สร้าง‘พนักงานช่วยการพยาบาล’มืออาชีพรับสังคมสูงวัย | คมชัดลึก

            ทุกคนต้องผ่านการวัดสมรรถนะตัวเอง ก่อนออกไปดูแลผู้ป่วย

            เวลานี้เราจะเห็นว่ามีผู้ป่วยที่เป็นคนไข้เรื้อรังในจำนวนสูงขึ้น และผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้องรังส่วนใหญ่จะเป็นผู้สูงอายุ ซึ่งต้องอาศัยผู้ที่มี หัวใจ จิตวิญญาณและความรู้ความชำนาญ เข้ามาช่วยดูแล ที่ผ่านมาตั้งแต่ปี 2558 เป็นต้นไปประเทศไทยเริ่มเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ และต่อจากนี้ไปอีก 10 ปี ประเทศจะมีผู้สูงอายุเต็มรูปแบบโดย 20 % ของประชาชนไทยทั้งหมด คือจากประชาชน 100 คน จะพบผู้สูงอายุ 20คน และผู้สูงอายุ 100 คน มีมากถึง 90 คนที่เป็นผู้สูงอายุที่มีความเจ็บป่วย ส่วนผู้สูงอายุที่แข็งแรงในสังคมไทยไม่ถึง 5%

 
            นี่คือข้อมูลที่ได้พูดคุยกับ รศ.สุปาณี เสนาดิสัย  นายกสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย และคณะที่ปรึกษาจัดทำโครงการมาตรฐานอาชีพใน 2 อาชีพ โดยทางสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ สภาวิชาชีพทันตแพทย์ สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย ให้การสนับสนุนเพื่อให้เกิดโครงการนี้ขึ้นมา อาชีพทั้ง 2 คือ พนักงานช่วยการพยาบาล และผู้ช่วยทันตแพทย์ ทำให้มองเห็นว่า ทุกวันนี้เวลามีผู้ป่วยที่ต้องเข้าโรงพยาบาลในแต่ละวัน พยาบาลวิชาชีพและผู้ช่วยพยาบาลต่างทำงานเต็มที่เต็มกำลังเพื่อดูแลผู้ป่วย แต่งานบางงานไม่จำเป็นต้องใช้พยาบาลวิชาชีพหรือผู้ช่วยพยาบาลก็ได้ เราจะได้ให้พยาบาลวิชาชีพหรือผู้ช่วยพยาบาลได้ทำงานในหน้าที่ๆตรงกับสายงานของตัวเอง แต่อย่าลืมว่าผู้ป่วยหรือคนไข้สูงอายุจำนวนมากต้องการความช่วยเหลือ ไม่ว่าจะเป็นงานทำเตียงผู้ป่วยให้ว่าง แนะนำเรื่องอาหารว่าควรรับประทานอะไร ไม่ควรรับประทานอะไร อยู่เป็นเพื่อนผู้ป่วย รับส่งผู้ป่วย ดูแลให้มีเครื่องมือเครื่องใช้ในการรักษาพยาบาล เตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นให้ผู้ป่วย อย่างเช่นอุปกรณ์ที่ดูดเสมหะ จัดท่านอนให้ผู้ป่วย ช่วยเครื่องย้ายผู้ป่วย วัดสัญญาณชีพ ดูปัสสาวะอุจจาระและรวบรวมข้อมูลให้พยาบาล ทั้งผู้ป่วยในโรงพยาบาลและผู้ป่วยที่ต้องไปรักษาต่อที่บ้าน อาชีพพนักงานช่วยการพยาบาลจึงมีความสำคัญมากต่อผู้สูงอายุที่ป่วยและต้องดูแล นอนติดเตียง ในขณะนี้มีจำนวน 1 ล้านกว่าคนทั้งที่ติดบ้านและติดเตียง ต่อแต่นี้ไปเราต้องมามองกันว่า โรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลมันจะเพียงพอกับการดูแลผู้สูงอายุ และคงต้องสร้างโรงพยาบาลเพิ่มขึ้น

            แบบไม่รู้จบ ซึ่งในส่วนนี้ก็ต้องสิ้นเปลืองงบประมาณมากกมาย แต่การไปดูแลผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุที่บ้านจะต้องเกิดขึ้นแน่นอนในอนาคตอันใกล้นี้

