การปลูกฝังเรื่องการอ่าน ต้องทำตั้งแต่เด็กๆ โรงเรียนกัลยาณวัตร อ.เมือง จ.ขอนแก่น จึงตั้ง "กลุ่มรักการอ่าน" ให้นักเรียนที่ชื่นชอบการอ่าน และได้ทำกิจกรรมร่วมกัน โดยมีหนังสือเป็นสื่อกลาง มี ปัณณธร พยัคฆกุล อาจารย์ประจำวิชาภาษาไทยเพื่อกิจกรรมการแสดง เป็นผู้ริเริ่มโครงการกลุ่มรักการอ่านของ ร.ร.กัลยาณวัตร
ปัณณธร ทำโครงการรักการอ่านของห้องสมุดโรงเรียน เมื่อปี 2537 สังเกตว่าเด็กนักเรียนไม่ค่อยสนใจอ่านหนังสือ จึงได้สอบถามนักเรียน เก็บข้อมูล จนได้ข้อสรุปว่า เด็กนักเรียนไม่มีหนังสือที่อยากอ่านอยู่ในห้องสมุด ที่มีส่วนใหญ่จะเป็นหนังสือวิชาการ คู่มือการเรียน ตำราเตรียมสอบ วรรณคดี จึงทำกิจกรรมเปิดโลกการอ่าน โดยให้เด็กเป็นผู้เสนอหนังสือที่อยากอ่าน จากร้านค้าหรือจากสำนักพิมพ์ต่างๆ ให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการเลือกและซื้อหนังสือ โดยได้เลือกซื้อหนังสือในร้านที่อยู่ใกล้โรงเรียนใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงในการเลือกหนังสือ พบว่าเด็กนักเรียนมีความสนุกมีความสุขกับอ่านหนังสือที่ตัวเองได้เลือก
ขณะเดียวกันได้จัดทำโครงการแนะนำบทความและแนะนำหนังสือให้เพื่อนๆ อ่านด้วย โดยหลังพิธีเคารพธงชาติทุกวันอังคารและวันพฤหัสบดี ให้นักเรียนนำเอาบางส่วนจากหนังสือที่ซื้อมาพิมพ์แล้วโรเนียวใส่แฟ้มให้ทุกห้อง ห้องละ 1 แผ่น ได้นำเอาไปติดที่บอร์ดหลังห้อง แนะนำให้เพื่อนนักเรียนอ่าน จากเดิมครูจะเป็นผู้แนะนำเอง ต่อมาจึงให้เด็กที่มีส่วนเลือกหนังสือได้มีส่วนร่วมในการแนะนำบทความ หรือหนังสือ ที่ตัวเองได้เลือกมาหน้าเสาธงหลังเคารพธงชาติ ซึ่งทำต่อเนื่องมาเป็นเวลา 20 ปีแล้ว
เป็นจุดเริ่มต้นที่เด็กได้เข้ามาร่วมกิจกรรม เวลาแค่ 5 หน้าที่หน้าเสาธง ในการพูดเชิญชวน แนะนำหนังสือ ได้รับความสนใจ บทความที่คัดลอกมาจากหนังสือในกระดาษแผ่นเดียวที่โรเนียวให้ทุกห้องได้รับการอ่านต่อ มีการบันทึกรักการอ่าน โดยได้มีการนำเอาบทความหรือหนังสือที่แนะนำ ไปคุย เกิดการแลกเปลี่ยนกันระหว่างนักเรียนและครูมากขึ้น เป็นกิจกรรมที่ถือว่าได้ผลประหยัด
"การอ่านหนังสือได้เร็ว ทำให้นักเรียนจับกระบวนความคิดได้เร็วกว่าคนอื่น มีพัฒนาการคิด การพูด การนำเสนอ เด็กที่เข้าร่วมกลุ่มรักการอ่านมีกระบวนการคิด การวางแผนได้อย่างรวดเร็วในการทำกิจกรรม มีวิธีการนำเสนอ อย่างเป็นขั้นตอน กล้าแสดงออก เห็นความแตกต่าง ไม่ใช่การอ่านเพื่อตอบข้อสอบ หรือเพื่อพัฒนาตัวเองเท่านั้น แต่ต่อยอดพัฒนาถึงการแนะนำคนอื่นได้" ครูปัณ บอก
