ต่อยอดสวัสดิการชุมชนที่หนองพ้อ แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม-พึ่งตนเอง

 

                      กองทุนสวัสดิการชุมชนเทศบาลตำบลหนองพ้อ อ.ควนขนุน จ.พัทลุง เป็นกองทุนหนึ่งที่ได้รับรางวัลองค์กรสวัสดิการชุมชน ในบทบาทของผู้สรรค์สร้างความมั่นคงของมนุษย์ ตามแนวคิดของ ศ.ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ประเภทองค์กรที่ร่วมดูแลงานทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม การจัดการที่อยู่อาศัย การสร้างความมั่นคงทางอาหาร การอนุรักษ์พลังงาน การจัดการขยะ และการจัดการฟื้นฟูภัยพิบัติ ประจำปี 2559

 

                      วิรุณ สุขนวล ประธานกองทุนสวัสดิการชุมชนเทศบาลตำบลหนองพ้อ เล่าว่า ได้เริ่มงานสวัสดิการชุมชนมาตั้งแต่ปี 2539 จากแนวคิดการสงเคราะห์ราษฎรประจำหมู่บ้านและพัฒนามาเป็นกองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลในปี 2548 ด้วยการส่งเสริมของสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน หรือ พอช. มีสมาชิกแรกเริ่ม 332 คน เงินกองทุน 9,930 บาท ปัจจุบันมีสมาชิก 5,512 คน จากประชากรทั้งหมด 5,517 คน มีเงินกองทุนสะสม 8,523,470 บาท โดยเป็นเงินออมของสมาชิก 4.3 ล้านบาท เงินสมทบจากรัฐบาลผ่านสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน 4.2 ล้านบาท เงินสมทบจาก อบต. 1 หมื่นบาท เงินสมทบจากหน่วยงานรัฐอื่นๆ 156,102 บาท นอกนั้นเป็นเงินบริจาค มีวัตถุประสงค์ในการจัดสวัสดิการชุมชน 21 ประเภท ครอบคลุมเรื่องเกิด แก่ เจ็บ ตาย ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาส ทุนการศึกษา ส่งเสริมการพัฒนาอาชีพ ส่งเสริมศีลธรรมและศาสนา ส่งเสริมการเป็นทหารรับใช้ชาติ ส่งเสริมสถาบันครอบครัว เป็นต้น

 

 

 

 

                      ที่ผ่านมาได้จัดสวัสดิการให้แก่สมาชิกและประโยชน์สาธารณะของชุมชนไปแล้วกว่า 7 ล้านบาท รวมผู้รับประโยชน์ 5,023 ราย โดยในปีที่ผ่านมา (2558) มีการจัดสวัสดิการที่สำคัญ ได้แก่ สวัสดิการเสียชีวิต 38 ราย เป็นเงิน 425,000 บาท การรักษาพยาบาล 581 ราย เป็นเงิน 290,000 บาท สวัสดิการการศึกษา 42 ราย เป็นเงิน 42,000 บาท สวัสดิการผู้สูงอายุ 30 ราย เป็นเงิน 9,000 บาท สวัสดิการส่งเสริมการพัฒนาอาชีพ 1,216 ราย เป็นเงิน 5.6 ล้านบาท เป็นต้น

 

 

 

 

 

                      นอกเหนือจากการจัดสวัสดิการให้แก่สมาชิกโดยตรงแล้ว กองทุนสวัสดิการชุมชนฯ ได้เข้ามาแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยให้คนยากไร้ในตำบล ภายใต้โครงการบ้านพักผู้ยากไร้เอื้ออาทร โดยใช้เงินกองทุนสวัสดิการชุมชน ซื้อที่ดินจำนวน 1 ไร่ เพื่อเป็นที่สร้างบ้านให้แก่คนที่ยากลำบากและนิสัยดีในตำบล ซึ่งได้สร้างไปแล้ว 5 หลัง โดยเลือกจากคนที่มีคุณธรรม ไม่สร้างความเดือดร้อนให้แก่สังคม ชอบช่วยเหลืองานส่วนรวมและเป็นผู้ที่ไม่มีที่ดินทำกิน

 

 

 

 

 

 

 

                      เท่านั้นไม่พอ ตั้งแต่ปี 2556 เป็นต้นมา กองทุนได้สนับสนุนการแก้ปัญหาขยะในชุมชน ร่วมกับเทศบาลตำบลหนองพ้อและสภาองค์กรชุมชน ด้วยการจัดตั้งธนาคารขยะด้วยเงินจากกองทุน 115,000 บาท จากเดิมมีถังขยะที่เทศบาลจัดให้ 20 ถัง แต่ไม่สามารถรองรับขยะจำนวนมากได้ไม่สามารถจัดรถมาเก็บได้บ่อย ส่งผลให้ขยะเน่าเหม็น เมื่อมีการจัดตั้งธนาคารขยะ ทำให้มีการรับซื้อขยะถึงที่ โดยขยะทุกประเภทมีราคาที่เป็นมาตรฐาน เพราะผ่านการรณรงค์ให้มีการคัดแยกขยะ ทั้งขยะทั่วไป ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย ขยะย่อยสลายนำมาทำน้ำหมัก ปุ๋ยหมักชีวภาพ ก่อให้เกิดรายได้เข้าธนาคารเดือนละ 1,500-3,000 บาท และสามารถแก้ปัญหาขยะสิ่งแวดล้อมเน่าเหม็นในตำบลจากขยะ 20 ตัน/เดือน ลดลงเหลือ 10 ตัน/เดือน และครัวเรือนในตำบลมากกว่าครึ่งมีการคัดแยกขยะ

