"ป่าช้าหมอง"รักษาผู้ป่วยเบาหวาน

 

           สมุนไพรร่วมแปลงไม้ใบ ในทิศทางการผลิตที่มีความหลากหลาย แม้พืชสมุนไพรต่างๆ ก็มีมาก อย่าง “ป่าช้าหมอง” หรือ “หนานเฉาเหว่ย” ก็นับเป็นพืชสมุนไพรที่เป็นหนึ่งในนั้น หลายคนเริ่มรู้จักจากคำบอกเล่า รวมถึงข้อมูลจากงานวิจัยในการใช้สมุนไพรชนิดนี้ลดระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งจะเป็นประโยชน์โดยตรงกับผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานที่มีอาการยังไม่รุนแรงจนเกิดผลข้างเคียง และอยากจะดูแลตนเอง โดยลดการพึ่งพาการรักษาในระบบด้วยวิธีทางเลือกจากภูมิปัญญาที่มีมาช้านานจนตกทอดมาสู่สังคมปัจจุบันได้เป็นอย่างดี นับเป็นผลพวงต่อเชื่อมทางวัฒนธรรมถ่ายทอดข้ามพรมแดนมาเป็นประโยชน์โดยแท้แก่คนทั่วไปเลยก็ว่าได้ 

 

 

        โดยต้องนึกขอบคุณบรรพบุรุษที่เลือกและรักษาผืนแผ่นดินนี้ไว้ให้เรา การปลูกพืชชนิดนี้คือ “ป่าช้าหมอง” หรือหากเรียกขานตามถิ่นล้านนาภาษาเหนือก็จะรู้จักในชื่อ “ป่าแฮ่วหมอง” ที่มีความหมายเดียวกัน อันหมายถึงความสามารถในการยืดอายุคนที่มีภาวะความเสี่ยงจากโรคภัยให้มีระยะเวลายาวนานขึ้นได้ จนป่าช้าต้องเงียบเหงาไปเลย ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยให้ดูน่าสนใจมิใช่น้อย สมุนไพรชนิดนี้สามารถปลูกได้ดีและเติบโตได้ง่ายในสภาพร่มเงาหรือภายใต้โรงเรือนที่มีทั้งระบบน้ำและระบบการบริหารจัดการที่เหมาะสม สามารถเพิ่มจำนวนทั้งจากการเพาะเมล็ดหรือด้วยวิธีการปักชำก็ทำได้แทบจะทันที โดยใช้ต้นพันธุ์ที่พอหาได้จากแหล่งจำหน่ายที่กระจายตัวอยู่บ้าง แต่ก็มิได้มีโดยทั่วไป อาจด้วยปริมาณต้นพันธุ์ที่มียังไม่มากพอ  

          ทั้งนี้ หากไม่มีหรือหาไม่ได้อาจต้องเริ่มต้นจากแหล่งที่จำหน่ายพืชสมุนไพรโดยเฉพาะ เมื่อได้มาเราควรปลูกเลี้ยงให้เติบโตสักระยะ เมื่อมีความพร้อมในการขยายพันธุ์ ก็สามารถตัดต้นเพื่อปักชำโดยใช้กิ่งที่มีความแก่พอดีที่เรียกว่า เพสลาด ลงมาจนถึงกิ่งที่เกิดก่อนหน้ามาปักชำเพิ่มจำนวนแบบง่ายๆ ทำได้แม้แต่คนไม่มีประสบการณ์ทางการเกษตรเชิงลึก ระยะความยาวที่ตัดอาจไม่ให้สั้นหรือยาวจนเกินไป ราว 25 เซนติเมตร ก็สะดวกในการปักชำและสามารถพัฒนาเกิดยอดและรากได้ง่ายโดยไม่ต้องให้ปุ๋ยหรือสารกระตุ้นการเจริญเติบโตแต่อย่างใด 

 

         เพียงใช้กรรไกรสะอาดและคมตัด แล้วทาปูนแดง(ปูนกินหมาก)ตรงรอยตัดจากนั้นให้ปักในวัสดุที่เตรียมไว้ในกระถางได้พร้อมกันหลายท่อนตามทิศทางส่วนโคนอย่างถูกต้อง รดน้ำพอชุ่มอย่างสม่ำเสมอเป็นระยะ ราวสัปดาห์เศษก็จะเห็นการเจริญเติบโตอย่างชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ 

         เมื่อมีใบบางส่วนเริ่มโตตามยอดที่พัฒนาก็แยกปลูกเป็นต้นเดี่ยวลงในถุงหรือกระถางที่ขนาดพอดี ใส่วัสดุผสมเติมด้วยปุ๋ยหมักตามแต่จะหาได้ เพียงไม่กี่วันก็พร้อมจำหน่ายจ่ายแจกได้ต่อไป ซึ่งอาจนับเป็นการเริ่มต้นทางการเกษตรสำหรับมือใหม่ แต่คนในอาชีพนี้แล้ว ต้นป่าช้าหมอง อาจไม่ใช่เป้าหมายหลักในการผลิต หากมองถึงโอกาสและทางผ่านที่เรามีความพร้อมเหมาะต่อการผลิตการได้ทำสิ่งเล็กๆ ที่เป็นประโยชน์แม้ดูเหมือนไม่มาก ก็เป็นการเพิ่มโอกาสกับเราเอง และยังได้ช่วยเหลือผู้คนอีกมากในเส้นทางเดินของเรา

        ที่ผ่านมาสิ่งดังกล่าวได้เกิดขึ้นกับตัวผมเอง โดยมีคนเดินทางมาหาพืชสมุนไพรชนิดนี้ที่สวน ซึ่งได้นำมาปลูกสักระยะหนึ่งแล้วเพียงคิดว่าปลูกติดสวนแทรกในพื้นที่ว่างตามคำแนะนำมาอีกทีที่เป็นไม้มีประโยชน์ขยายพันธุ์ง่าย ส่วนใหญ่จะมีไว้เพื่อสอนนักศึกษาเรียนรู้ทางสรีระพืช รวมถึงการขยายพันธุ์ขั้นพื้นฐานของไม้ประเภทนี้ จึงปลูกไว้ร่วมในโรงเรือนไม้ใบ มีไว้เพื่อสะสมหรือแม้กระทั่งช่วยเหลือยังคนที่เข้าไม่ถึงแหล่งพันธุ์พืชชนิดนี้ ทั้งนี้การจะใช้ต้องศึกษาเรียนรู้อย่างเข้าใจ เพราะการใช้ทุกๆ อย่างที่เราคิดว่าดี สิ่งเหล่านั้นย่อมมีผลต่างจากแนวคิดปกติเสมอถ้าขาดสมดุล

                                                           ..........................................