            “ที่ผ่านมาพนักงานช่วยการพยาบาลเกิดขึ้นมาได้สักระยะหนึ่งแล้ว แต่มันยังไม่มีระบบที่ชัดเจน มีโรงเรียนสอนให้คนที่สนใจอยากทำงานดูแลเด็ก คนป่วย ผู้สูงอายุเกิดขึ้นจำนวนไม่น้อยที่เราเรียกกันว่า โรงเรียนการบริบาล แต่ไม่มีการตรวจสอบที่เป็นระบบ แต่เมื่อสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพมีความประสงค์อยากเห็นคนที่ทำงานด้านการดูแลผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุมีคุณภาพจึงได้มาคุยและมาปรึกษากัน เพื่อจะดูว่าวิชาที่ผู้เรียนในโรงเรียนบริบาลเรียนนั้นมีวิชาใดบ้าง ขาดวิชาใดบ้าง เพื่อให้ครบตามหลักสูตรที่สามารถไปดูแลผู้ป่วยได้ ซึ่งคนกลุ่มนี้ต้องผ่านการทดสอบเพื่อทั้งภาคทฤษฏีและปฏิบัติ เพื่อจะได้รับการรับรองว่ามีมาตรฐานในอาชีพหรือแม้แต่”ผู้ช่วยทันตกรรมก็เช่นเดียวกัน มีการสอนแบบทำให้ดูและทำตามกัน แต่มาตรฐานและสมรรถนะมีแค่ไหนไม่มีใครรู้”

            ระยะเวลา 1 ปี เต็มที่คณะที่ปรึกษาโครงการจัดทำมาตรฐานอาชีพ จะต้องช่วยกันทบทวนวรรณกรรมของประเทศต่างๆที่เขาทำงานด้านทีทำได้ดีคือประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา และสิงคโปร์.ทั้งนี้ต้องมีผู้ทรงคุณวุฒิและประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับอาชีพนี้มาแลกเปลี่ยนและมาดูว่าเครื่องมือที่เราจะใช้ในการฝึกอบรม หรือการใช้ประเมินหลังจากคนกลุ่มนี้ได้รับการฝึกอบรมแล้วต้องมีอะไรบ้าง ความรู้ทั้งภาคทฤษฏีและปฏิบัติจะเป็นอย่างไร เพื่อจะกำหนดเป็นสมรรถนะให้ได้ตามมาตรฐานเพื่อให้มีคุณวุฒิตรงตามสมรรถนะที่ได้วางไว้ ซึ่งจะเกิดประโยชน์และเป็นการพิทักษ์ความปลอดภัยต่อผู้ใช้บริการ นั่นก็คือผู้ป่วยโดยตรง อีกทั้งบุคคลากรที่ทำงานด้านนี้จะเกิดเป้าหมายและความสุขมีคุณภาพและได้รับการยอมรับที่มากขึ้น

            พลตรีหญิง อัญชลี ฤกษ์งาม ผู้อำนวยการโรงเรียนเพชรดาวการบริบาล อดีตรองผู้อำนวยการวิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก บอกว่า การจัดทำมาตรฐานอาชีพของ 2 อาชีพ อย่างพนักงานช่วยการพยาบาลและผู้ช่วยทันตแพทย์ มีความสำคัญและจำเป็นมาก ที่ผ่านมาเราเรียนรู้กันเอง แม้จะมีโรงเรียนสอนการบริบาลซึ่งจะมีการเรียนการสอน แล้วส่งบุคลากรที่เรียนจบออกไปทำงานตามโรงพยาบาลหรือตามบ้านของผู้ป่วย แม้เราจะมีหลักสูตรทั้งภาคทฤษฏีและปฏิบัติ แต่ยังไม่มีมาตรฐานในการวัดบุคลากรด้านนี้อย่างเป็นเรื่องเป็นราวมากนัก โรงเรียนสอนการบริบาลเปิดขึ้นมาในหลายแห่งได้คุณภาพบ้าง ไม่ได้คุณภาพบ้าง หลอกลวงผู้ป่วยหรือผู้ใช้บริการบ้าง ไม่มีใครรู้ว่าคนที่จะมาดูแลพ่อแม่ที่ป่วยในบ้านมีใบรับรองอาชีพหรือไม่ หากอนาคตจะมีการอบรม มาสอบวัดคุณภาพ เพื่อดูสมรรถนะของบุคลากรที่ต้อง

            ทำงานกับผู้ป่วยซึ่งนั่นหมายถึงชีวิตของผู้ป่วย ยังเกี่ยวข้องกับความสูญเสียหากดูแล ไม่ได้ตามมาตรฐานตามสมรรถนะที่ควรจะเป็น จึงอยากเห็นโครงการจัดทำมาตรฐานอาชีพพนักงานช่วยการพยาบาลและผู้ช่วยทันตกรรมเสร็จออกมาตรวจสอบบุคคลากรด้านนี้ให้เร็วที่สุด