ขี้แมลงสาบ...สูตรยาจีนพันปี

              ใครจะเชื่อว่าแมลงสาบกลายเป็นสัตว์เลี้ยงแสนแพง สร้างรายได้ให้แก่เจ้าของถึงกิโลกรัมละ 5,000 บาท วันที่ 25 สิงหาคม ที่ผ่านมา  "หวัง เผิงเฉิง" ชาวจีนเมืองต้าเฟิง มณฑลเจียงซู นั่งสะอื้นร้องไห้ หลังจากแมลงสาบสุดที่รักกว่า 1.5 ล้านตัว หนีออกจากฟาร์มเลี้ยงไป ฝูงแมลงสาบเหล่านี้ไม่ธรรมดา เพราะถูกฟูมฟักเลี้ยงดูด้วยอาหารอย่างดี ก่อนส่งขายเป็นสัตว์สมุนไพรผสมเครื่องยาจีนสูตรโบราณ!!

              สำนักงานควบคุมโรคติดต่อของจีน ส่งเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญ 5 คนเดินทางไปยังฟาร์มของนายหวังอย่างเร่งด่วน หลังทราบข่าวว่ากองทัพแมลงสาบกว่า 1.5 ล้านตัวนั้น บินหนีหายเข้าไปไร่ข้าวโพดชาวบ้านข้างเคียง นายหวัง เล่าว่า มีคนร้ายลักลอบเข้าไปในเรือนกระโจมเพาะเลี้ยงแล้วทำลายผนังพลาสติกที่ใช้ปกคลุมแมลงสาบเหล่านี้ เขาลงทุนซื้อไข่แมลงสาบไปมากกว่า 5 แสนบาท ได้ไข่มาประมาณ 100 กิโลกรัม หากแมลงสาบโตเต็มที่จะขายได้ไม่ต่ำกว่ากิโลกรัมละ 5,000 บาท ผู้รับซื้อเป็นกลุ่มธุรกิจผลิตยาจีนแผนโบราณ แมลงสาบเหล่านี้จะอยู่ในกรงสะอาด กินขนมปังและผลไม้สดเป็นอาหาร 

              หลายคนแทบไม่อยากเชื่อว่า "แมลงสาบ" เป็นส่วนหนึ่งของสูตรยาจีนดั้งเดิม !?!

              นพ.จรัส ตั้งอร่ามวงศ์ แพทย์ประจำคลินิกหัวเฉียว ผู้เชี่ยวชาญแพทย์แผนจีนยืนยันว่า แมลงสาบหรือที่คนจีนเรียกว่า "กระจั๊ว" นั้น ถูกใช้เป็นส่วนผสมของยาจีนโบราณมานานกว่าพันปีแล้ว บางสูตรใช้กระจั๊วทั้งตัวมาย่าง บางสูตรใช้เพียงมูลหรือขี้กระจั๊วเท่านั้น แต่ก่อนใช้ต้องนำมาสกัดเอาพิษออกเสียก่อน และต้องเลือกเฉพาะตัวที่ไม่โดนยาฆ่าแมลงเท่านั้น ส่วนสายพันธุ์ที่คัดเลือกมาทำเป็นยาจีนจะเป็นชนิดอาศัยอยู่ตามท้องทุ่งหรือต้นไม้ ไม่ใช่แมลงสาบทั่วไปตามบ้านคน

              "กระจั๊วบางชนิดมีพิษ บางชนิดไม่มี ต้องให้ผู้เชี่ยวชาญเป็นคนสกัดพิษร้ายออกไปก่อน สรรพคุณช่วยแก้เสียงแหบ แก้หวัด แก้ผื่นคันได้ดี ตอนนี้ส่วนใหญ่คนปรุงยาเลือกซื้อจากฟาร์มที่เลี้ยงอย่างถูกต้องตามสุขอนามัยเท่านั้น หรือถ้าจับมาจากธรรมชาติต้องให้แน่ใจว่าไม่โดนสารเคมีหรือยาฉีดแมลง ในเมืองไทยยังไม่เคยได้ยินว่ามีฟาร์มแมลงสาบ เพราะสมุนไพรไทยไม่ได้ใช้เป็นส่วนผสม" นพ.จรัสกล่าว

              จากหลักฐานฟอสซิลพบว่า "แมลงสาบ" เป็นแมลงดึกดำบรรพ์อาศัยบนโลกนี้มานานกว่า 250 ล้านปี ปัจจุบันพบอยู่ทั่วโลกประมาณ 4,000 ชนิด มีทั้งสีน้ำตาล สีดำ บางชนิดมีสีเขียวและสีส้มด้วย ชอบอาศัยอยู่ในที่มืด อบอุ่น ความชื้นสูง ความยาวลำตัวประมาณ 1-8  ซม. สามารถกินอาหารได้ทุกชนิดทั้งพืชหรือสัตว์ แต่ชอบพวกเศษอาหารแป้งหรือน้ำตาลมากกว่า รวมถึงซากสัตว์หรือแมลงที่ตายแล้วด้วย มีนิสัยถ่ายอุจจาระตลอดทางที่เดินผ่าน
         
