"ยางอินเดีย" ปลูกใช้ใบ

             ยางอินเดีย(Ficus elastica)หรือ“Rubber plant” ไม้ยืนต้นอายุหลายปี ใบกลมรี มียางข้นสีขาว พบเห็นได้ในเขตเอเซียใต้เป็นส่วนใหญ่โดยมีชื่อที่รู้ถึงลักษณะเด่นในพืชชนิดนี้พร้อมแหล่งที่มาจากครั้งเริ่มต้น จนเรียกกันติดปากในชื่อนี้ไปเลย

     

      ที่ผ่านมามักมีการปลูกกันเฉพาะในบางกลุ่มคนเพื่อปลูกไว้ดูเล่นแต่ด้วยความแปลกและความแตกต่างจากไม้ต้นชนิดอื่นที่มีโดยทั่วไป เลยทำให้ไม้ชนิดนี้ค่อยๆได้รับความนิยมมากขึ้นมาเป็นลำดับ และมีการแบ่งปันต้นไปสู่กลุ่มนักเล่นและผู้นิยมไม้แปลกไม้หายากไปโดยไม่ช้า

          เมื่อต้นรุ่นต่อมาโตใหญ่จนมีการขยายได้อีกครั้งตามทักษะความชำนาญของคนมืออาชีพโดยเฉพาะจึงค่อยเป็นจุดเปลี่ยนพร้อมโอกาสแก่ผู้สนใจในลำดับต่อๆมา ซึ่งเมื่อครั้งกระผมยังเด็กก็เห็นเรือพายขายต้นไม้หลายชนิดผ่านลำคลองหน้าบ้านย่านฝั่งธนฯอยู่เสมอ และแม้ยางอินเดียจะไม่ใช่ต้นไม้ที่ชาวบ้านย่านริมน้ำจะซื้อหามาปลูกอย่างกิ่งพันธุ์ไม้ผลอื่นก็ตาม แต่ก็พอให้จำได้ด้วยเพราะเป็นไม้ที่แปลกสะดุดตาและมีราคาสูงมากพอควรเมื่อเทียบกับต้นพันธุ์ไม้ชนิดอื่นในช่วงเวลานั้น

           ปัจจุบันรูปแบบการปลูกและใช้ได้ต่างไปจากเดิมมาก อีกทั้งต้นที่มีการปลูกก็มีการกระจายไปหลายพื้นที่มาก มีผลทำให้ราคาไม่สูงมากไปกว่าแต่ก่อนนัก และด้วยการขยายพันธุ์ที่ไม่ยาก เพียงการปักชำใช้เวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ก็สามารถจำหน่ายต้นได้แล้ว แต่หากเป็นการขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนก็จะยิ่งทำให้ได้ต้นที่มีความแข็งแรงพร้อมขายได้รวดเร็วขึ้นไปอีก แต่วิธีการจะต้องแตกต่างไปจากการตอนกิ่งพันธุ์ไม้ชนิดอื่นไปบ้างตรงที่จะต้องทิ้งระยะเวลาให้พื้นผิวที่ควั่นแห้งสักหน่อยราว1-2วัน พร้อมทาฮอร์โมนเพื่อชักนำการออกรากก่อนหุ้มด้วยตุ้มที่เตรียมไว้ จนรากที่เกิดใหม่มีปริมาณที่สังเกตเห็นได้อย่างชัดเจนจึงค่อยตัดปลูกลงกระถางตามขั้นตอน

             พร้อมปักไม้ขนาดพอเหมาะช่วยยึดกิ่งพันธุ์เพิ่มความแข็งแรง และดูแลไปจนพร้อมที่จะจัดจำหน่ายเพื่อใช้งานได้ในเวลาต่อมา ซึ่งนับได้ว่าเป็นวิธีการที่ถูกพัฒนามาจากการสังเกตจนเป็นภูมิปัญญาที่ได้ถ่ายทอดสู่เกษตรกรรุ่นต่อๆมาได้ดีโดยแท้ซึ่งสอดคล้องกับเทคนิควิธีการขยายพันธุ์ดีที่เหมาะสมในทิศทางที่ตลาดต้องการให้ถึงขั้นสร้างงานเป็นอาชีพโดยไม่ด้อยกว่างานเกษตรแขนงอื่นใดเลยทีเดียว

