“สันโสก”ป้องวัณโรค-ต้านพิษทำลายตับ!

          จะพบต้น “สันโสก” ได้ตามป่าโปร่ง ป่าละเมาะ ทั้งต้นมีสรรพคุณทางยา โดยนำมาต้มน้ำดื่ม รักษาวัณโรค แก้พิษ ต้มน้ำอาบแก้โรคผิวหนัง แก้คัน ตำพอกหูด แผลสด ฆ่าเหา แต่เปลือกมีสารยับยั้งการจับตัวของเกล็ดเลือด และมีฤทธิ์ต้านสารพิษที่ทำลายตับ

          เป็นไม้พุ่มกึ่งล้มลุก ในวงศ์ RUTACEAE ลำต้นตรงสูง 1.5-3 เมตร เปลือกต้นเรียบ แตกกิ่งก้านมาก

          ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับตามกิ่ง ใบย่อยทรงรี โคนใบแผ่กว้าง ปลายมน ขอบเรียบ ตามผืนใบมีขนละเอียด

 

 

          ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอกย่อย 35-60 ดอก ดอกย่อยมี 3-4 กลีบสีเขียวอมเหลือง กลางดอกมีอับเรณูสีเหลือง ออกดอกตลอดปี

          ผล เป็นรูปไข่ ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกสีส้มอมชมพู ผิวเกลี้ยงมีลักษณะฉ่ำน้ำ

          ขยายพันธุ์ ด้วยเมล็ด เติบโตในทุกสภาพดิน ความชื้นและแสงแดดเต็มวัน

          สรรพคุณทางยา ประโยชน์ - ใช้ทุกส่วนของพืชเป็นยากลางบ้าน เช่น ราก ตำพอกแผลคุดทะราดหรือโรคผิวหนังอื่นๆ ต้มน้ำดื่มบำรุงธาตุ ทำเป็นยาดองรักษาผู้ป่วยโรคเอดส์ในระยะแรก ลำต้น ใช้แก้ไอ ขับลมในลำไส้และพยาธิไส้เดือน เปลือกต้น แก้ไข้ หืด ไอ และริดสีดวงจมูก ใบ ตำพอกประคบแก้ผื่นคัน แก้อัมพฤกษ์อัมพาต คั้นน้ำหรือต้มน้ำดื่มแก้จุกเสียด ปวดท้อง ดอก แก้จุกเสียด ขับเสมหะ ผล เป็นยาถ่าย ฟอกโลหิต

 

 

          ทั้งต้น ใช้ขับลม ขับเสมหะ แก้จุกเสียด แน่นท้อง แก้ริดสีดวงทวารและหนองใน มีฤทธิ์ทางยาในการคลายกล้ามเนื้อ ทำให้หลอดเลือดหดตัว และยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด คือสาร Clausine D ซึ่งมีอยู่ในเปลือกของลำต้น ทั้งมีสาร wedelactone และอนุพันธ์ coumestan มีฤทธิ์ต้านอาการปวดอักเสบ ต้านสารพิษทำลายตับ  น้ำยาสกัดจากราก ด้วยคลอโรฟอร์มยับยั้งเชื้อวัณโรค สารที่แยกจากน้ำยาสกัดด้วยคลอโรฟอร์มและเอทานอลมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อวัณโรค เชื้อรา และ HIV-1