เรื่องลึกๆ ของ 'นพลักษณ์'

 

                              ฉบับนี้ เรามาพักสมองด้วยการเรียนรู้จิตใจในศาสตร์ 'นพลักษณ์' กันค่ะ เป็นศาสตร์ที่แพร่หลายในเมืองไทยมากว่า 20 ปีแล้ว เพราะการเปลี่ยนแปลง และเติบโตภายในเป็นเรื่องสำคัญมาก สำหรับการใช้ชีวิตเกี่ยวข้องกับผู้คนบนโลกนี้ที่ต่างมีนานาจิตตัง ซึ่งศาสตร์ดังกล่าวจะทำให้เราได้กลับมาศึกษาจิตใจของเราเพื่อให้เข้าใจตนเองเป็นประเด็นสำคัญ ไม่ใช่เรียนเพื่อที่จะไปเปลี่ยนแปลงผู้อื่น ! 

 

                              อัญชลี อุชชิน กรรมการสมาคมนพลักษณ์ไทย อธิบายว่า นพลักษณ์ไม่ใช่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเพียงเปลือกนอกเท่านั้น แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงทางจิตวิญญาณเลยทีเดียว เพราะจิตวิญญาณภายในของมนุษย์ยึดโยงอยู่กับตัวตน ความสุข ความทุกข์ ถ้าเราเรียนรู้ก็จะสามารถเติบโตได้ยั่งยืนกว่า เปลี่ยนแปลงเพียงบุคลิกภาพภายนอก 

 

                              "คือแทนที่เราจะคิดว่า พฤติกรรมแบบนี้ มีจุดอ่อนอย่างไร จะเปลี่ยนแปลงอย่างไร นั่นเป็นเพียงเปลือกนอก แต่ข้างในก็ยังแบกความหนัก ความทุกข์ ความยึด อะไรต่ออะไรอยู่ แต่ถ้าเกิดเป็นการเปลี่ยนแปลงภายในแล้ว การเห็นความเป็นจริงในตัวเรา แม้ว่าจะสุขทุกข์อยู่ แต่เราเข้าใจที่มา ที่ไป เราก็อยู่กับมันได้อย่างเบาสบายขึ้น" 

 

                              นั่นคือเหตุผลที่กลุ่มนักบวชซูฟีนิกายเล็กๆ ในศาสนาอิสลาม เมื่อสองสามพันปีก่อนสงสัยว่า ทำไมผู้ปฏิบัติธรรมในกลุ่มก็ยังมีการขัดแย้งกัน เลยพยายามรวบรวมเป็นองค์ความรู้ออกมาเป็น 'enneagram' ซึ่งภาษาไทยใช้คำว่า 'นพลักษณ์' ซึ่งแบ่งประเภทของคนแล้วมีเพียง 9 ประเภทที่โลกภายในไม่เหมือนกัน หรือมีการปรุงแต่งของจิตที่แตกต่างกัน 

 

                              "อย่างที่ภาษาพุทธเรียกว่า ที่เราต่างกันเพราะเรายึดติด ยึดโยง หรือ ยึดมั่น อะไรบางเรื่องที่เราต่างกันถึง 9 แบบ แล้วศาสตร์นี้ก็มาเจริญงอกงามในอเมริกา เพราะที่นั่นค่อนข้างเปิดกว้างเรื่องสิทธิเสรีภาพ" อัญชลี ขยายความให้เราทราบถึงที่มาที่ไป

 

                              "เมื่อสมัยก่อนการศึกษานพลักษณ์เป็นระบบปิด สอนกันในหมู่ลูกศิษย์เท่านั้น แล้วก็ห้ามจด ห้ามบันทึก แต่เมื่อได้รับการเผยแพร่ในอเมริกา ก็ถูกจัดทำให้เป็นระบบ นักจิตวิทยาให้คำปรึกษาหลายแขนงก็ได้นำศาสตร์นี้ไปใช้ ถ้าค้นหาใน google จะพบคำว่า enneagram มากมายเลยทีเดียว 