 

                      ประกอบกับกองทุนสวัสดิการชุมชนได้หนุนเสริมงบประมาณจำนวน 3 แสนบาท ให้สมาชิกยืมต่อราย ไม่เกินรายละ 1,000 บาท และให้ชำระคืนเป็นขยะจนครบจำนวนเงินที่ยืม เป็นการสร้างแรงจูงใจในการจัดการขยะ ที่ได้รับความร่วมมือจากคนทุกเพศ ทุกวัยในตำบล

 

                      นอกจากนี้ กองทุนได้มีระบบดูแลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชน โดยการอบรมให้ความรู้เรื่องการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับผู้นำและเยาวชนในพื้นที่ เพื่อการดูแลแม่น้ำลำคลองสายหลัก คือ การอนุรักษ์คลองท่าแนะและคลองสะบ้าย้อย ด้วยความร่วมมือกับโรงเรียน 5 โรงเรียนในพื้นที่ เทศบาล 4 เทศบาล (มะกอกเหนือ บ้านสวน ควนขนุน หนองพ้อ)

 

 

 

 

                      รวมทั้งการส่งเสริมปลูกต้นไม้ริมแหล่งน้ำในชุมชน ในเรือกสวนไร่นาของสมาชิกและที่สาธารณะ ปัจจุบันกำลังปลูกสมุนไพรใกล้น้ำในแปลงทดลองของชุมชน ด้วยการสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยทักษิณ เช่น ไม้นูด มะแว้ง มะระขี้นก เป็นต้น นอกเหนือจากแปลงทดลองแล้ว ได้สนับสนุนให้มีการปลูกในพื้นที่ของสมาชิกและส่งเสริมให้ทุกครัวเรือนได้ปลูกผักและทำนาข้าวอินทรีย์เพื่อการบริโภคในครัวเรือน

 

                      อีกอย่างมีการส่งเสริมพลังงานทดแทน ด้วยพลังงานแสงอาทิตย์แผงโซลาเซลล์ มีตัวอย่างให้ดูคือ ตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ ผสมกับการใช้ไม้ฟืนอบสมุนไพร ปลาและผลไม้ในชุมชน รวมทั้งถังเผาถ่านขนาด 200 ลิตร ในพื้นที่หมู่ 2 ถังขยะอินทรีย์ที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านดอนนูด เป็นต้น

 

 

 

 

 

 

 

                      ขณะเดียวกัน ก็มีการจัดระบบเฝ้าระวังภัยพิบัติร่วมกับเทศบาลตำบลหนองพ้อ ด้วยการจัดทำแผนที่ทำมือทั้ง 9 หมู่บ้าน เพื่อวางแผนการแก้ปัญหาที่ดินและรับมือภัยพิบัติ ทำให้เห็นว่าในพื้นที่ไม่ค่อยมีภัยพิบัติ หรือน้ำท่วมก็ไม่รวดเร็วรุนแรง เพราะที่นี่มีการจัดคณะทำงานเฝ้าระวังภัยพิบัติร่วมกับคณะกรรมการชุมชนทุกหมู่บ้านและบุคคลที่มีจิตอาสา มีการเตรียมสถานที่รองรับภัยพิบัติของชุมชน เช่น ศาลาหมู่บ้าน วัด โรงเรียน และจัดให้มีระบบการสื่อสารของชุมชนตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ คือวิทยุสื่อสารเฝ้าระวังภัย เพื่อการเตือนภัยและความร่วมมือในการพัฒนา รวมทั้งการใช้สื่อบุคคล การประชุม เสียงตามสาย หอกระจายข่าว ที่สำคัญมีการจัดกิจกรรมร่วมกันในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อมและมีกองทุนแก้ปัญหาภัยพิบัติของชุมชนเองด้วย

 

 

 

 

 

                      กองทุนสวัสดิการชุมชนเทศบาลตำหนองพ้อ ทำให้ประชาชนในตำบล มีการดูแลช่วยเหลือเกื้อกูลกันเกือบ 100% ของประชาชนในตำบล รวมทั้งประโยชน์สาธารณะจากการรณรงค์เสริมเรื่องการดูแลทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในชุมชน การมีระบบเฝ้าระวังและเตือนภัยพิบัติ เป็นต้น

 

 

 

 

                      ปัจจุบันกำลังส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการกำหนดแผนพัฒนาของภาคประชาชนระดับตำบล ด้วยการบูรณาการแผนพัฒนาของสภาองค์กรชุมชนตำบล และแผนพัฒนาของกองทุนสวัสดิการชุมชน ทั้งเรื่องการพัฒนาคณะกรรมการและสมาชิกกองทุนสวัสดิการชุมชน และกลุ่มองค์กรชุมชนที่ร่วมจัดแจ้งจัดตั้งสภาองค์กรชุมชนตำบล จำนวน 50 กลุ่ม/องค์กร การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การเสริมสร้างสังคมสวัสดิการในชุมชน การแก้ไขปัญหาที่ดิน การสร้างความมั่นคงทางอาหารด้วยการส่งเสริมการทำนาอินทรีย์ เป็นต้น

 

                      กองทุนสวัสดิการชุมชนเทศบาลตำบลหนองพ้อ จึงเป็นรูปธรรมหนึ่งของการให้อย่างมีคุณค่า และรับอย่างมีศักดิ์ศรี ต่อยอดงานสวัสดิการชุมชน สู่การจัดการตนเองในงานพัฒนาอื่นๆ เพื่อประโยชน์สาธารณะของคนในตำบลต่อไป

 

 

 

---------------------------