"มอนสเตอร่า"ไม้ใบแปลกตา

            ไม้ใบที่มีชื่อในความหมายไม่ปกติ มีลักษณะแปลกตาตามรากศัพท์ภาษาละติน ที่เรียกไม้ชนิดนี้ว่า มอนสเตอร่า (Monstera) ก็ด้วยใบของพืชชนิดนี้ที่ถูกพบในธรรมชาติมีลักษณะแปลกตาไปจากใบไม้ที่พบเห็นทั่วไป โดยมีใบที่ฉีกขาดเป็นริ้ว และมีรูที่แผ่นใบ คล้ายมีความตั้งใจเจาะให้มองลอดผ่านได้ ด้วยธรรมชาติที่สร้างสรรค์จากใบที่มีมากและมีขนาดใหญ่ขึ้นตามอายุของต้น ให้ได้รับแสงส่องผ่านได้ในระดับหนึ่ง อีกทั้งยังช่วยลดแรงปะทะของน้ำที่ตกสู่ใบและลมตามธรรมชาติถึงขนาดบางครั้งที่มีความรุนแรงมากในสภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากปกติเพื่อความอยู่รอดในระบบนิเวศนั้นที่ถือกำเนิดมาเป็นระยะเวลายาวนานมาแล้ว

                มอนสเตอร่า ไม้ใบประดับที่เรามักเรียกว่า พลูฉลุ หรือพลูฉีก เป็นไปตามลักษณะที่เห็น และอาจเรียกล้อมาจากพืชใบพลูที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตของคนไทยมาอย่างช้านาน ด้วยลำต้นที่เหมือนและมีใบคล้ายกัน แตกต่างที่รอยฉีกขาดและรูที่ใบคล้ายการฉลุแบบให้เกิดลวดลายดั่งงานประณีตศิลป์ที่ช่างฝีมือบรรจงทำ จึงได้ชื่อในคำนำหน้าแต่มีคำสร้อยขยายถ้อยคำชื่อหลักเพื่อจำแนกให้แตกต่างกันไป มอนสเตอร่าปลูกประดับตามสถานที่ให้ดูสวยแปลกตาเป็นพิเศษจากลักษณะเฉพาะของพืชชนิดนี้ที่มีถิ่นกำเนิดกระจายตัวโดยทั่วไป แต่พบได้น้อยมากในบ้านเรา ซึ่งส่วนใหญ่จะพบได้ในเขตร้อนชื้นในบางประเทศเขตหมู่เกาะและทวีปอเมริกา ไปจนถึงพื้นที่ป่าดิบเขาของหลายๆ ประเทศก็มีการพบเห็นบ้าง พอช่วงระยะหลังๆ กระแสความนิยมที่มีมากขึ้นจึงมีการหาเก็บจากแหล่งต่างๆ เพื่อมาขยายพันธุ์ใช้ปลูกและหรือได้แบ่งปันกันบ้าง แต่ก็เป็นเรื่องยากที่จะหาของแปลกๆ ใหม่ ๆ ที่หาได้ยากในธรรมชาติและยังไม่ค่อยมีมากในระบบเพื่อมาขยายพันธุ์เชิงธุรกิจจนตอบสนองอย่างพอดีในความต้องการแบบให้ทันท่วงที

               ชนิดพันธุ์พืชสกุลนี้มีการปลูกประดับอยู่บ้าง จำนวนและความหลากหลายอาจเทียบเคียงไม่ได้กับไม้ในกลุ่มฟิโล แต่ในด้านการตลาดคงยังมีความต้องการมิได้ย่อหย่อนไปกว่ากันเลย พันธุ์มอนสเตอร่าที่มีอยู่หลากหลายจะต่างกันบ้างก็ที่ขนาดลำต้น รูปร่างและรอยฉีก ฉลุ รวมทั้งสีของใบ จะมีบ้างที่บางชนิดแทบจะไม่เห็นรอยฉีกฉลุดังกล่าวเลย ส่วนพันธุ์ที่เราพบเห็นกันอยู่บ่อยครั้งในทุกๆ ชนิด ช่วงของการขยายพันธุ์ปลูกใหม่ทั้งจากการเพาะเมล็ดหรือการตัดชำ ยอดและใบที่เกิดใหม่จะมีลักษณะคล้ายๆ กันเกือบทุกชนิด 

