สวนพฤกษศาสตร์ญี่ปุ่น

 

ต่อจากอาทิตย์ที่แล้ว

 เขาจะส่งตั๋วเครื่องบินชั้นหนึ่งมาให้ 2 ที่นั่ง ฉันอ่านจดหมายฉบับนี้แล้วพอดีช่วงนั้นมีเวลาว่างอยู่นิดหน่อย จึงตอบรับเชิญที่จะไป พอถึงกำหนดเราก็ได้ตั๋วเครื่องบินไปกลับชั้นหนึ่ง 2 ที่นั่ง นอกจากนั้นเมื่อฉันเดินทางไปถึงสนามบินฮาเนดะแล้ว พบว่ามีรถอเมริกันยี่ห้อบูอิค คันยาวสีดำใหม่เอี่ยมจอดรออยู่ที่สนามบิน ต่อมาภายหลัง จึงรู้ว่าเขาซื้อรถคันนี้ไว้เพื่อต้อนรับฉันกับภรรยา

 คุณวาตารุ คิมูระ พูดอังกฤษไม่ได้ แต่เธอได้จ้างล่ามชาวญี่ปุ่นไว้คนหนึ่งมีชื่อว่า “คุณทาดาโอะ แทมเบ้” ยิ่งกว่านั้นหลังจากได้รับเอกสารและศึกษารายละเอียดดูแล้ว จึงรู้ว่าเขาจะพาเราไปชมเมืองสำคัญๆ ทางวัฒนธรรมของญี่ปุ่นเริ่มตั้งแต่เกียวโต นารา ซึ่งมีการเลี้ยงไข่มุกอยู่ที่ในอ่าว อีกทั้งเมืองนารามีกวางดาวเดินกันเพ่นพ่านไปหมด และประชาชนของเขาให้การต้อนรับฉันอย่างอบอุ่น

 ยิ่งไปกว่านั้นไม่ว่าเขาจะพาเราไปพักที่ไหน ทั้งคู่จะไปพักอยู่ที่นั้นด้วยเพื่อเฝ้าดูแลความสะดวกสบายทุกอย่าง ก่อนหน้าไปถึงฉันเคยเล่าให้เขาฟังว่า ฉันรู้จักกับเจ้าหญิงมิชิโกะ เดี๋ยวนี้เป็นองค์จักรพรรดินีของญี่ปุ่นแล้ว บังเอิญเที่ยวนั้นมกุฎราชกุมารญี่ปุ่นกับเจ้าหญิงมิชิโกะ ซึ่งปัจจุบันก็คือสมเด็จพระจักรพรรดิและสมเด็จพระจักรพรรดินี ได้เสด็จฯ มาเมืองไทยในฐานะแขกของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีรับสั่งให้ฉันจัดแสดงพันธุ์กล้วยไม้ไทยที่สวยงามถวายให้ทอดพระเนตร

 ในช่วงนั้นบริเวณด้านทิศเหนือของหอประชุมใหญ่ ซึ่งยังไม่ได้สร้างหอประชุมแต่มีพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำของกรมประมงอยู่ใกล้ๆ กับปากประตูด้านถนนพหลโยธิน บ่ายวันนั้นสมเด็จพระจักรพรรดินีได้เสด็จฯ มาทอดพระเนตรกล้วยไม้ที่สวยงามของเมืองไทย ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกล้วยไม้ช้าง ขณะที่ฉันยืนถวายรายงานแด่สมเด็จพระจักรพรรดินีปรากฏว่าด้านหลังของฉันมีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของเราประทับยืนอยู่ตรงนั้น

 นอกจากด้านหลังของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็คือจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ นายกรัฐมนตรียืนอยู่ใกล้ๆ เรื่องนี้ความทราบถึงคุณวาตารุ คิมูระ วันที่ฉันเดินทางไปถึงกรุงโตเกียวปรากฏว่าคุณวาตารุ คิมูระ ได้จัดให้ผมและภรรยาเข้าไปในพระราชวังอิมพีเรียลเพื่อเข้าไปเฝ้าองค์มกุฎราชกุมารและเจ้าหญิงมิชิโกะอย่างใกล้ชิด

 ฉันสังเกตเห็นทั้งสองพระองค์เสด็จออกมารับแขก ส่วนในพระหัตถ์ทรงถือดอกกุหลาบสีสวยสดงดงามหลายช่อเอามาพระราชทานให้เรา และรับสั่งว่า “ดอกกุหลาบเหล่านี้เราปลูกด้วยมือของเราเอง จึงขอมอบให้ท่าน" โดยมีคุณวาตารุ คิมูระ นั่งอยู่ใกล้ๆ พอได้เวลาอันสมควร เราก็ถวายบังคมลา ส่วนสายตาก็สอดส่ายหาความรู้ เราได้พบคนชราญี่ปุ่นทั้งชายและหญิงกำลังตัดแต่งกิ่งพันธุ์ไม้ภายในสวน คนเหล่านี้มาทำงานแบบอาสาสมัคร หมายถึงไม่มีค่าจ้างค่าออน คงมีแต่พระราชทานอาหารกลางวันเลี้ยงอย่างเดียว

บ่ายวันนั้น คุณคิมูระพาเราไปร่วมงานประชุมประจำปีของสมาคมสวนพฤกษศาสตร์แห่งประเทศญี่ปุ่น ในประเทศญี่ปุ่นเมื่อพูดถึงสวนพฤกษศาสตร์มีความแตกต่างไปจากประเทศอื่นๆ เพราะเหตุว่าประเทศอื่นนั้นการทำสวนพฤกษศาสตร์ส่วนใหญ่นั้นรัฐเป็นผู้ทำ หรือไม่ก็สถาบันการศึกษาเป็นฝ่ายทำ แต่ญี่ปุ่นนั้นเอกชนทำสวนพฤกษศาสตร์กันอย่างกว้างขวาง เรื่องนี้ฉันไม่เคยรู้เคยเห็นมาก่อน

ยิ่งกว่านั้นสมาคมสวนพฤกษศาสตร์ในญี่ปุ่น หมายความว่าเอกชนชาวญี่ปุ่นนิยมทำสวนพฤกษศาสตร์กันอย่างกว้างขวางกว่าที่อื่น ยิ่งไปกว่านั้นแล้วยังมีการประชุมประจำปีและมีการเชิญนักวิชาการมาบรรยายในที่ประชุมด้วย 

 ทุกปีสมาคมสวนพฤกษศาสตร์ของญี่ปุ่นจะมีโครงการเดินทางไปศึกษาหาความรู้ในท้องถิ่นของประเทศต่างๆ โดยเฉพาะในเขตร้อนของโลก อีกทั้งยังมีการออกข่าวสารทางวิชาการด้วย

                                         ************************************