            ยางอินเดียวันนี้ใช่แค่การใช้ต้นปลูกประดับเพียงอย่างเดียวเท่านั้น การใช้งานในระบบยังมีรูปแบบอื่นอีกด้วย อาทิ การปลูกเพื่อสร้างร่มเงาในระบบนิเวศ ทั้งยังเป็นพืชที่มีระบบรากแบบร่างแหที่ช่วยลดการพังทะลายของชั้นหน้าดินได้ดีและทนต่อสภาพแวดล้อมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน แถมใบยังมีลักษณะหนาเป็นพิเศษมีสีเขียวเข้มไม่หลุดร่วงง่าย พื้นผิวหน้าใบเรียบเป็นมันมีขนาดพอเหมาะ จึงมีการเก็บเฉพาะส่วนใบมาใช้ประดับตกแต่งตามจุดต่างๆและยังใช้เป็นวัสดุจัดแต่งในการจัดทำพวงหรีด อย่างที่เห็นได้โดยทั่วไป

              ซึ่งนับเป็นส่วนสำคัญมากในปัจจุบันนี้ไปแล้ว และปริมาณการใช้ก็เพิ่มมากขึ้นตามแต่ช่วงโอกาสของงานที่มีกระจายสลับหรือต่อเนื่อง ณ ที่นั้นๆ ด้วยรูปแบบการใช้งานที่ไม่ยุ่งยากหรือซับซ้อนมากเกินไป ทั้งราคาไม่สูงมาก เลยเป็นโอกาสให้ผู้สั่งผลิตทั่วไปสามารถแสดงความอาลัยด้วยน้ำใจไมตรีต่อกันอย่างมีคุณค่าได้ดีมากอีกด้วย

               ยางอินเดียใบเขียวชนิดนี้เป็นพันธุ์ที่ปลูกง่าย ไม่มีโรคแมลงรบกวน เพียงปลูกลงยังที่เหมาะสมก็สามารถเก็บเกี่ยวได้ยาวนานหลายปี แต่ในบางช่วงอาจต้องแต่งยอดออกบ้างเพื่อให้ได้ทรงไม้พุ่มเตี้ยง่ายต่อการเก็บใบ หรืออาจทำการตอนกิ่งเพื่อขยายในคราวเดียวกันสำหรับปลูกเพิ่มต้นพร้อมเก็บใบให้ได้หมุนเวียนแบบมีผลผลิตต่อเนื่องตลอด สลับกับต้นที่ตัดทำสาว(ตัดแต่งลำต้นและกิ่งหลักออกเพื่อกำหนดทรงพุ่มที่เหมาะสม) ให้ได้พักและมีความพร้อมใหม่ของการเก็บใบได้อีกครั้ง

             คนทั่วไปคงรู้จักไม้ชนิดนี้ผ่านรูปแบบการใช้งานอย่างยาวนานมาแล้ว ตามแต่ละห้วงเวลาที่เข้าไปถึงความรู้สึกมีทั้งรอยยิ้มคละคราบน้ำตาที่เกิดขึ้นอยู่ทุกเมื่อเชื่อวันผ่านความทรงจำดีๆต่อการแสดงความอาลัยพร้อมพวงหรีด ใบยางอินเดียแม้จะเป็นแค่ส่วนประกอบโดยอ้อมในการจัดทำ แต่ก็ช่วยทำให้ใครอีกหลายๆคนได้เกิดทางเลือกในอาชีพและต่อยอดจากงานทางการเกษตรจนเป็นสินค้ากึ่งอุตสหกรรมในครัวเรือน ช่วยเพิ่มรายได้ กระจายความเสี่ยงจากการทำการเกษตรเชิงเดี่ยว

          

 

    นับเป็นอีกทางเลือกทางสายอาชีพแก่ผู้กำลังมองหาชนิดไม้เพื่อจะปลูกยังที่ว่างข้างบ้านหรือจุดอื่นใดให้มีมูลค่าเพิ่มตามโอกาสที่มีอยู่รอบตัว โดยมองที่ความสำคัญและความจำเป็นพื้นฐานซึ่งนั่นก็อาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของการสร้างงานที่เหมาะสมในแต่ละงานที่บางอย่างไม่อาจจะมองข้ามไป