            โดยใบที่เกิดใหม่ในชุดแรกๆ จะมีแผ่นใบที่ติดเป็นเนื้อเดียวกันและคงยังไม่เห็นถึงลักษณะพิเศษที่มีอยู่ในพืชสกุลนี้ที่ได้ชื่อเฉพาะตามลักษณะนั้นในช่วงที่ต้นยังมีอายุไม่มาก จนเมื่อมีลำต้นทอดยาวหรือมีใบเพิ่มขึ้นและมีขนาดใหญ่ขึ้นก็จะเริ่มเห็นรอยฉีกข้างขอบใบ จนขนาดใบที่ใหญ่ขึ้นก็จะมีรูฉลุเกิดขึ้นควบคู่กันไปด้วยในบางพันธุ์ ด้วยลักษณะทางกายภาพหลายส่วนและในบางช่วงเวลาทำให้เกิดการเข้าใจว่า มอนสเตอร่ากับฟิโลเดนดรอนนั้นเป็นไม้ชนิดเดียวกัน ซึ่งหากจะจำแนกได้ก็ต่อเมื่อมีขนาดต้นและใบใหญ่ขึ้น จึงจะเห็นความแตกต่างที่ดูไม่ได้จากเพียงแค่การดูเพียงใบที่เกิดจากต้นใหม่และยังมีอายุน้อยจึงมีความยากต่อผู้ที่เข้ามาสัมผัสพืชชนิดนี้ในกลุ่มนักปลูกหน้าใหม่บ้างไม่มากก็น้อย นอกจากนั้นคงต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจและการสังเกตจากประสบการณ์อีกทางหนึ่งให้พอแยกพืชทั้งสองกลุ่มสกุลออกจากกันได้อย่างไม่มีข้อสงสัย

           แม้พืชทั้งสองสกุลนี้จะมีบางสิ่งที่ให้สับสนไปบ้าง แต่การปลูกเลี้ยงไม่ได้ยุ่งยากไปกว่ากันเลย โดยหลังจากได้ต้นพันธุ์ดีที่มีขนาดพร้อมปลูกหรือเปลี่ยนถ่ายกระถางขนาดที่พอดีกันก็จะช่วยได้เป็นอย่างมากในการบริหารจัดการในด้านการผลิตและควบคุมต้นทุน ด้วยระบบรากของพืชชนิดนี้มีความสามารถในการยึดเกาะการปลูก จึงควรเลือกใช้วัสดุที่มีความโปร่งและมีความทนทานอายุการใช้งานยาวนานไม่ย่อยสลายโดยง่ายและควรปลูกให้โคนต้นอยู่ชิดขอบกระถางข้างใดข้างหนึ่ง เหลือพื้นที่ให้ยอดสามารถเจริญเติบโตไปในทิศทางที่เผื่อเอาไว้ ก็จะทำให้ไม้ชนิดนี้เจริญเติบโตอยู่ในกระถางได้นานวัน หากมีหลักปักก็ปลูกแนบหลักได้เลย หรือจะปลูกประดับแบบลงพื้นที่โดยมีที่ให้ยึดเกาะก็ให้หันส่วนลำต้นที่ออกรากแนบชิดกับหลักและผูกพยุงในช่วงเริ่มแรกจนไม้ดังกล่าวโตขึ้นรากก็จะทำหน้าที่ยึดเกาะได้เอง พร้อมที่จะให้ใบสวยแปลกตาตามสภาพแวดล้อมใหม่ที่ต้นไม้ก็พร้อมจะปรับตัวให้อยู่รอดอย่างทุกครั้งที่เคยมี

            ไม้ชนิดนี้จึงนับเป็นไม้ที่แปลกในสายตาผู้พบเห็นและเป็นที่ชื่นชอบของนักสะสม โดยมีลักษณะความแปลกของใบเป็นจุดขายอย่างไม้ชนิดอื่นยากที่จะมีแบบเหมือนกัน..