              เภสัชกรหญิงเย็นจิตร เตชะดำรงสิน ผอ.สถาบันการแพทย์ไทย-จีน เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข เล่าว่า สูตรยาสมุนไพรตั้งแต่อดีตจะนำอวัยวะสัตว์บางชนิดมาเป็นส่วนประกอบ เรียกว่าสัตว์สมุนไพรเช่น  งู ตุ๊กแก กวาง ฯลฯ 

              สำหรับแมลงสาบนั้น ไม่พบรายงานว่าเป็นส่วนผสมของยาสมุนไพรไทยแต่ในสมุนไพรจีนจะพบบ้าง ที่นิยมขายทั่วไปคือ ผสมกับกิมหงึ่งฮวย หรือดอกสายน้ำผึ้ง เรียกว่า "กิมหงึ่งฮวยกระจั๊ว" เป็นสมุนไพรที่ใช้ดอกสายน้ำผึ้งผสมกับมูลแมลงสาบ มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ สำหรับเด็ก ช่วยระบายความร้อน แก้หวัด ขับพิษ แก้แผลเปื่อย ฯลฯ

              "มีแมลงสาบบางสายพันธุ์เท่านั้นที่เอามาใช้ผสมในยาจีน ไม่ใช่ว่าทุกตัวจะใช้ได้ กรรมวิธีการผลิตแตกต่างกันไป บางครั้งจะเอามาตัดแขนตัดขาก่อนไปผ่านกระบวนการแปรรูป สูตรยาสมุนไพรจีนถ่ายทอดต่อเนื่องมาเป็นพันปี ปัจจุบันมีวิธีการฆ่าเชื้อให้สะอาดก่อนเอาไปผสมกับสมุนไพรอย่างอื่น รายละเอียดต้องแล้วแต่ผู้ปรุงยาว่าจะใช้สูตรไหน" ผอ.เย็นจิตร กล่าวอธิบาย

              ข้อมูลจากเว็บไซต์สมุนไพรจีนระบุว่า กระจั๊วเป็นหนึ่งในกลุ่มสัตว์ผู้ย่อยสลาย (Decomposer) พวกมันกินของเหลือทิ้งต่างๆ เพื่อย่อยให้เป็นสารอินทรีย์ โดยเฉพาะแมลงสาบป่าจะกินซากไม้ผุพัง ช่วยย่อยสลายให้กลายเป็นดินอุดมสมบูรณ์ แมลงสาบใช้ผสมยาจีนได้หลายรูปแบบ โดยเฉพาะมูลเพื่อช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร ทำให้เจริญอาหาร หากผสมกับดอกไม้เงินดอกไม้ทองและชะเอมเทศจะช่วยขับพิษ ยาสมุนไพรบางชนิดใช้ส่วนผสมของแมลงสาบย่างทั้งตัว สรรพคุณแก้โรคตานขโมย พุงโลก้นปอด หรือนำไปย่างให้เกรียมแล้วป่นละเอียดจนเป็นผง ก่อนนำมาเป่าลงไปในคอแก้โรคลำคออักเสบหรือเป็นฝีในคอ              
              "แมลงสาบ" มีการเจริญเติบโต 3 ระยะ คือ ไข่, ตัวอ่อน, ตัวเต็มวัย ชอบวางไข่ตามซอกมุมหรือในดิน หรืออาจวางติดกับฝาผนังบ้าน เฟอร์นิเจอร์ต่างๆ จำนวนไข่แต่ละกระเปาะไม่เท่ากัน ทั่วไปมีประมาณ 16-18 ฟอง พวกมันออกไข่ครั้งหนึ่งได้หลายชุดตั้งแต่ 10-90 ชุด

              ศูนย์ข้อมูลโรคติดเชื้อและพาหะนำโรค กระทรวงสาธารณสุขรายงานผลสำรวจแมลงสาบในประเทศไทย 14 จังหวัด พบว่า มีแมลงสาบจำนวน 12 ชนิดอาศัยอยู่ในบ้านเรือน แมลงสาบอเมริกัน 60.9% แมลงสาบสีน้ำตาลใหญ่ 15.4% แมลงสาบออสเตรเลีย 9.2% แมลงสาบเยอรมัน 0.6% ฯลฯ

...........................

(หมายเหตุ : ขี้แมลงสาบ...สูตรยาจีนพันปี : ทีมข่าวรายงานพิเศษ)