"พืชมงคล"วันที่คนเกษตรภูมิใจ

       พืชมงคล จรดพระนังคัลแรกนาขวัญ วันที่คนเกษตรภูมิใจ เพิ่งผ่านพ้นมาไม่ถึงสัปดาห์ แต่ก็มีฝนฟ้าส่งสัญญาณแห่งการเพาะปลูกแก่พี่น้องเกษตรกรกลุ่มใหญ่ ที่ต้องอาศัยน้ำฝนมาสักระยะหนึ่งแล้ว เหมือนส่งเสียงให้เริ่มต้นลงมืออย่างจริงจัง เตรียมที่เตรียมทางเตรียมแปลงเพาะปลูกให้พร้อมตามความตั้งใจ หลายคนแอบหวาดหวั่นบ้างเพราะหลายปีที่ผ่านมามีทั้งแล้งและท่วม จนทำตัวแทบไม่ถูกที่จะหันหลังให้ฟ้าเผชิญหน้าสู้ดินได้ดีหรือไม่ ดั่งฟ้าแกล้งให้ต้องผจญโชคชะตาไปกับสภาพอากาศที่แปรปรวน คราวที่ผ่านพ้นได้ ก็มักมีอุปสรรคอื่นให้ต้องคิดต่อ..  

นี่เป็นเสียงสะท้อนจากเพื่อนเกษตรกรที่ผมมีโอกาสพูดคุยแบบปรับทุกข์และเล่าสู่กันฟัง คงเป็นความคาดหวังว่าวันมงคลจะเป็นวันเริ่มต้นที่ดีกว่าทุกปีที่ผ่านมา

การปรับตัวต่อการทำการเกษตรในสภาพการเปลี่ยนแปลงภาวะอากาศโลก มันไม่ง่ายเลยที่เราจะเอาชนะธรรมชาติแบบที่เราไม่เรียนรู้และเข้าใจภัยธรรมชาติที่มี ที่เราเห็นและรับรู้ได้ เป็นภัยจากความแห้งแล้ง น้ำไม่พอเพียงต่อการเพาะปลูก ครั้นฝนมาบางคราน้ำก็หลากท่วม อากาศเปลี่ยนในบางทีก็มีพายุฝนลมแรง ทั้งโรคแมลงก็เข้าทำลายในแต่ละช่วงเวลา หรือภัยจากน้ำมือมนุษย์ด้วยกันเองแบบตั้งใจและคุมไม่ได้จากความประมาท เพียงเกิดขึ้นก็เสียหายแล้ว ดังนั้นการป้องกันและเตรียมตัวที่ดี จะทุเลาลดความเสี่ยงและเสียหายลงได้

งานสวนที่ผมทำอาจมิได้เป็นตัวอย่างที่ครอบคลุมทั้งหมด แต่ก็ได้เป็นแนวทางให้การทำงานเกษตรอยู่รอดปลอดจากภัยร้ายแรงในลำดับหนึ่ง ที่จะนำไปประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับสถานที่ และสภาพแวดล้อมของแต่ละคนด้วยการพึ่งพาตนเองเบื้องต้น ในวิสัยที่สามารถทำได้ ใช้เป็นแผนแม่บทด้านโครงสร้างเป็นสำคัญ กำหนดผังรวมเรื่องแหล่งน้ำในแปลงเพื่อใช้ยามแล้ง และเป็นแก้มลิงยามฝนชุก ส่วนที่ลุ่มต้องมีคันดินขนาดพอดีในระดับป้องกันน้ำท่วม ปลูกพืชบนคันที่ต้องการให้รากยึดดิน ลดการพังทลาย เป็นไม้ผลหรือไม้ยืนต้นเศรษฐกิจตามแนวอาณาเขตรับแรงปะทะของลม และใช้สอยตามประโยชน์นานา

แนวคิดเรื่องการป้องกันภัย เกิดจากการรับรู้และประสบการณ์เมื่อสมัยผมยังเด็ก เห็นคลองธรรมชาติน้ำแห้งขอดน้ำทะเลหนุน บางปีมีน้ำท่วมใหญ่รังกล้วยไม้จมอยู่ใต้ผืนน้ำ เคยเจอกระทั่งลมพัดโครงหลังคาสวนกล้วยไม้ทั้งสวนพับลงในแนวระนาบกับแปลงปลูกก็เคยผ่านมา ทุกปัญหาและอุปสรรคสอนให้มีประสบการณ์การสูญเสียและช่วยสร้างเสริมความแข็งแกร่งดั่งภูมิ ด้วยการสู้ที่ไม่ย่อท้อ มีคุณพ่อคุณแม่และทุกชีวิตครอบครัวฝ่าฟันมาด้วยกันอย่างที่ไม่มีใครลืมทุกเหตุการณ์นั้นได้เลย.. จนวันที่ผมได้มีโอกาสสืบสานอาชีพเกษตรกรรม จึงมีสิ่งที่คงย้ำและช่วยเตือนใจอยู่เสมอมาถึงความมั่นคงและยั่งยืนแห่งอาชีพ ที่ผมจะไม่กลับไปซ้ำอุปสรรคเดิมที่เคยเกิดขึ้น 

และจะคงถ่ายทอดประสบการณ์นี้สู่คนอาชีพเดียวกันรวมถึงคนที่สนใจ หลากหลายประสบการณ์ไม่จำเป็นต้องเกิดกับตนเองทุกครั้งไป ถ้ามิใช่เกิดแล้วสุข จึงต้องเรียนรู้กับสิ่งที่มีอยู่จริงให้ได้ทำจนสำเร็จดังตั้งใจ และในโอกาสวันสำคัญที่เคยสร้างความภูมิใจให้แก่เกษตรกรไทยอย่างผม นับเป็นเวลาสิบกว่าปีที่ต้องจดจำ ท่ามกลางงานพระราชพิธีสำคัญของเกษตรกรไทยนับเป็นความภาคภูมิใจสู่ทุกคนที่ผูกพัน ให้เก็บมากล่าวว่า ท่ามกลางวิกฤติย่อมมีโอกาสและในโอกาสไม่ใช่มาจากวาสนา หากแต่ที่มาเพราะความมุ่งมั่นตั้งใจที่ถูกสร้างขึ้นมาเป็นสำคัญ...

ขอเป็นกำลังใจให้เกษตรกรไทยทุกคนครับ！