"ตำบลตลาดเกรียบ" ต้นแบบ "ชุมชน-สถานศึกษา" ปลอดภัย

 

          ศูนย์วิจัยเพื่อสร้างเสริมความปลอดภัยและป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก โรงพยาบาลรามาธิบดีมหาวิทยาลัยมหิดล จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “ชุมชนปลอดภัยเทศบาลตำบลตลาดเกรียบ” และพิธีประกาศรับรองซ้ำชุนชนปลอดภัย ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยมีนายปวิณ ชำนิประศาสน์ รองปลัดกระทรวงมหาดไทย (มท.) เป็นประธาน พร้อมด้วยน.ส.นุชนาถ ประทีปธีรานันต์ รองผู้ว่าฯพระนครศรีอยุธยา นายไพรัตน์ เพชรยวม นายอำเภอบางปะอิน นพ.พีระ อารีย์รัตน์ นายแพทย์สาธารณสุขประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นายวิชัย ไวยทิ นายกเทศมนตรีตำบลตลาดเกรียบ ผู้แทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้แทนชุมชน ผู้แทนจากส่วนราชการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผู้แทนจากศูนย์รับรองชุมชนปลอดภัยระดับสากล (ISCCC) เข้าร่วม ที่ศูนย์การเรียนรู้ตำบลตลาดเกรียบ อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 

 

 

 

         นายปวิณ กล่าวว่า การเป็นชุมชนปลอดภัยเป็นสิ่งที่สามารถทำได้ยาก แต่การทำให้ได้รับการรับรองเป็นชุมชนปลอดภัยซ้ำครั้งที่ 2 เป็นสิ่งที่ยากกว่า ตนขอแสดงความชื่นชมชาวชุมชนตลาดเกรียบ และยินดีที่ได้รับการรับรองครั้งนี้ อย่างไรก็ตามชุมชนปลอดภัยเป็นเรื่องที่รัฐบาลให้ความสำคัญ หากชุมชนใดมีการป้องกันตัวเองอย่างดี ลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับชีวิตและชุมชนคือสิ่งที่รัฐบาลต้องการ เพราะชีวิตคนมีความสำคัญ ซึ่งชาวชุมชนตลาดเกรียบสามารถดำเนินการได้เป็นอย่างดีและเชื่อว่าจะได้รับการรับรองซ้ำอีกในอนาคต 

 

 

          นายไพรัตน์ กล่าวว่า การดำเนินการเรื่องชุมชนปลอดภัย เริ่มจากความคิดเล็กๆ ของชาวตลาดเกรียบเสนอความคิดเห็นต่อองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เมื่อปี 2546 ว่า ควรจะทำให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กของ อบต. มีความน่าดึงดูดให้เด็กๆ จากตำบลอื่นมาเรียน ประกอบกับศูนย์วิจัยเพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยและป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก ได้จัดทำโครงการเด็กปลอดภัยขึ้น จึงได้คัดเลือกจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นพื้นที่ดำเนินการของภาคกลาง และออกค้นหาสถานศึกษาเพื่อดำเนินการ เรื่อง “ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กปลอดภัย” โดยชุมชนตลาดเกรียบได้รับคัดเลือกเป็นชุมชนปลอดภัย และโรงเรียนวัดตลาด(อุดมวิทยา)ได้รับเลือกให้เป็นโรงเรียนเสริมสร้างความปลอดภัย เพื่อเป็นต้นแบบในการดำเนินโครงการต่างๆ 

 

 

          “ที่ผ่านมาชุมชนตลาดเกรียบมีการเกิดอุบัติเหตุจากการใช้รถใช้ถนนมากที่สุด นักเรียนไม่มีความรู้และไม่มีคุณลักษณะนิสัยรักความปลอดภัย อีกทั้งคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุไม่ดี ทางชุมชนจึงได้ปรับปรุงแก้ไข หาวิธีที่จะสร้างความปลอดภัย โดยร่วมมือกับทุกภาคส่วน ผลลัพธ์คือได้รับการรับรองเป็นชุมชนปลอดภัยระดับนานาชาติในปี 2554 ลำดับที่ 229 ของประชาคมโลก และต่อยอดเป็นองค์กรต้นแบบ จนมีการดำเนินการด้านความปลอดภัยที่เข้มแข็งยั่งยืน” นายไพรัตน์ กล่าว 

 

 