ด้าน ณัฐริยา โสสีทา หรือกุ๊กกิ๊ก นักเรียนชั้น ม.6 ประธานกลุ่มรักการอ่าน และนักกิจกรรมตัวยง ของโรงเรียน เข้ากลุ่มรักการอ่านตั้งแต่ชั้น ม.2 ด้วยแรงบันดาลใจขณะเห็นรุ่นพี่จากกลุ่มรักการอ่าน ทำกิจกรรมวันลอยกระทง โดยแห่กระทงรอบโรงเรียนเป็นทีม แม้ไม่ใหญ่ คนไม่มาก แต่มีพลัง ให้ความสนุกสนาน แปลกใหม่ ทำให้อยากเข้าไปร่วมกิจกรรม ครูปัณ ให้ไปอยู่มุขหน้าเสาธงกับรุ่นพี่ ให้ร่วมกิจกรรมเฮฮาประสาหนังสือ ได้เริ่มพูดได้นำเอาหนังสือไปแนะนำ พร้อมกับตั้งคำถามให้ทุกคนได้มีส่วนร่วมตอบคำถามเกี่ยวกับหนังสือ ได้เป็นแกนนำและได้เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งกลุ่มรักการอ่านจะมีแกนนำที่ทำหน้าที่ทุกอย่างภายในห้องรักการอ่าน จะต้องทำหน้าที่คอยให้คำแนะหนังสือให้แก่สมาชิก เลือกหนังสือที่จะซื้อ ซึ่งปัจจุบันมี 22 คนจากทุกระดับชั้น
"เดิมเป็นคนที่เครียดเรื่องการเรียน ไม่กล้าพูด แต่เมื่อได้เข้าร่วมกิจกรรมของกลุ่มรักการอ่าน นอกจากจะได้อ่านหนังสือที่สนุก อ่านหนังสือที่อยากอ่านแล้ว ทำให้ได้ค้นพบตัวเอง กล้าแสดงออก ชีวิตสนุกขึ้น ไม่เครียดเรื่องเรียนเหมือนเดิม แม้ว่าจะสอบตกทำผิดพลาดก็จะไม่ทุกข์ มีความสุขที่ได้มาทำกิจกรรมทุกวัน จากที่ตอนแรกตั้งใจจะเรียนแพทย์ พอมาทำกิจกรรม ทำให้เห็นว่ามีอีกหลายอย่างที่ได้เห็น ได้รู้ ได้เข้าใจตัวตน แพทย์ไม่ใช่ทางเลือกสุดท้าย ด้านนิเทศศาสตร์ ด้านสื่อสารมวลชน เข้ากับตัวเองมากกว่า" กุ๊กกิ๊ก บอก
แม้แต่ ชนาธิป บุญวง หรือน้องมอส นักเรียนชั้น ม.1 ที่มีความคิดคำพูดเกินวัยบอกว่า ได้พบครูปัณทำให้ได้ทำกิจกรรมที่เริ่มจากการอ่าน และทำกิจกรรมอื่นๆ ทำให้พบตัวตนที่แท้จริง เพราะครูปัณสอนไม่ให้ปิดกั้นตัวเอง ให้เปิดใจพร้อมที่จะรับทุกอย่าง เพราะการอ่านในสิ่งที่ตนชอบ และอ่านอย่างมีความสุข จะทำให้การเรียนในห้องเรียนดีเยี่ยมไปด้วย
****
พบกับเรื่องราวของกลุ่มรักการอ่าน โรงเรียนกัลยาณวัตร จังหวัดขอนแก่นได้ ในเวทีเสวนา "การศึกษาไทย ปฏิรูปอย่างไรให้ถูกทาง" จัดโดยสถานีโทรทัศน์ช่อง NOW 26 ในวันที่ 26 กันยายน ศกนี้ เวลา 09.00-12.00 น. ที่โรงแรมพูลแมน ขอนแก่น ราชา ออคิด จังหวัดขอนแก่น