 

                              "สำหรับในประเทศไทย ศาสตร์นพลักษณ์ได้รับการเผยแผ่อย่างเป็นระบบก็ตอนที่ ท่านอาจารย์สันติกโร สมัยที่ยังเป็นพระสงฆ์ ท่านเคยถูกเพื่อนทักว่า ยูเป็นอย่างนี้ ประมาณว่าเป็นคนสมบูรณ์แบบหรือเปล่า ? ท่านสันติกโรก็อยากรู้ว่า คนสมบูรณ์แบบนี้เป็นอย่างไร เลยไปศึกษานพลักษณ์ และพบว่า อืม ก็มีผล ที่ช่วยให้การปฏิบัติภาวนาก้าวหน้า และเห็นตัวเองชัด เห็นที่มาที่ไปของการที่เรายึดโยงอะไรบางอย่างไว้ในรูปแบบของคนลักษณ์นั้นๆ จากนั้น พระสันติกโรก็ลาสิกขามาศึกษาและจัดอบรมนพลักษณ์เต็มตัว กับแพทย์หญิงจันทร์เพ็ญ ชูประภาวรรณ ทั้งสองท่านช่วยกันเผยแผ่นพลักษณ์ จนกระทั่งก่อตั้งสมาคมนพลักษณ์ไทย โดยคุณหมอจันทร์เพ็ญเป็นนายกสมาคมคนแรก"

 

                              หลังจากนั้นจนถึงวันนี้ ผู้คนก็เริ่มรู้จักนพลักษณ์มากขึ้นแล้ว โดยเฉพาะผู้ที่เคยเข้าอบรมแล้ว ก็ไปอบรมอีก ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น 

 

                              อัญชลีตอบว่า เป็นคำถามที่แฟนพันธุ์แท้ชอบถามมาก คือ ไปแล้วไม่รู้จักเบื่อ เพราะในแต่ละเวิร์กช็อปทำให้ค้นพบอะไรในตัวเองมากขึ้น ในระดับที่ลึกขึ้นเรื่อยๆ การอบรมนพลักษณ์มีเสน่ห์ตรงนี้ คือ เราไม่ต้องให้คนอื่นบอกด้วยว่าเราลักษณ์ไหน แต่เป็นเราเองที่เราค้นพบในกระบวนการอบรม ซึ่งเวลาจัดกระบวนการอบรมเราจะเปิดกว้าง อบอุ่น เป็นที่ไว้วางใจ มีพื้นที่ปลอดและการอบรมเช่นนี้จะทำให้เราเติบโต

 

                              "เพราะโดยกระบวนการแล้ว ในพื้นที่อบรมจะเชิญชวนให้เราตระหนักรู้ในตนเอง โดยไม่ได้บอกว่า ด้วยวิธีนี้จะทำให้คุณเปลี่ยนแปลง แต่ด้วยกระบวนการแบบนี้ จะช่วยให้เราตระหนักรู้ในตนเอง ด้วยตนเอง "

 

                              นี่คือ คำตอบของการศึกษานพลักษณ์ที่แท้จริง ซึ่งต่างจากที่เราอาจเคยเข้าใจมาตลอดว่า นพลักษณ์ จะต้องเป็นคล้ายๆ กับการเป็นตำรวจคอยจับผิดผู้อื่น หรือจับผิดตัวเราเองว่า เราเป็นลักษณ์ไหน และจะต้องเปลี่ยนแปลงอย่างไร ซึ่งความจริงแล้ว มันไม่ใช่อย่างที่คิดเลยจริงๆ  

 

 

 

 

 

 

-----------------------------

 

(คอฟฟี่เบรค : เรื่องลึกๆ ของ 'นพลักษณ์' : โดย...มนสิกุล โอวาทเภสัชช์)