นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกกางเขนดง
ไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมานี้ ห้างสรรพสินค้ากลางกรุงแห่งหนึ่งมีการนำสัตว์ป่าตัวเป็นๆ จากทั่วโลกมาจัดแสดงเป็นนิทรรศการ โดยอ้างจุดประสงค์ว่าเพื่อการอนุรักษ์ สัตว์ป่าที่มีกฎหมายคุ้มครองต่างถูกนำมากักขังในกรงแคบๆ ทั้งในตัวห้างเองและบริเวณด้านหน้าห้างที่มีทั้งมลพิษทางอากาศและทางเสียง สัตว์บางชนิดเป็นสัตว์หากินกลางคืน แต่ก็ต้องมาตากแดดตากฝน และเผชิญกับฝูงชนที่รายล้อม รวมไปถึงการให้ข้อมูลผิดๆ เกี่ยวกับสัตว์อีกมากมาย ทั้งหมดทั้งมวลนี้สะท้อนเจตนาที่แท้จริงของผู้จัดที่ต้องการดึงดูดฝูงชนให้เข้ามาจับจ่ายใช้สอยในห้าง แต่หากลองสังเกตจะพบว่าสัตว์ส่วนใหญ่มีสภาพอิดโรย เซื่องซึม ขนร่วง ดูน่าเวทนาเป็นอย่างยิ่ง
แน่นอนว่าการได้ใกล้ชิดกับสัตว์ป่านั้นย่อมก่อให้เกิดความรู้สึกหลงเสน่ห์ธรรมชาติและสัตว์ป่าได้ไม่ยาก แต่สิ่งที่น่ากลัวคือเด็กเล็กและเยาวชนอาจเกิดความรู้สึกรักที่จะอยู่ใกล้ชิดสัตว์ป่า ความอยากที่จะครอบครองและเชยชมสัตว์ป่านี้เป็นแรงขับเคลื่อนที่ทำให้สัตว์มากมายถูกจับมาจากธรรมชาติจนเป็นธุรกิจค้าสัตว์ป่าผิดกฎหมาย
นกป่าหลายชนิดที่นิยมเลี้ยงกันนั้นอาจเป็นนกที่เรารู้สึกว่าพบได้ทั่วไป ไม่น่าเป็นห่วงว่าจะหมดไปง่ายๆ แม้แต่ นกกางเขนดง (White-rumped Shama) ซึ่งเป็นนกที่ปรับตัวเก่ง พบได้ตามป่าเกือบทั่วประเทศ เป็นที่นิยมเพราะมีเสียงร้องไพเราะ ตัวผู้มีหางยาว ท้องสีส้มตัดกับลำตัวสีดำขลับ รู้จักกันในชื่อ “นกบินหลา” ในภาคใต้ ปัจจุบันหายไปจากหลายท้องที่เนื่องจากถูกจับมากเกินไป จนแทบจะเรียกได้ว่าเหลือแต่ในพื้นที่อนุรักษ์เท่านั้น
การที่คนพานกกางเขนดงไปอยู่ผิดที่ผิดทางไม่เพียงทำให้มันลดลงในเอเชียใต้ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของมัน แต่เมื่อมันหลุดกรงและสามารถแพร่พันธุ์ได้เองนอกกรงเลี้ยงในที่ที่มันไม่เคยมีอยู่ตามธรรมชาติ นกชนิดนี้ก็สร้างผลเสียต่อระบบนิเวศได้เช่นกัน แมลงเฉพาะถิ่นหลายชนิดในไต้หวันลดจำนวนลงจนน่าใจหาย นกเจ้าถิ่นถูกคุกคามด้วยอุปนิสัยก้าวร้าวของนกกางเขนดง นอกจากนี้ประชากรยังเพิ่มขึ้นจนกลายเป็นสัตว์ต่างถิ่นที่พบชุกชุมในฮาวาย
นกกางเขนดงมีลักษณะเด่นคือตะโพกสีขาว เป็นนกที่ค่อนข้างขี้อาย มักส่งเสียงร้องในช่วงเช้าตรู่และพลบค่ำ ตัวเมียมีหางสั้นและสีสันโดยรวมจางกว่าตัวผู้ ยังคงพบได้บ่อยในป่าหลายประเภท โดยเฉพาะป่าไผ่ เมื่อนกทางภาคใต้เริ่มหาได้ยากขึ้น นกทางภาคอื่นๆ ก็เริ่มถูกจับมาขายจนลดจำนวนลงไปด้วย ขณะนี้ สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย เปิดโอกาสให้ส่งหนังสั้นเข้าประกวดในหัวข้อ “รักนกให้ถูกทาง” ผู้อ่านท่านใดสนใจสามารถดูรายละเอียดได้ที่เว็บไซต์ www.bcst.or.th
--------------------------------
(นกป่าสัปดาห์ละตัว : นกกางเขนดง)
ข่าวที่เกี่ยวข้อง