช้หุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติครบวงจร ทำให้ 95 %ของใบสั่งยามีระยะเวลาการจัดยาไม่เกิน 15 นาที มีความแม่นยำ 100% ซึ่งระบบจะประกอบด้วยหุ่นยนต์บี ไฮฟ์( B Hive) 1 จำนวน 4 ตัว จ่ายยาแบบกล่อง บี ไฮฟ์ 4 จำนวน 4 ตัวจ่ายยาแบบแผง หุ่นมีลักษณะเป็นตู้ หุ่นยนต์แกรนด์ ไฮฟ์(Grand Hive) หุ่นยนต์รวมยา เภสัชกร สายพานลำเลียงและซอฟท์แวร์สำหรับสั่งงานไปยังหุ่นยนต์

        ส่วนขั้นตอนการทำของระบบหุ่นยนต์จ่ายยาอัตโนมัติครบวงจร ประกอบด้วย 2 รูปแบบ ได้แก่ 1.ระบบยาจัดมือที่ครอบคลุมยา 15% เริ่มจากการตรวจสอบใบสั่งยาและยืนยันการจัดยาโดยเจ้าหน้าที่ จากนั้นจับคู่ยากับตะกร้าสำหรับจัดยาด้วยมือ ระบบจะสั่งงานไปยังตู้ไฟLED ซึ่งจะมีแสงสว่างบนชั้นยาที่จะต้องหยิบและเจ้าหน้าที่จัดยาด้วยมือจะหยิบยาลงตะกร้า นำตะกร้าที่จัดยาเสร็จแล้ววางบนสายพาน ตะกร้าถูกลำเลียงไปยังหุ่นแกรนด์ ไฮฟ์เพื่อรวมกับยาที่จัดโดยหุ่นยนต์ และ2.ระบบหุ่นยนต์จัดยา 

        โดยแต่ละตัวจะถูกบรรจุยาแต่ละชนิดที่ไม่เหมือนกันไว้ในลิ้นชัก มีรายการยารวมในหุ่นทั้ง 8 ตัวกว่า 300 รายการ การทำงานเริ่มจากการตรวจสอบใบสั่งยาและยืนยันการจัดยาโดยเจ้าหน้าที่ ซอฟท์แวร์สั่งงานไปยังหุ่นยนต์แต่ละตัว เพื่อจ่ายยาตามใบสั่งยา หุ่นแต่ละตัวจะจ่ายยาที่ตัวเองมีอยู่ตามใบสั่งยาลงบนสายพานที่เชื่อมต่อไว้ด้านหลังหุ่นยนต์ โดยแต่ละตัวจพมีหนึ่งสายพาน เพื่อลำเลียงเข้าสู่สายพานหลัก สายพานหลักจะทำการลำเลียงยาจากหุ่นยนต์แต่ละตัวไปยังหุ่ยแกรนด์ไฮฟ์ เพื่อรวมกับยาที่จัดด้วยมือ เมื่อยาครบตามใบสั้งยาของคนไข้แต่ละคน แกรนด์ไฮฟ์จะจ่ายยามาให้เภสัชกรตรวจเช็ค ก่อนจ่ายยาให้แก่ผู้ป่วยต่อไป