อ.เจษฎ์ ไขข้อสงสัยความเชื่อคนแก่ 'ผ่าไส้เลื่อนจะเป็นหมัน' จริงหรือไม่

ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ให้ความรู้ผ่านทางเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant ตอบข้อสงสัยหลังถูกถามเข้ามาว่า ผ่าไส้เลื่อนจะเป็นหมัน จริง?

ได้รับคำถามหลังไมค์มาว่า "ขออนุญาตสอบถามครับอาจารย์  คนที่เคยผ่าไส้เลื่อนจะเป็นหมันจริงมั้ยครับ  คนสูงอายุแถวบ้านบอกว่าถ้าเคยผ่าไส้เลื่อนจะเป็นหมัน ? ผมเคยผ่าสมัยเด็กๆ ตอนนี้ 38 แล้วครับ ลูกก็ยังไม่มี เลยวิตกนิดนึงครับ"

คำตอบคือ ไม่จริงครับ การผ่าตัดไส้เลื่อน ไม่ได้ทำให้เป็นหมันนะครับ ยังมีอสุจิ และมีลูกได้อยู่ครับ 

โรคไส้เลื่อน (หรือ Hernia) คือภาวะที่ลำไส้เล็ก (หรืออวัยวะใดก็ตามที่อยู่ในช่องท้อง) บางส่วน เกิดการเคลื่อนตัวออกจากตำแหน่งที่อยู่เดิม ผ่านรู หรือดันตัวผ่านบริเวณกล้ามเนื้อหรือพังผืด ที่เกิดความอ่อนแอ ไปอยู่อีกตำแหน่งหนึ่ง ทำให้เห็นเป็นก้อนตุง บนผนังหน้าท้อง คนส่วนใหญ่ชอบคิดว่า มีแต่ผู้ชายสูงอายุเท่านั้น ที่เป็นโรคไส้เลื่อน และมักจะเชื่อกันด้วยว่า เกิดจากการที่ไม่ได้สวมใส่กางเกงใน

ทั้งที่จริง ๆ แล้ว ไส้เลื่อนเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศ (ทั้งหญิงชาย) ทุกวัย ส่วนใหญ่เป็นมาตั้งแต่กำเนิด มีแค่ส่วนน้อยที่เกิดขึ้นภายหลัง (เช่น จากแผลผ่าตัดที่หน้าท้อง)  โดยมักจะมีอาการ เมื่อมีแรงดันในช่องท้องสูง (เช่น เวลาไอ จาม เบ่งถ่าย ร้องไห้ ยกของหนัก ฯลฯ) และการไม่สวมกางเกงใน ก็ไม่มีผลทำให้เป็นไส้เลื่อนได้  เพราะไม่เกี่ยวข้องกับความดันในช่องท้อง

สำหรับเรื่อง "ผ่าตัดไส้เลื่อนจะเป็นหมัน" หรือไม่นั้น" ศ. นพ.สมบุญ เหลืองวัฒนากิจ ศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะเพศชาย  เคยให้สัมภาษณ์ไว้ในรายการ "ชูรักชูรส" ep. 290 เมื่อ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2549 

ว่า "ไส้เลื่อน ปรกติจะผ่าบริเวณเหนือกระดูกหัวเหน่า ซ้ายหรือขวาก็แล้วแต่ (ว่ามีไส้เลื่อนปรากฏที่ด้านไหน) ทีนี้ท่อน้ำอสุจิจากลูกอัณฑะ (ซึ่งมี 2 ท่อ จากลูกอัณฑะซ้ายและขวา) จะผ่านช่อง inguinal canal เข้ามาตรงบริเวณหัวเหน่า มาเปิดตรงด้านหลังของต่อมลูกหมาก 

ทีนี้การผ่าตัดไส้เลื่อนโดยทั่วไป เวลาผ่าตัดจะคลำหาท่อน้ำอสุจิได้ง่าย (เพราะท่อแข็งมาก) โอกาสตัดพลาดโดนแทบจะเป็นศูนย์ ยกเว้นผ่าเด็กที่เกิดใหม่ๆ ถึงอาจจะพลาดไปตัดโดน แต่ถึงแม้ไปตัดโดนข้างหนึ่ง แต่อีกข้างหนึ่งก็ยังสร้างอสุจิตามปรกติ ไม่น่ามีผลรบกวนต่อการมีบุตร กรณีการมีบุตรยาก จึงไม่น่าเกี่ยวกับการผ่าตัด  .. และแม้ว่าจะเป็นไส้เลื่อนมานานๆ 5 ปี 10 ปี ก็ไม่น่ามีผลต่อตัวอสุจิ การมีบุตรยากจึงน่าจะเป็นผลจากสาเหตุอื่น"