          รศ.นพ.อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ หัวหน้าศูนย์วิจัยเพื่อสร้างเสริมความปลอดภัยและป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี กล่าวว่า ยินดีที่ชุมชนตลาดเกรียบได้รับการรับรอง ชุมชนปลอดภัยระดับนานาชาติ ครั้งที่ 2 ต่อเนื่องในระยะเวลา 5 ปี ชุมชนปลอดภัยเป็นที่สนใจทั้งในหน่วยงานราชการ และในกลุ่มในวิชาการมานาน และตลาดเกรียบถือเป็นชุมชนปลอดภัยแห่งแรก เริ่มต้นขึ้นจากข้อสงสัยที่ว่า เศรฐกิจไทยเติบโตขึ้น แต่ทำไมมีคนเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ เสื่อมสมรรถภาพ และคุณภาพของชีวิตลดน้อยลง ครอบครัวอ่อนแอหรือกระทั่งมีฝุ่นละลอง PM 2.5 เกิดขึ้น กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) จึงเริ่มต้นให้ศึกษา เรื่องอุบัติเหตุที่ทำให้คนเสียชีวิตและมีกลไกใดบ้างที่ทำอยู่แต่ไม่เข้มแข็ง นำมาสู่การทบทวนและมีข้อสรุปว่า งานวิจัยและกฎหมาย ไม่สามารถนำไปสู่การปฏิบัติที่แท้จริงได้ สิ่งสำคัญที่สุดของการทำงานด้านนี้คือการบูรณาการงานร่วมกัน ซึ่งจากการทบทวนยังพบว่า เคยมีโครงการชุมชนปลอดภัยเกิดขึ้น แต่ไม่ประสบความสำเร็จเพราะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่เข้มแข็ง ดังนั้น ในโอกาสที่มท.จะพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จึงนำเรื่องชุมชนปลอดภัย มาดำเนินการบูรณาการงานร่วมกับชุมชน หน่วยงานต่างๆ ซึ่งค่อนข้างประสบความสำเร็จ

 

 

          Mr.Guldbrand Skjonberg ผู้แทนจาก ISCCC กล่าวว่า ตนได้ร่วมงานรับรองชุมชนปลอดภัยไปแล้วใน 3 ชุมชน โดยในส่วนของชุมชนตลาดเกรียบ มีการดำเนินการในเรื่องการเฝ้าระวังความปลอดภัยและเฝ้าระวังความเสี่ยงของชุมชนที่ดี นอกจากนั้นยังได้ร่วมกันประเมินและปรับสภาพความเสี่ยงของชุมชน ซึ่งสิ่งที่ชุมชนได้ทำสามารถลดอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นได้ถึงร้อยละ 20 และหากดำเนินการต่อเนื่องก็เชื่อว่าจะลดลงได้อีก หวังเป็นอย่างยิ่งว่าการดำเนินการที่ต่อเนื่องจะนำไปสู่การลดอุบัติเหตุที่เป็นศูนย์และมีความปลอดภัยที่ยั่งยืน ทั้งนี้ หลายงานที่ทางชุมชนได้ริเริ่มขึ้น เช่น การรวบรวมข้อมูลเชิงระบาดวิทยา ทำให้เห็นว่ามีอุบัติเหตุประเภทใดเกิดขึ้นบ้าง ขณะที่ในต่างประเทศจะสามารถหาข้อมูลเหล่านี้ได้จากหลายหน่วยงาน ทั้งสถานให้บริการสาธารณสุขหรือแหล่งอื่นๆ แต่สิ่งหนึ่งที่อยากให้พึงระวังคือ ความไม่ปลอดภัยอย่างซ่อนเร้น หมายถึงความรุนแรงในครอบครัวเป็นความรุนแรงที่ไม่เปิดเผย โดยสำหรับชุมชนตลาดเกรียบตนเห็นว่าได้มีการป้องกัน เก็บข้อมูลประเมินความเสี่ยง โดยความร่วมมือระหว่างชุมชน หน่วยงาน 

 

 

          “ข้อดีของการมีส่วนร่วม คือการได้ใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างเต็มที่ และถ้ามีความร่วมมือระหว่างหน่วยงานจะทำให้เกิดการบริการที่ไร้รอยต่อ อย่างเท่าเทียมและเป็นธรรม รวมถึงก่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน ผลที่ได้คือประชาชนเกิดความเข้าใจและตระหนักถึงความปลอดภัย ซึ่งอาจฟังดูเหมือนเป็นเรื่องง่าย แต่ในความเป็นจริงมักจะเกิดปัญหา อย่างหนึ่งที่อยากบอกให้ทราบ ก่อนดำเนินงาน เรามักจะถามว่า ต้นทุนในการดำเนินงานเท่าไร ชุมชนเรารวยพอแล้วหรือ ผมขอให้เปลี่ยนคำถามว่า ชุมชนเรารวยพอแล้วหรือที่จะมีเงินดูแลผู้บาดเจ็บ ซึ่งเราน่าจะมาหาวิธีการป้องกันมากกว่าที่จะใช้เงินในการดูแลเรื่องเหล่านี้” ผู้แทนจาก ISCCC กล่าว.