'ค่าของคน อยู่ที่คนของใคร' (2)

 

                         ในระยะหลายปีที่ผ่านมา ผู้เขียนได้มีโอกาสบริหารโครงการให้คำปรึกษาในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาองค์กรในด้านต่างๆ เช่น การปรับปรุงและพัฒนาโครงสร้างองค์กร การพัฒนาต้นแบบสมรรถนะ การวางระบบการบริหารความก้าวหน้าในอาชีพ การประเมินค่างาน และการบริหารการเปลี่ยนแปลงองค์กร ซึ่งการดำเนินโครงการดังกล่าวผู้เขียนและทีมงานมีความจำเป็นที่จะต้องรับทราบและทำความเข้าใจกับประเด็นต่างๆ ที่ผู้บริหารและพนักงานมีความเป็นห่วงและเป็นกังวล เนื่องจากโครงการดังกล่าวย่อมส่งผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตการทำงานของพนักงานในทางปฏิบัติ

                         โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเด็นเรื่องของวัฒนธรรมองค์กรที่ไม่พึงประสงค์ ดังนั้น การเดินสายสัมภาษณ์ผู้บริหารระดับสูงจนถึงพนักงานระดับปฏิบัติการ การจัดการประชุมกลุ่มย่อยรับฟังความเห็น และ/หรือ การสำรวจความคิดเห็นพนักงานทั่วทั้งองค์กร จึงต้องนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูล เพื่อใช้ประโยชน์ในการวิเคราะห์และประเมินสถานการณ์ขององค์กรนั้นๆ

                         การใช้เส้นสาย การเล่นพรรคเล่นพวก การเสนอหน้าเอาอกเอาใจผู้บริหารระดับสูง การวิ่งเต้นเข้าหาผู้หลักผู้ใหญ่ในองค์กร รวมถึงการแทรกแซงจากผู้ทรงอิทธิพลในองค์กร มักจะถูกใช้เป็นคำกล่าวอ้างที่จะได้ยินประจำและเป็นประเด็นท้าทายอย่างเด่นชัดถึงวัฒนธรรมองค์กรที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความบกพร่องในระบบการเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่ง ความเสื่อมศรัทธาต่อกระบวนการสรรหาและแต่งตั้งผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหาร ความเป็นธรรมและโปร่งใสในกระบวนการพิจารณาผลการปฏิบัติงานประจำปี

                         ทั้งยังส่งผลให้เห็นถึงสภาพความเชื่อมโยงถึงการขาดไร้ซึ่งความยุติธรรมในการพิจารณาค่าตอบแทนทั้งการขึ้นเงินเดือนและโบนัส จนในที่สุดพนักงานที่เปี่ยมไปด้วยความรู้ ความสามารถ และความดี จะเกิดความท้อแท้ สิ้นหวัง และลาจากองค์กรไป ซึ่งนับว่าเป็นความล้มเหลวในเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย์

                         คำกล่าวที่ว่า "ค่าของคน อยู่ที่เป็นคนของใคร" นั้น เป็นบทสรุปที่ได้ยินมานานหลายยุค หลายสมัย และแพร่หลายไปในองค์กรทุกระดับชั้น เริ่มตั้งแต่หน่วยงานภาครัฐทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นส่วนราชการทุกกระทรวง ทบวง กรม รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชน ตลอดจนองค์กรอิสระต่างๆ ซึ่งยากที่จะหลีกเลี่ยงให้ปราศจากการครอบงำจากการเมือง โดยเราสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจนมาก เมื่อรัฐบาลเกิดการเปลี่ยนขั้วพรรคการเมืองเมื่อไหร่ ข่าวการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการระดับหัวหน้าส่วนราชการจะเกิดขึ้นตามมา และการปรับเปลี่ยนตัวคณะกรรมการและผู้บริหารสูงสุดของรัฐวิสาหกิจสำคัญๆ จะปรากฏขึ้น จนกลายเป็นวัฒนธรรมที่ต้องยอมรับกัน

                         ในสัปดาห์หน้ามาคุยเรื่องนี้กันต่อครับ

 

 

---------------------

(ช่วยกันคิดช่วยกันคุย : 'ค่าของคน อยู่ที่คนของใคร' วัฒนธรรมองค์กรที่แพร่หลายทุกยุค (2) : โดย...สมยศ แสงอังศุมาลี  ที่ปรึกษาอาวุโส ศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษา ศศินทร์)