คอลัมน์... ตำข้าวสารกรอกหม้อ โดย... จักรกฤษณ์ สิริริน
ความแตกต่างระหว่างบรรยากาศการเปิดรับสมัครผลงานเพื่อเข้าประกวดรางวัลซีไรต์ ในยุคที่ผมเป็นนักข่าวฝึกหัดยุคทศวรรษที่ 2540 กับทศวรรษที่ 2560 ในปัจจุบัน ช่างแตกต่างกันเป็นอย่างมาก
ยังไม่ต้องพูดถึงบรรยากาศวันประกาศรายชื่อ Short List เอาแค่ประกาศรายชื่อหนังสือที่ส่งเข้าประกวดรางวัลซีไรต์ทั้งหมดทุกเล่มที่ส่งมาโรงแรมโอเรียนเต็ล นักเขียนหรือกวีหลายคน แค่เห็นชื่อหนังสือและชื่อตนเองปรากฏในข่าวก็ปลาบปลื้มใจไปหลายวัน
ยิ่งเมื่อถึงวันประกาศรายชื่อ Short List หรือผู้เข้ารอบสุดท้ายบางปีก็มี 8 คน บางปีก็มี 7 คน ทั้งนักเขียนนักอ่านนักวิจารณ์คอลัมนิสต์และนักข่าววรรณกรรมต่างตื่นเต้นเป็นอย่างมาก ยิ่งไปถึงวันประกาศผล The Winner บรรยากาศวงการวรรณกรรมก็จะทวีความคึกคักขึ้นเป็น 100 เท่า
แต่ดูเหมือนว่า บรรยากาศดังกล่าว กลับค่อยๆ จืดจางลงตามปีปฏิทินที่ล่วงไป
มีคำถามมากมายเกิดขึ้นในวงการวรรณกรรมรอบ 3 ปีที่ผ่านมา ที่ดูเหมือนว่าผู้สนับสนุนหลักรายหนึ่งของรางวัลซีไรต์ คือ โรงแรมโอเรียนเต็ล ไม่ได้มอบเงินรางวัลให้แก่นักเขียน/กวีซีไรต์มาเป็นเวลา 3 สมัย ?
การที่ผู้สนับสนุนหลักรายหนึ่งยุติการส่งเสริมรางวัลซีไรต์บ่งบอกอะไรได้หลายประการ อย่างน้อยก็เป็นตัวชี้วัดหนึ่งของสถานการณ์ความสนใจรางวัลซีไรต์ของสังคมที่จืดจางลง คนรุ่นใหม่ยุค 5G เชื่อว่าหลายคนไม่รู้จักคำว่า “ซีไรต์” หรือไม่สนใจอีกต่อไป
การขาดความเชื่อมต่อของยุคสมัยระหว่างซีไรต์กับคนรุ่นใหม่ อาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้บรรดาสปอนเซอร์พักการสนับสนุน หรืออาจเกิดจากปัญหาสภาวะทางเศรษฐกิจของภาคธุรกิจต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับรางวัลซีไรต์
โดยเฉพาะยอดขายที่ไม่อาจเทียบเท่ากับยุครุ่งเรืองของ “ใบไม้ที่หายไป” หรือ “ม้าก้านกล้วย” หรือซีไรต์ต้นยุคทศวรรษที่ 2550 ได้
ผมเคยเขียนประเด็นเดียวกันนี้ในบทความ “ยุคทอง ข่าวออนไลน์” ที่กล่าวถึงนิตยสารกระดาษหลายหัวทยอยอำลาแผงหนังสือไปทีละเจ้า ว่าการเกิดขึ้นของสื่อออนไลน์ดูจะกลายเป็นจำเลยในสายตาของสื่อเก่า
การจะกล่าวเช่นนั้น ถ้าถามว่าถูกต้องหรือไม่ ก็คงจะตอบได้ว่า ถูกเพียงครึ่งเดียว
เพราะปัญหาอีก 50% ที่สื่อเก่าหลายเจ้าคิดไม่ถึงหรือไม่ตระหนัก ว่าสาเหตุความถดถอยของสื่อกระดาษก็คือ “รูปแบบ Content ที่เปลี่ยนแปลงไป”
ไม่ใช่การมาถึงของ Platform ใหม่แต่เพียงอย่างเดียว
บรรยากาศ “ซีไรต์” ก็คงไม่ต่างกัน
เมื่อนักอ่านยุค 5G มีทางเลือกมากขึ้นจากช่องทางสื่อต่างๆ ที่หลากหลาย “รางวัลซีไรต์” อาจเป็นเพียงรางวัลหนึ่งในหลายๆ รางวัลที่นักอ่านรุ่นใหม่หลายคนไม่ได้ให้ความสำคัญมากเท่านักอ่านรุ่นเก่า
ผมลองแกล้งถามคนรุ่นใหม่หลายคน ว่ารู้จักนักเขียนหรือกวีซีไรต์คนไหนบ้าง หลายคนไม่เพียงไม่รู้จักชื่อนักเขียน แม้ชื่อรางวัลยังไม่รู้จักด้วยซ้ำครับ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง